Schuermans, Lodewijk
Lodewijk Schuermans (1821-1891) was een priester met een voorliefde voor de Nederlandse taalkunde, zo getuigen onder meer zijn ‘Algemeen Vlaamsch Idioticon’ en zijn betrokkenheid bij het studentengenootschap Met Tijd en Vlijt. Hij was één van de vroege bezielers van het Davidsfonds.
Opleiding en publieke carrière
De boerenzoon Lodewijk Schuermans kreeg aan het Leuvense stadscollege Nederlandse les van priester Konstantijn J. Bogaerts Bogaerts, Konstantijn
Konstantijn Bogaerts (1812-1891) was als priester actief in het onderwijs en in het bisdom Luik. Hij was medestichter van Met Tijd en Vlijt en het Werk der Vlamingen in Luik en redacteur ... Lees meer . Tussen 1840 en 1842 behaalde hij zijn kandidatuur in de Wijsbegeerte en de Letteren aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij de colleges van Jan-Baptist David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer volgde. Naast zijn academische inzet was hij een van de pioniers van de heringerichte Rederijkerskamer Het Kersouwken en was hij lid van het studentengenootschap Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer . Vervolgens trad hij toe in het Klein Seminarie van Mechelen Klein Seminarie van Mechelen
Het Klein Seminarie van Mechelen was een belangrijke onderwijsinstelling van het aartsbisdom Mechelen met humaniora en filosofieafdeling voor priesterstudenten. Ze speelde in de 19de eeuw... Lees meer . Na zijn inwijding in 1845, begon hij zijn loopbaan als onderpastoor in Melsbroek (1845-1852), waar hij bijdroeg aan verschillende Vlaamsgezinde bladen. In 1851 keerde hij terug naar Leuven als onderpastoor van het Groot Begijnhof (1852-1868). Nog later bekleedde hij het priesterschap van de Sint-Martinus parochie in Wilsele (1868-1891).
Gedurende zijn carrière leverde Schuermans talrijke bijdragen aan tijdschriften over taalkunde, religie en lokale geschiedenis. Als bestuurslid van Met Tijd en Vlijt bracht hij op de werkzittingen vele van zijn populariserende studies over geschiedenis, hagiografie, literatuurgeschiedenis, spelling, taalkunde en Vlaamse beweging ter sprake. Zijn meest prominente publicatie was echter het ‘Algemeen Vlaamsch Idioticon’, dat hij tussen 1865 en 1870 in afleveringen publiceerde, in opdracht en met de medewerking van het studentengenootschap. Met zijn onderpastoor Jan Hendrickx speelde hij een actieve rol bij de organisatie van het elfde Nederlands Congres (zie: Nederlandse Congressen Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer ) in Leuven (1869) en was hij betrokken bij de oprichting van de Zuidnederlandsche Maatschappij voor Taalkunde Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis
De Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis (KZMTLG) is een wetenschappelijk-culturele vereniging die op 6 februari 1870 in Mechelen werd opgeric... Lees meer (1870).
Pionier van het Davidsfonds
Zijn pastorie in Wilsele werd druk bezocht door Vlaamsgezinde professoren en studenten, waaronder Pol de Mont De Mont, Pol
Pol de Mont (1857-1931) was een dichter, essayist, folklorist, journalist, kunstcriticus en redenaar. In al zijn activiteiten gaf hij de Vlaamse strijd absolute prioriteit. Decennialang w... Lees meer en Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer . In de lente van 1874 groeide daar het inzicht dat Met Tijd en Vlijt het initiatief moest nemen om een katholieke tegenhanger op te richten van het sinds 1870 overwegend liberaal geworden Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer . Zo werd in 1875 het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer – vernoemd naar de Leuvense professor en priester Jan Baptist David – opgericht. De kersverse organisatie nam daarbij de leuze van Met Tijd en Vlijt over: ‘Godsdienst, Taal en Vaderland’. Onder het eerste, elfkoppige bestuur waren zes bestuursleden van Met Tijd en Vlijt, waaronder Schuermans en Hendrickx.
In 1877-1878 kwam het Davidsfonds in een diepe crisis als gevolg van financieel wanbeheer van de top, waardoor een aantal afdelingen dreigde zich af te splitsen. Schuermans wist te bemiddelen, werd voorzitter van een voorlopig bestuur en vervolgens ondervoorzitter van het nieuwe bestuur, waarin de afdelingen meer inspraak kregen. In 1882 trok hij zich wegens ziekte terug.
Werken
– Eenparigheid in de Spelling onzer Nederduitsche Tael, 1862.
– Belgen zijt aen uwe Vlaemsche Tael gehecht uit Liefde voor 's Vaderlands Onafhankelykheid, 1863.
– De Fraticellen en de Begaerden, 1863.
– Nic van Winghe en de Vlaemsche Bybelvertaling, 1863.
Literatuur
– Lodewijk Willem Schuermans, in: J. Van den Branden & J.G. Frederiks, Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde, 1888.
– E. van Even, Rede, uitgesproken bij het lijk van den eerw. Heer L.-W. Schuermans, den 2 September 1891, in: Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, 1891, pp. 371-374.
– E. van Even, Levensschets van L.W. Schuermans, 1893.
– D. Sabbe, Van Willemsfonds tot Davidsfonds, 1975.
– L. Wils, Honderd jaar Vlaamse Beweging, I, 1977.
– E. de Maesschalck & L. Vints, Davidsfonds. 1875-2000, 2000.
– E. Meeussen, Lodewijk Schuermans, in: ODIS, 10 februari 2015, geraadpleegd op 26 september 2023, op: https://www.odis.be/hercules/search2.php?searchMethod=simple&search=Schuermans&lng=.