Cappuyns, Leo

Persoon
Karel Hemmerechts (2023, ongewijzigd), Karel Hemmerechts (1998, aanvulling)

Leo Cappuyns (1920-1978), jurist en eerste vice-gouverneur van Brabant, engageerde zich voor de toepassing van de taalwetgeving, bevorderde de Vlaamse cultuur in Brussel en ontving daarvoor erkenning met de Joost van den Vondelprijs in 1974.

Geboorte
Leuven, 20 juni 1920
Overlijden
Brussel, 4 oktober 1978
Leestijd: 3 minuten

Leo Cappuyns behaalde aan de universiteit van zijn geboortestad het diploma van doctor in de rechten en licentiaat in de notariële wetenschappen (1943). In tegenstelling tot de liberale overtuiging van zijn vader voelde Cappuyns zich aangetrokken tot een socialisme dat 'een zo groot mogelijke welvaartskoek zo rechtvaardig mogelijk verdeelt'. Op filosofisch vlak beschouwde de zoon van een diepchristelijke moeder zich als een agnosticus. Zijn beroepskeuze stond een daadwerkelijk politiek engagement tot 1963 in de weg.

Cappuyns was eerst advocaat en werd in januari 1946 aangesteld als substituut van de krijgsauditeur te velde. Een jaar later werd hij substituut van de procureur des konings in Tongeren. In oktober 1957 volgde zijn benoeming tot substituut van de procureur-generaal bij het hof van beroep te Luik, waar hij in 1962 fungeerde als openbaar ministerie in de zogenaamde Softenon-zaak. Naar eigen zeggen leerde Cappuyns in deze stad de Waalse mentaliteit door en door kennen. Hij voerde er lange gesprekken met de voormannen van het federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
André Renard Renard, André
Lees meer
en Fernand Dehousse Dehousse, Fernand
Fernand Dehousse (1906-1976) was hoogleraar in Luik. Hij was politicus voor de Parti Socialiste en betrokken bij de Waalse beweging. Hij toonde zich een voorstander van een federalistisch... Lees meer
. Hierbij troffen hem hun lauwe gevoelens voor de hoofdstad.

Van december 1963 tot aan zijn dood bekleedde Cappuyns het ambt van vice-gouverneur van Brabant. De nieuwe Hertoginnedal Hertoginnedal-besprekingen
Lees meer
- taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer
bepaalde dat dit ambt diende te waken over de correcte naleving van deze taalwetten in de hoofdstad. Dat dit doel niet werd bereikt, vond zijn oorzaak in de hetze van de plaatselijke machthebbers, gesteund door persorganen, en de tegenwerking van de provinciegouverneur en van de minister van binnenlandse zaken die de schorsingsbesluiten van de vice-gouverneur in de helft van de gevallen weigerde te bekrachtigen. De belagers waren bedrijvig tot in zijn kantoor, waar een hakenkruis in het blad van de schrijftafel gegrift werd. In 1967 waarschuwde Cappuyns de regering vruchteloos dat slechts de helft van de Brusselse gemeenten de taalwetten ernstig nam. Een kwart omzeilde ze, het resterende vierde ging er prat op ze met voeten te treden. In 1968 legde toenmalig eerste minister Paul vanden Boeynants Vanden Boeynants, Paul
De rechts-conservatieve christendemocraat Paul vanden Boeynants (1919-2001) werd twee keer premier, in 1966-1968 en in 1978-1979. Tegelijk drukte hij zijn stempel op het bestuur van de st... Lees meer
Cappuyns een spreekverbod op, omdat deze een lans had gebroken voor een opdeling van de provincie Brabant Vlaams-Brabant
De naam van de provincie Brabant herinnert aan het vroegere gelijknamige hertogdom, dat tijdens de Middeleeuwen vorm had gekregen en waarvan het noordelijke deel een belangrijke rol speel... Lees meer
in een Vlaams, een Waals en een Brussels gedeelte. In 1973 moest de vice-gouverneur een verdere achteruitgang, mede te wijten aan de opkomst van het Front démocratique des Francophones Démocrate féderaliste indépendant
Lees meer
(FDF), vaststellen.

Desondanks lukte Cappuyns erin het aandeel van het Nederlands op het gebied van de cultuur en het verenigingsleven te verruimen. Hij speelde een rol bij de splitsing van het Brussels conservatorium, de vestiging van het Contact- en Cultuurcentrum Brussel Contact- en Cultuurcentrum Brussel
Lees meer
aan het Martelarenplein en de opneming van de hoofdstad in de programmatie van het Festival van Vlaanderen Festival van Vlaanderen
Lees meer
, waarvan hij algemeen voorzitter werd. Daarnaast zat hij de raad van bestuur van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen Koninklijk Ballet van Vlaanderen
Het Koninklijk Ballet van Vlaanderen was een Belgisch ballet- en dansgezelschap gesticht in 1969. Het ensemble speelde een belangrijke rol in de professionalisering van de danskunst in Vl... Lees meer
en de Hoge Raad voor de Dramatische Kunst voor. Ook bij de Orde van den Prince Orde van den Prince
De Orde van den Prince, opgericht in 1955-1956, is een Vlaams-Nederlands genootschap dat zich op diverse wijzen en via uiteenlopende bedrijvigheden inzet voor de Nederlandse taal en cultu... Lees meer
fungeerde hij als algemeen voorzitter. Cappuyns' verdiensten op dit Vlaams cultureel terrein werden in 1974 met de toekenning van de Joost van den Vondelprijs Joost Van den Vondelprijs
Lees meer
erkend.

Werken

– 'Ontwikkeling en perspectieven van de Nederlandse cultuur in de hoofdstad Brussel', in Rechtskundig Weekblad (31 januari 1965), kol. 1089-1102.
– 'Kanttekeningen bij het institutioneel probleem Brussel', in Socialistische Standpunten (1966), p. 203-206.
– 'Brussel-Hoofdstad, ook inzake cultuur een apart geval', in Kultuurleven (maart-april 1970), p. 259-261.
– Toepassing van de taalwetgeving in Brussel-Hoofdstad, 1977.

Literatuur

– 'Cappuyns vice-goeverneur van Brabant', in De Standaard (14 december 1963).
– L. de Clerck, 'Leo Cappuyns: tien jaar papieren tijger', in De Vlaamse Elsevier (17 september 1973).
– J. Waeyenborghs, 'Vondelprijs voor L.L. Cappuyns Vice-Gouverneur van Brabant', in Brabant, nr. 1 (1974).
– 'In memoriam Leo Cappuyns', in De Brusselse Post (15 oktober 1978), p. 6.
– 'FDF riep om zijn dood. Leo Cappuyns overleden', in De Standaard (5 oktober 1978).

Suggestie doorgeven

1973: Karel Hemmerechts (pdf)

1998: Karel Hemmerechts (pdf)

2023: Karel Hemmerechts

Databanken

Inhoudstafel