Eggen van Terlan, Johan

Persoon
Nico Van Campenhout (2023)

Johan Eggen van Terlan (1883-1952) was een Gentse jurist die tijdens de Eerste Wereldoorlog koos voor het activisme.

Volledige voornaam
Johan L.M.
Geboorte
Gent, 23 juni 1883
Overlijden
Bonn, 28 december 1952
Leestijd: 3 minuten

Johan Eggen van Terlan werd geboren in een liberale Vlaamsgezinde familie. Hij promoveerde in oktober 1905 tot doctor in de rechten aan de Gentse universiteit. Eggen van Terlan was achtereenvolgens advocaat bij de Gentse balie en parketmagistraat in Brussel. Tegelijk was hij actief als publicist over juridische en historische thema’s, onder andere met een tijdschriftbijdrage over ‘De invloed door Zuid-Nederland op Noord-Nederland uitgeoefend op het einde der XVIe en het begin der XVIIe eeuw’ (1908).

Activisme tijdens de Eerste Wereldoorlog

Eggen van Terlan werkte mee aan De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer
, nadat het in Nederland verschijnende Belgische emigrantenblad midden 1915 de weg van het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
was opgegaan. Datzelfde jaar onderschreef hij het programma van de radicale en pangermanistische activisten van Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
. In 1916 aanvaardde hij een hoogleraarschap aan de door de Duitse bezetter vernederlandste universiteit in Gent, waar hij burgerlijk recht en burgerlijk procesrecht onderwees. In 1917 werkte Eggen van Terlan mee aan de voorbereiding van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
, waarvan hij ook lid werd. Om te ontkomen aan een veroordeling door de Belgische justitie, vluchtte hij na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
naar Duitsland.

Over de periode 1914-1918 publiceerde Eggen van Terlan in 1931 bij de Brusselse socialistische uitgeverij De Wilde Roos het boekje Geschiedenis van de Vlaamsche beweging gedurende den oorlog, dat werd ingeleid door Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer
. In dit sterk autobiografische geschrift benadrukt de auteur nogal apologetisch de verdienste en de betekenis van het activisme in het algemeen en van de Gentse Vlaamse Hogeschool in het bijzonder en reconstrueert hij ook zijn persoonlijke aandeel daarin.

Na de oorlog

In 1923 kreeg Eggen van Terlan een aanstelling aan de Hochschule für Politik in Berlijn, waar hij een college doceerde over ‘Grondwettelijke en diplomatieke geschiedenis der Nederlanden (België en Holland)’. Later werkte hij als advocaat in Parijs en in Nice. Nadat hij in 1926 als zijnde staatsgevaarlijk door Frankrijk werd uitgewezen, verhuisde hij weer naar Duitsland. Van 1927 tot 1934 was hij verbonden aan de universiteit Bonn, waar hij Frans recht doceerde. In 1933 publiceerde hij een monografie over De unificatie van het privaatrecht van België, Nederland en Luxemburg.

Na de machtsovername door de nazi’s in 1933 keerde Eggen van Terlan terug naar België, maar na de Tweede Wereldoorlog ging hij weer in Duitsland wonen. Ondertussen was hij in 1934 getrouwd met de hoogadellijke Duitse prinses Elisabeth von Isenburg (1904-1982). Het echtpaar woonde een tijdlang in Sint-Truiden, vanwaar de familie van Eggen van Terlan oorspronkelijk afkomstig was. In 1950 bracht hij de biografie Graf Ernst von Isenburg und sein Jharhundert uit, over een van de voorvaderen van zijn echtgenote, een Duitse militair en bestuurder in Spaanse dienst, die leefde van 1584-1664.

Werken

– Geschiedenis van de Vlaamsche beweging gedurende den oorlog, 1931.
– De unificatie van het privaatrecht van België, Nederland en Luxemburg, 1933.
– Graf Ernst von Isenburg und sein Jharhundert, 1950.

Literatuur

– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.

Suggestie doorgeven

1973: Pieter Van Hees (pdf)

1998: Pieter Van Hees

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel