Het Pennoen (1925-1926)

Publicatie
Louis Vos (2023, aanvulling), Louis Vos (1998)

Het Pennoen was een ‘oefenblad’ voor katholieke Vlaamsgezinde scholieren in West-Vlaanderen, waarvan in het schooljaar 1925-1926 3 nummers verschenen die werden beschouwd als de 51ste jaargang van De Vlaamsche Vlagge.

Volledige titel
Het Pennoen : Driemaandelijks tijdschrift van het Katholiek Vlaams Knapenschap
Periode
1925 -
1926
Leestijd: 3 minuten

Het studentenblad De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
, een ‘oefenblad voor Westvlaamse scholieren' waarin een selectie van hun ingezonden opstelletjes verscheen, werd vanaf Pasen 1924 geleid door priester Leo Dumoulin Dumoulin, Leo
Leo Dumoulin (1890-1942) was aalmoezenier tijdens de Eerste Wereldoorlog. Als overtuigd antibelgicist en Dietser werkte hij mee aan een aantal Vlaams-radicale bladen en schreef hij ook ee... Lees meer
,die op de achtergrond steun kreeg van de diocesane priesters Jules Faes Faes, Jules
Jules Faes (1882-1945) werkte als student en priester mee aan De Vlaamsche Vlagge. Lees meer
, Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
en de dominicaan Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer
. Dumoulin dreef het blad verder in anti-Belgische en Vlaams-nationalistische richting maar handhaafde tegelijk ook zijn militant katholiek integralisme.

Het anti-Belgische Vlaams-nationalisme werd op 30 september 1925 door de Brugse bisschop Gustave Waffelaert Waffelaert, Gustave
Gustave Waffelaert (1847-1931) was bisschop van Brugge van 1895 tot 1931. Hij was voorstander van de West-Vlaamse gewesttaal. Ondanks een zekere Vlaamslievendheid kwam hij in conflict met... Lees meer
veroordeeld, een standpunt dat op 11 oktober door de andere bisschoppen werd bijgetreden. In november luidde de 'vertaling' daarvan in de West-Vlaamse colleges dat het op straf van doodzonde verboden was De Vlaamsche Vlagge te lezen. De mensen die bij het uitgeven ervan waren betrokken of zich ervoor verantwoordelijk voelden, reageerden uiteenlopend op deze ontwikkeling. Dat waren naast bovengenoemden nog drukker Joris Lannoo Lannoo, Joris
Joris Lannoo (1891-1971) was een belangrijke drukker en uitgever van katholieke flamingantische signatuur. In het interbellum was hij lid van Verdinaso. Lees meer
, de oudere leden van de Swighenden Eede notaris Hendrik Persyn Persyn, Hendrik
Hendrik Persyn (1857-1933) raakte aan het college van Tielt geïnteresseerd in de blauwvoeterij. Hij engageerde zich in verschillende tijdschriften en genootschappen, waaronder Kwaepenninc... Lees meer
en priester Karel Blancke Blancke, Karel
Karel Blancke (1849-1934) was een Vlaamsgezinde kapelaan en medewerker van De Vlaamsche Vlagge. Na de bisschoppelijke veroordeling van het Vlaams-nationalisme trok hij zich evenwel uit de... Lees meer
en het West-Vlaamse gouwbestuur van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS), de Leuvense studenten Jozef Devroe Devroe, Jozef
Jozef Devroe (1905-1976) werd in 1936 en 1939 in het arrondissement Brugge tot volksvertegenwoordiger gekozen. Vanaf november 1941 was hij oorlogsburgemeester van Groot-Brugge. Tussen 196... Lees meer
, Walter Wostyn, Gerard van Hoonacker en Cyriel Capelle. Persyn meende dat De Vlaamsche Vlagge zich moest onderwerpen of verdwijnen, het AKVS-gouwbestuur hoopte dat het blad zou doorgaan zonder zijn nationalisme te matigen en hoewel Dumoulin en Lannoo hun Vlaams-nationalisme niet wilden matigen vreesden ze dat de lezers onder kerkelijke druk zouden afhaken.

Dumoulin, Faes en Lannoo dachten 'slim tegen slim' te spelen door een nieuw blad te lanceren met de naam Het Pennoen, waarvoor ze de oud-algemeen voorzitter van het AKVS, Berten Catry Catry, Berten
Berten (Albert) Catry (1896-1941) was een Vlaams-nationalistische studentenleider tijdens het interbellum en fungeerde als beheerder van De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) en van Jong Diets... Lees meer
, bereid vonden als verantwoordelijk redacteur op de omslag te fungeren. Officieel werd het blad geredigeerd door de Ridders van de Groene Tente, die zich vrienden van de Swighenden Eede Swighenden Eede
De Swighenden Eede was een geheim eedverbond van priesters en leken dat aan de basis lag van het flamingantische studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge. Lees meer
noemden. Het eerste nummer verscheen met Kerstmis 1925 en hield naast een paar redactionele artikelen een uitvoerig verslag in van de Vlaggefeesten die vorige zomer in Brugge waren gehouden. Het uitgeven van een nieuw tijdschrift kon echter niet beletten dat een aantal collegedirecteuren het als een voortzetting van De Vlaamsche Vlagge meenden te herkennen en hun leerlingen verboden het te lezen terwijl radicale Leuvense AKVS-kringen net het tegenovergestelde dachten en de Ridders verweten de Vlagge-geest te verraden. Het tweede nummer, met Pasen 1926, telde 165 opstelinzendingen, het derde nummer, tijdens de grote vakantie 1926: 327, wat op terugkerend vertrouwen en toenemende durf van de leerlingen wees.

Aan het groeiende verlangen van vele flaminganten opnieuw De Vlaamsche Vlagge te zien verschijnen, kon men tegemoetkomen, nadat Persyn zich voor Catry als formele hoofdredacteur teruggetrokken had. Met Kerstmis 1926 verscheen het eerste nummer van de 52ste jaargang van De Vlaamsche Vlagge.

Literatuur

– L. Vos en L. Gevers, Dat volk moet herleven. Het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge 1875-1933, 1976.

Suggestie doorgeven

1975: Louis Vos (pdf)

1998: Louis Vos

2023: Louis Vos

Inhoudstafel