Schreiber-Krieger, Adele

Persoon
Winfried Dolderer (2023, aanvulling), Winfried Dolderer (1998)

De sociaaldemocratische vrouwenrechtenactiviste Adele Schreiber-Krieger (1872-1957) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij de Flamenpolitik.

Alternatieve naam
Adele Krieger
Geboorte
Wenen, 29 april 1872
Overlijden
Herrliberg, 20 februari 1957
Leestijd: 2 minuten

Adele Schreiber-Krieger behoorde in het Duitse Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer
keizerrijk tot de oprichtsters van een verbond voor vrouwenstemrecht, was bestuurslid van de International Woman Suffrage Alliance en van 1920 tot 1924 lid van de Rijksdag. In mei 1917 kwam Schreiber-Krieger naar België om haar licht op te steken over de sociale toestand en de vrouwenbeweging Vrouwenbeweging
Binnen de Vlaamse beweging bestond in het algemeen nauwelijks interesse voor vrouwenemancipatie. Toch was er sprake van kruisbestuiving met de vrouwenbeweging. Zo hanteerden vrouwenorgani... Lees meer
in Vlaanderen. Haar belangrijkste informante was Roza de Guchtenaere De Guchtenaere, Rosa
Rosa de Guchtenaere (1875-1942) was een Vlaams-nationalistisch activiste, onderwijzeres en feministe. Ze engageerde zich voor talrijke anti-Belgische comités en verwierf bekendheid als pr... Lees meer
. Voor het bezettingsbestuur in Brussel was de bezoekster interessant wegens haar internationale contacten en haar banden met de Duitse linkerzijde die overwegend afkerig stond tegenover de Flamenpolitik Flamenpolitik
Met het begrip ‘Flamenpolitik’ wordt verwezen naar de politiek die de Duitse bezetter voerde ten aanzien van de Vlaamse beweging tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Sommige aute... Lees meer
. Adele Schreiber-Krieger aanvaardde het aanbod om in Brussel te blijven als hulpreferente voor Vlaamse vrouwenkwesties in het Duitse burgerlijk bestuur in Vlaanderen.
Schreiber-Krieger had de taak om de - meestal weinig Vlaamsbewuste - burgerlijke vrouwen voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
warm te maken, een doel dat ze met een onrechtstreekse aanpak hoopte te bereiken. Vrouwen bezighouden met sociale werking was volgens haar het beste middel om geleidelijk hun aandacht te vestigen op algemeen politieke belangen. In de loop van anderhalf jaar stichtte Schreiber-Krieger met beperkt succes liefdadige vrouwenverenigingen in zes Vlaamse steden: in juni 1917 de maatschappij voor sociale werken in Gent, een maand later de vereniging voor maatschappelijk werk in Antwerpen, in 1918 de Vlaamsch-Sociale Vrouwenvereeniging Vlaamsch-Sociale Vrouwenvereeniging
De Vlaamsch-Sociale Vrouwenvereeniging was een activistische vrouwenvereniging (1918), die gesticht werd in Brussel door de Duitse sociaaldemocratische vrouwenrechten-ijveraarster Adele ... Lees meer
in Brussel, bovendien nog groepen in Leuven, Mechelen en Brugge.
Naast sociale beslommeringen was de vredesgedachte het tweede hoofdmotief in de activistische vrouwenwerking. Dat kwam bijvoorbeeld tot uiting in een manifestatie die Schreiber-Krieger op 29 juni 1918 in Antwerpen op touw zette onder de leuze: ‘De vrouw voor vrede en een vrij Vlaanderen’. Ook tegenover de internationale en Duitse linkse opinie nam Schreiber-Krieger het op voor de Flamenpolitik. Zij zorgde voor de publicatie van een artikel over de activistische vrouwenbeweging in een tijdschrift in de Verenigde Staten. Zelf maakte ze tussen oktober 1917 en maart 1918 drie reizen door Duitsland om in spreekbeurten voor vrouwenverenigingen en in sociaal-democratische kringen de verdiensten van het bezettingsbestuur voor de lotsverbetering van de verpauperde Vlaamse massa’s in de verf te zetten en om het zelfbeschikkingsrecht van het Vlaamse volk te bepleiten.

Werken

– Das Erwachen der flämischen frauen, in: Korrespondenz Belgien, 8 september 1917, p. 150.

Literatuur

– W. Dolderer, Deutscher Imperialismus und belgischer Nationalitätenkonflikt (Kasseler Forschungen zur Zeitgeschichte, nr. 7), 1989.
– A. Braune, Konsequent den unbequemen Weg gegangen. Adele Schreiber (1872 – 1957): Politikerin, Frauenrechtlerin, Journalistin, 2003.

Suggestie doorgeven

1998: Winfried Dolderer

2023: Winfried Dolderer

Databanken

Inhoudstafel