De West-Vlaming

Publicatie
Romain Vanlandschoot (2023, ongewijzigd), Romain Vanlandschoot (1998)
Volledige titel
De West-Vlaming : Orgaan van het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond tak West–Vlaanderen
Alternatieve titel
De Vlaming van Roeselaere – Thielt : Weekblad en aankondigingsblad voor de provincie West–Vlaanderen
De Westvlaming : Katholiek weekblad ter verspreiding der Vlaamsch-Nationale gedachte
De Westvlaming : Roomsch katholiek weekblad ter verspreiding van de Vlaamsch nationale gedachte
De Vlaming van Roeselaere – Thielt: weekblad en aankondigingsblad voor de provincie West–Vlaanderen
De Westvlaming
Periode
1921 -
1932
Leestijd: 3 minuten

Nationalistisch weekblad, aanvankelijk op 30 september 1921 te Roeselare opgericht onder de titel De Vlaming van Roeselaere-Thielt en met de ondertitel "Weekblad en Aankondigingenblad voor de Provincie West-Vlaanderen".

Het blad voerde als motto: "Vlaanderen aan de Vlamingen! Ieder juk aan spaanderen!"; op 1 januari 1923 wijzigde het weekblad zijn naam in De Westvlaming en verhuisde het beheer naar Hooglede (de woonplaats van Jeroom Leuridan Leuridan, Jeroom
Jeroom Leuridan (1894-1945), leraar en advocaat, was van 1929 tot 1944 parlementslid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV), en vanaf 1934 VNV-gouwleider van West-Vlaanderen. Hij was een ... Lees meer
). Een van de belangrijkste financiers was de Tieltse aannemer Honoré Debusschere Debusschere, Honoré
De Tieltse aannemer Honoré Debusschere (1883-1968) was een belangrijke financier van verschillende Vlaams-nationalistische bladen, van Joris van Severen en van het Verdinaso. Lees meer
.

Het blad stelde zich tot doel het programma van Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
in het arrondissement Roeselare-Tielt bekend te maken. De ervaringen van de Frontpartij bij de verkiezingen van 16 november 1919 waren alles behalve gelukkig geweest. Bij de tweede naoorlogse verkiezingen op 20 november 1921 wilde men in het midden van de provincie goed voor de dag komen en besliste men de kandidatuur van Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer
te steunen. Van Severen werd verkozen, maar deze verkiezing zou het begin worden van een langdurige twist tussen de kopstukken van het weekblad: Van Severen en Leuridan.

Deze laatste had op 17 juli 1921 zijn medewerking gestaakt aan De Poperinghnaar en publiceerde nu onder zijn bekende naam Kerlinga een groot aantal vlot en volks geschreven artikelen om het programma van de Frontpartij te verduidelijken rond het centale thema: zelfbestuur voor Vlaanderen; zo bijvoorbeeld zijn hoofdartikel van 11 januari 1922: "Ze zijn benauwd van zelfbestuur". In deze eerste periode had het blad de volle steun van Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
.

Van 1 januari 1923 sprong Van Severen de redactie bij, met de bedoeling het blad geleidelijk naar zijn hand te zetten. Zijn artikelenreeks in oktober 1923, "De nieuwe richting van het Vlaams nationalisme in West-Vlaanderen" was niet alleen een vingeroefening voor zijn meer filosofisch onderbouwde bijdragen in Ter Waarheid Ter Waarheid (1921-1924)
Ter Waarheid was een tijdschrift dat in 1921 werd opgericht door Joris van Severen en Achilles Mussche. Het zocht aansluiting bij het humanitaire expressionisme. Humanitaire en pacifistis... Lees meer
, maar ook een voorafschaduwing van het latere Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond (1925-1933) was een Vlaams-nationalistische partij in West-Vlaanderen. Lees meer
, de politieke structuur zoals Van Severen die zag ter opvolging van de onsamenhangende Frontpartij. Inderdaad, op 1 januari 1924 werd de ondertitel "Roomsch katholiek weekblad ter verspreiding van de Vlaamsch nationale gedachte" en in januari 1925: "Orgaan van het Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond, tak West-Vlaanderen", de spreekbuis voor de nationale verkiezingen van 5 april 1925, waarbij niet minder dan zeven KVNV'ers in de provincieraad kwamen. Dit sukses verhulde in feite een grote tegenstelling tussen Leuridan die in Roeselare-Tielt fel gepleit en geijverd had voor een verkiezingsafspraak met de politieke vertegenwoordigers van de christelijke arbeidersbeweging Christelijke arbeidersbeweging
In de christelijke arbeidersbeweging heeft steeds een uitgesproken belangstelling voor de Vlaamse kwestie bestaan. De groeiende invloed van deze beweging, in het kielzog van de democratis... Lees meer
en Van Severen die met felle nadruk werkte aan een consequent katholiek Vlaams-nationalistisch gesloten partijformatie.

Omdat de invloed van de groepen rond Leuridan en Van Severen groeide, werd het blad nominatim door bisschop Gustave Waffelaert Waffelaert, Gustave
Gustave Waffelaert (1847-1931) was bisschop van Brugge van 1895 tot 1931. Hij was voorstander van de West-Vlaamse gewesttaal. Ondanks een zekere Vlaamslievendheid kwam hij in conflict met... Lees meer
veroordeeld in zijn mandement van 1 februari 1927 (samen met Vlaanderen Vlaanderen (1922-1933)
Vlaanderen was een radicaal Vlaams-nationalistisch weekblad dat verscheen tussen 1922 en 1933. Het stond voor het grootste deel onder leiding van Robrecht de Smet en Josué de Decker. Het ... Lees meer
, Jong Dietschland Jong Dietschland (1926-1933)
Jong Dietschland (1926-1933) was een radicaal Vlaamsgezind en Groot-Nederlands weekblad met veel interesse voor kunst en literatuur en met aandacht voor de Nieuwe Orde-stromingen. Het bla... Lees meer
en De Schelde De Schelde (1919-1936)
Lees meer
(1919-1936)
). Het blad had toen vierduizend lezers en begon aan geldgebrek te lijden. Terzelfder tijd begon Van Severen met steeds groter gewicht zijn eigen politieke visie door te drukken. Hij pleitte voor groter radicalisering, het oprichten van een eigen Vlaamse militie en een heroriëntering van de sociaal-economische orde in corporatieve zin.

Vanaf 1928 werd het duidelijk dat het weekblad zo goed als de spreekbuis van Van Severen geworden was. Leuridan kwam steeds minder aan de bak. Van Severen zocht nu ook financiële steun bij Jules Spincemaille Spincemaille, Jules
Lees meer
in Den Haag. Of Debusschere zijn steun introk is niet meer te achterhalen, wel staat vast dat hij later Van Severen in het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
volgde en tijdens de Tweede Wereldoorlog in de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
terecht kwam.

In juli 1931 verkeerd het blad in de grootste moeilijkheden. Van 6 oktober 1931 volgde het het Verdinaso en op 1 januari 1932 werd het omgedoopt tot Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer
.

Literatuur

– A. de Bruyne, Joris van Severen. Droom en daad, 1961.
– H.J. Demoen, Jeroom Leuridan. Recht en trouw, 1963.
– A.W. Willemsen, Het Vlaams nationalisme. De geschiedenis van de jaren 1914-1940, 1969.
– H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, II-III, 1969.
– P. Renard, De ideologische en organisatorische problemen van het Vlaams nationalisme in West-Vlaanderen 1919-1931, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1982.
– R. Vanlandschoot, Joris Lannoo. Drukker en uitgever voor Vlaanderen 1891-1971, 1984.
– P.J. Verstraete, Odiel Spruytte, 1990.
– A. van Severen, Joris van Severen, 1995.

Suggestie doorgeven

1975: Romain Vanlandschoot (pdf)

1998: Romain Vanlandschoot

2023: Romain Vanlandschoot

Databanken

Inhoudstafel