Oudersbond

De Oudersbond, voluit ‘Oudersbond tot uitbreiding en verbetering van het Vlaamsch Katholiek Onderwijs’, werd op 17 december 1910 opgericht in Antwerpen als een vereniging van ouders ‘die belangstellen in 't vraagstuk van het onderwijs en de noodige hervormingen willen doorgevoerd zien om te komen tot een onderwijs en opvoeding: Katholiek en Vlaamsch, in alle graden, in alle vakken, over heel Vlaamsch-België’. De oprichting van de bond vond plaats nadat eerder in 1910 via een wet een begin was gemaakt met de gedeeltelijke vernederlandsing van het katholieke onderwijs Onderwijs
Lees meer in Vlaanderen.

De Oudersbond was gevestigd in het Katholiek Vlaamsch Secretariaat in Antwerpen en stond onder het voorzitterschap van Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer . De ondervoorzitter van de bond was Lieven Gevaert Gevaert, Lieven
Lees meer , die deze functie aanvankelijk deelde met Marie-Elisabeth Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer , en de secretaris-penningmeester was Jos Gevaert, de broer van Lieven. De eerste leden van het comité waren onder meer Arnold Hendrix Hendrix, Arnold
Arnold Jozef Hendrix (1866-1946) was een apotheker, ijverde voor de vernederlandsing van het onderwijs en was betrokken bij de oprichting van Ons Volk Ontwaakt en De Standaard. Lees meer , Jan Quintens Quintens, Jan
Jan Quintens (1858-1923) was gemeenteraadslid voor de Katholieke Partij in Sint-Truiden. Tijdens WOI speelde hij een prominente rol in het Limburgse activisme. Zo was hij burgemeester va... Lees meer , Alfons Depla Depla, Alfons
Alfons Depla (1860-1924) was een Vlaamse arts, politicus en activist. Hij was onder meer actief in de Leuvense studentenbeweging en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog lid van de Raad van... Lees meer , Reimond Speleers Speleers, Reimond
Lees meer en Gustaaf Borginon Borginon, Gustaaf
Gustaaf Borginon (1852-1922) was een Vlaamsgezinde arts en parlementslid voor de katholieke partij. Hij zette zich onder meer in voor de vernederlandsing van het onderwijs en het leger in... Lees meer .

Standpunten

Meer concreet adviseerde de Oudersbond de Vlaamse ouders dat het Nederlands de onderwijstaal moest zijn bij het begin van de schoolse opvoeding; dat het onderwijs van het Frans pas na het vierde leerjaar, ‘dus niet voor den ouderdom van tien jaar’ mocht aangevat worden; dat de onderwijzers het Nederlands goed moesten beheersen en dat het Frans door onderlegde leerkrachten ‘zuiver en zorgvuldig aangeleerd moest worden’; dat het Nederlands de onderwijstaal moest zijn in alle klassen van het lager onderwijs en in alle vakken ‘behalve het vak der Fransche taal’.

De Bond pleitte ook voor een bredere onderwijsmodernisering, met meer eigentijdse lesmethoden en goede leerkrachten in niet al te grote klassen. De Oudersbond organiseerde voordrachten over seksuele opvoeding en lessenreeksen over Algemeen Beschaafd Nederlands, fonetiek en spraakgebreken.

Verwezenlijkingen

Tot de belangrijkste verwezenlijkingen van de Oudersbond behoren de stichting in 1912 van de (eerste) Sint-Lutgardisschool voor meisjes in Antwerpen met de financiële steun van Lieven Gevaert. Het was een modelschool op basis van de door de Oudersbond voorgestane onderwijsvernieuwingen en met een voorbereidende afdeling voor jongens, weliswaar – gezien gemengd onderwijs toen in katholieke scholen uit den boze was – apart van die voor meisjes.

Na de Eerste Wereldoorlog werd de school met alweer de steun van Lieven Gevaert uitgebouwd tot een volledig Nederlandstalige humaniora, wat destijds alles behalve gebruikelijk was. In 1929 kwam er een tegenhanger voor jongens: het Sint-Lievenscollege, die eveneens een integrale Nederlandstalige humaniora-opleiding aanbood. De school pakte ook uit met volledig middelbaar onderwijs in het Nederlands.

In Gent werd een Oudersbond opgericht door het plaatselijke Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer .