Dietsch Eedverbond

Organisatie
Jens Bertels (2023, herwerking), Nico Wouters (1998)

Het Dietsch Eedverbond was een informele en clandestiene organisatie die ijverde voor de prioritering van het Dietse streven.

Alternatieve naam
Diets Eedverbond
Oprichting
1941
Stopzetting
1944
Leestijd: 3 minuten

Het Dietsch Eedverbond was een clandestiene organisatie (1941-1944) die ijverde voor het Dietse ideaal van de eenheid van de Nederlanden. Ze ontstond tegen de achtergrond van de crisis binnen het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
: voorzitter Emiel Thiers Thiers, Emiel
Emiel Thiers (1890-1981) was van 1925 tot 1932 provicieraadslid voor het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond en van 1931 tot 1941 lid van de Raad van Leiding van het Verdinaso, waarvan h... Lees meer
was begin 1941 uitgeschakeld en het blad Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer
was een meer pro-Duitse weg ingeslagen. Na de opname van het Verdinaso in de Eenheidsbeweging-VNV en de naamsverandering van Hier Dinaso! in De Nationaal-Socialist De Nationaal-Socialist
De Nationaal-Socialist (1941-1944) was het weekblad van de collaborerende Eenheidsbeweging-VNV. Lees meer
gingen verschillende ontevreden ex-Dinaso's over naar het Dietsch Eedverbond. Vele abonnees van de vroegere bladen Vlaanderen Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer
(1922-1933) en Jong Dietschland Jong Dietschland (1926-1933)
Jong Dietschland (1926-1933) was een radicaal Vlaamsgezind en Groot-Nederlands weekblad met veel interesse voor kunst en literatuur en met aandacht voor de Nieuwe Orde-stromingen. Het bla... Lees meer
sloten zich eveneens aan.

Ideologische positionering

De spilfiguur van het Eedverbond was priester Maurits Geerardyn Geerardyn, Maurits
Oorlogsvrijwilliger en priester Maurits Geerardyn (1896-1979) was een aanhanger en medewerker van Cyriel Verschaeve. Tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog vertegenwoordigde hi... Lees meer
, die zijn visie had gepubliceerd in Grootheid in onze Diets-Germaanse volksbeschouwing. In het voorjaar van 1942 werkte Geerardyn aan de hand van deze analyse aan de uitbouw van de in 1941 opgerichte geheime beweging.

De band die de leden van het verbond samenhield was de Dietse Eed opgesteld door Maurits Geerardyn en ondertekend door Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
. Hierin werd gesteld dat de Dietse gedachte steeds voorop moest worden gesteld en dat het onder alle omstandigheden het belangrijkste streefdoel van de Vlaams-nationalisten moest blijven. De leden hadden in de eerste plaats dan ook hun radicale Dietsgezindheid gemeen. Zij bestonden clandestien aan de rand van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) en oefenden zware kritiek uit op het Verbond vanwege de verwaarlozing van het Dietse ideaal. Op die manier was het Eedverbond verwant met Nederland Eén! Nederland Eén!
Nederland Eén! was een geheime organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog binnen het collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) de Dietse gedachte verdedigde. Lees meer
en het Dietsch Studenten Keurfront Dietsch Solidaristisch Keurfront
Lees meer
.

De dissidentie van de Dietse groep hield geen verzet tegen de nationaalsocialistische gedachte en de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
op zich in. Uit de verschillende filosofisch-ideologische traktaten die het Eedverbond verspreidde blijkt onder meer een bloed- en bodemideologie.

Werking en leden

Het Eedverbond was een groep zonder structuren en opereerde hoofdzakelijk via persoonlijke en informele contacten. Het was vooral initiatiefnemer Maurits Geerardijn die inspanningen leverde en trachtte grote namen aan het verbond te koppelen en zo aan invloed te winnen. Het Eedverbond kon rekenen op de steun van onder meer Verschaeve, Jeroom Leuridan Leuridan, Jeroom
Jeroom Leuridan (1894-1945), leraar en advocaat, was van 1929 tot 1944 parlementslid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), en vanaf 1934 VNV-gouwleider van West-Vlaanderen. Hij was een ... Lees meer
(VNV-gouwleider West-Vlaanderen), Leo Poppe Poppe, Leo
Leo Poppe (1911-1997) was eerst actief als journalist en werd vervolgens jeugdleider bij het Verdinaso. Tijdens de bezetting vervulde hij die functie binnen de Eenheidsbeweging-VNV. Na d... Lees meer
en Paul Persyn Persyn, Paul
Na een prominente rol te hebben gespeeld in de Gentse studentenbeweging werd Paul Persyn (1912-1976) actief in het Verdinaso in Antwerpen, waar hij in toenemende mate een leidende functie... Lees meer
. Merkwaardig was dat ook Albert Deckmyn Deckmyn, Albert
Albert Deckmyn (1915-1989) vestigde zich als advocaat in Kortrijk. Hij militeerde binnen het Verdinaso en sloot zich in mei 1941 aan bij de Eenheidsbeweging-VNV. In september 1941 werd hi... Lees meer
en Albert Derbecourt Derbecourt, Albert
Albert Derbecourt (1917-1944) was achtereenvolgens actief in het Légion Nationale en het Verdinaso. Hij werd in 1941 redactiesecretaris van De Nationaal-Socialist. Lees meer
, respectievelijk de hoofdredacteur en de redactiesecretaris van De Nationaal-Socialist, lid waren. Ze publiceerden ondanks het Duitse verbod Diets-nationalistische standpunten.

Het Eedverbond zou echter geen diepgaande invloed uitoefenen op het VNV.

Literatuur

– Wilfried (pseudoniem), Het tweede activisme, z.j.
– H. Todts, Hoop en Wanhoop der Vlaamsgezinden, I, 1961.
– E. Verhoeyen, L'extrême-droite en Belgique. III. Les mouvements solidaristes, in: Courrier hebdomadaire du CRISP, nr. 715-716, 26 mars 1976.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
– R. Vanlandschoot, Kapelaan Verschaeve. 1998.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Nico Wouters (pdf)

2023: Jens Bertels

Inhoudstafel