De Haulleville, Prosper

Afkomst en studietijd

Prosper de Haulleville werd in Luxemburg geboren vals zoon van ouders van adellijke, Lotharingse origine. Zij overleden echter allebei voor zijn vierde verjaardag. Hij werd in Echternach door een oom en later door een voogd opgevoed in de vrijzinnige sfeer van de Verlichting en doorliep het middelbaar onderwijs aan de athenea van Aarlen en Luik.

Aan het einde van zijn schooltijd bekeerde hij zich tot het katholicisme onder de invloed van de Franse liberaal-katholieke dominicanerpater Henri Lacordaire (1802-1861), een overtuiging die hij levenslang overtuigd trouw bleef. Desondanks werd hij naar de vrijzinnige Université Libre de Bruxelles gestuurd, waar hij in 1847 het diploma van doctor in de rechten behaalde. Hij studeerde verder in Parijs en in Bonn, waar hij in 1848 een speciaal doctoraat vergelijkend recht behaalde. In 1854 voegde hij daar aan de Gentse rijksuniversiteit nog een kandidatuur wijsbegeerte en letteren aan toe.

Eén jaar hoogleraar

Tijdens het academiejaar 1857-1858 verving De Haulleville er hoogleraar Hubert Brasseur (1823-1890), die in zijn colleges natuurrecht de goddelijkheid van Christus in vraag zou hebben gesteld, waarna de bisschoppen van Gent en Brugge katholieke gelovigen een verbod oplegden om aan de Gentse universiteit te studeren. In 1858 moest hij na tussenkomst van de voor onderwijs bevoegde liberale minister van Binnenlandse Zaken Charles Rogier Rogier, Charles
Charles Rogier (1800-1885) was een liberale politicus die meermaals een functie als minister of regeringsleider bekleedde. In zijn streven naar een sterke, geünificeerde en op termijn een... Lees meer echter al ontslag nemen.

Journalist en publicist

Vervolgens was De Haulleville, die in 1848 de Belgische nationaliteit had verworven, in Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer werkzaam als journalist en schreef hij gedurende meer dan 30 jaar een waslijst artikels over uiteenlopende onderwerpen.

In 1859 kocht hij krant L'Universel op, die een jaar voordien was opgericht en die zich ontwikkelde tot een spreekbuis van de progressieve vleugel binnen de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer . De krant verdedigde, naast kiesrechtuitbreiding en sociale hervormingen, de ‘droits légitimes de la langue flamande’. Nadat dit persmedium onder conservatieve druk in 1862 had opgehouden te bestaan, werd Haulleville redacteur van het Parijse blad Correspondant en zette hij zich in voor de organisatie van het eerste katholieke congres van Mechelen, dat doorging in 1863. In 1865 richtte hij mee het vooruitstrevende katholieke tijdschrift Revue Générale op, dat hij als directeur leidde van 1874 tot 1890. Die functie combineerde hij vanaf 1878, en eveneens tot 1890, met die van hoofdredacteur van het liberaal-katholieke Journal de Bruxelles (1878-1890), dat hem eerder fel had bestreden maar ondertussen een andere koers was gaan varen.

De Haulleville, die eerder een intellectueel-in-de-politiek was dan een echte partijman maar wel over heel wat contacten beschikte binnen de katholieke partij, ambieerde omstreeks 1860 een carrière in de nationale politiek, maar dat lukte niet. In 1895 werd hij verkozen tot gemeenteraadslid op lijst van de zogeheten Nationaal-Onafhankelijken in Brussel, die sympathiseerden met de christendemocratie.

De jaren 1890

Van 1890 tot zijn overlijden werkte De Haulleville, die in 1888 docent was geworden aan de Koninklijke Militaire School in Brussel, als zelfstandig journalist, zowel onder eigen naam als onder het pseudoniem Felix de Breux. Zijn hoofdbedrijvigheid betrof vanaf 1891 evenwel de leiding van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in het Jubelpark en het Hallepoort Museum, beide in Brussel.

Als publicist bracht De Haulleville in het Frans studies uit over recht, religie, onderwijs Onderwijs
Lees meer , defensie, algemene politiek, geschiedenis en de nationaliteitenproblematiek in Oostenrijk-Hongarije. Van het archief van hem en zijn familie, dat wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief in Brussel, is sinds 2016 een inventaris beschikbaar.

De Vlaamse beweging

In zijn boek La nationalité belge ou Flamands et Wallons uit 1870 toonde De Haulleville begrip voor de Vlaams(gezind)e eisen, zoals die met name aan het eind van de jaren 1850 door de Grievencommissie Vlaemsche Commissie
De Vlaemsche Commissie of Grievencommissie inventariseerde op vraag van de regering in 1856-1857 voor de eerste keer de problemen in verband met de positie van het Nederlands in België en... Lees meer waren geformuleerd. De Vlaamse beweging was voor De Haulleville niet zozeer een taal- , een cultuur- of een emancipatiebeweging, maar vooral een democratische en katholieke beweging, die zich afzette tegen het vrijzinnige liberalisme en het jakobijnse unitarisme en centralisme van de Franse Revolutie, die toen ook in België sterk aanwezig waren. Hij betreurde dat de katholieke partij te weinig oog had voor de Vlaamse beweging, die – zoals ook nog wat anderen dachten – een bijdrage kon leveren tot de affirmatie van de Belgische eigenheid tegenover Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer . Tegelijk kantte hij zich tegen te sterke Duitse Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer invloeden in België. Ook Groot-Nederlandse Heel-Nederland
Lees meer intenties wees hij af, omdat die op termijn het bestaan van België, waarvan hij de Vlaams-Waalse dualiteit als een verrijking en een opportuniteit beschouwde, zouden kunnen bedreigen.