Vriendenkring Sneyssens

Organisatie

De Vriendenkring Sneyssens (1950-2016) was een Gentse vereniging van Vlaamse oud-oostfrontstrijders.

Oprichting
1950
Stopzetting
2016
Leestijd: 3 minuten

Na het uiteenvallen van het Verbond van Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders Verbond van Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders
Het Verbond van Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders (1950-1954) was de eerste overkoepelende organisatie voor Vlaamse oostfrontveteranen. Lees meer
(VVOOS) in 1955 werd de Vriendenkring Sneyssens -- voordien een gewestelijke afdeling van het VVOOS --  een autonome oud-oostfrontersvereniging voor de regio Oost-Vlaanderen (zie Oostfronters Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer
). Het bekendste lid was medeoprichter Oswald van Ooteghem Van Ooteghem, Oswald
Oswald van Ooteghem (1924-2022) was een Vlaams oostfronter en Vlaams-nationalistisch politicus voor de Volksunie. Lees meer
, die optrad als secretaris. Andere spilfiguren waren onder meer Cyriel Maenhout, Karel de Clerck (uitbater van het verenigingslokaal Roeland en een tijd lang voorzitter), diens echtgenote Godelieve Criel (van 1954 tot 1957 hoofdredacteur van Periodiek Contact (1951-1959) Periodiek Contact (1951-1959)
Periodiek Contact (1951-1959) was het tijdschrift van het Verbond voor Vlaamse Oud-Oostfrontstrijders (VVOOS). Lees meer
en Ortair Uyttersprot.

Zoals bij de meeste oud-oostfrontersverengingen vormde onderlinge solidariteit de voornaamste bestaansreden van de Vriendenkring Sneyssens. De vereniging zorgde onder meer voor financiële ondersteuning van families van gesneuvelde of verminkte oostfronters. Daarnaast organiseerde Sneyssens diverse activiteiten om het groepsgevoel onder de veteranen te stimuleren, zoals een jaarlijkse uitstap (veelal naar Duitsland), dodenherdenkingen en een kameradenbal met tombola (vanaf 1954). Samen met het Antwerpse Sint-Maartensfonds Sint-Maartensfonds
Het Sint-Maartensfonds (1953-2006) was een organisatie van Vlaamse oud-Oostfrontstrijders. Lees meer
(SMF) bracht de vereniging tussen 1973 en 1975 bovendien verschillende delen van de boekenreeks Vlamingen aan het Oostfront uit. Vanaf 1967 tot 2015 verscheen het driemaandelijkse tijdschrift Sneyssens, dat uitgegeven werd in Gentbrugge en in de plaats kwam van Periodiek Contact.

De vereniging vernoemde zichzelf naar de Gentse vaandeldrager Cornelis Sneyssens, die in de 15de-eeuw had meegevochten in een veldslag tegen het Bourgondische leger. In de 19de eeuw groeide Sneyssens uit tot een topos in de romantische Vlaamse beweging. Literatoren als Philippe Blommaert Blommaert, Philip M.
Lees meer
en Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer
stelden hem voor als een heroïsche figuur die ook toen zijn rechterhand werd afgehakt zijn vlag fier in de lucht bleef steken. Dat de Vriendenkring zich op deze symboliek beriep, kan ongetwijfeld niet los worden gezien van de ernstige fysieke letsels die nogal wat veteranen aan de oorlog hadden overgehouden. Van Ooteghem zelf duidde de naam van zijn vereniging door te suggereren dat de oostfronters vooral aan hun bestraffing door het Belgische gerecht hadden geleden: ‘Wij waren […] gehandicapt door de repressie en toch hielden wij het vaandel hoog’.

Relatie met het Sint-Maartensfonds

De Vriendenkring Sneyssens profileerde zich als de zelfstandige Gentse tegenhanger van het Antwerpse Sint-Maartensfonds. Hoewel beide verenigingen in de regel goede contacten onderhielden, kantte Sneyssens zich in 1966 tegen de door SMF-voorzitter Bert de Ryck geëntameerde plannen om in Stekene een erepark te wijden aan gevallen oostfronters. De Gentse veteranen waren van mening dat een dergelijke financieel uitdagende onderneming niet te rijmen viel met de nog steeds hoge sociale noden binnen de oud-oostfrontersgemeenschap en bovendien te veel protest zou uitlokken bij politiek-ideologische tegenstanders. In weerwil van deze reserves werd het beoogde stuk grond aangekocht in 1968. Sneyssens onderscheidde zich voorts van de Antwerpse organisatie door zich positiever op te stellen tegenover de parlementaire democratie. Zo zetelde Van Ooteghem van 1974 tot 1987 voor de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
in de Senaat, waar hij onder meer participeerde in de commissie van Landsverdediging.

De Vriendenkring Sneyssens werd ontbonden in 2016. In interviews gaven enkele leden aan dat hun hoge leeftijd daarvan de oorzaak was.

Literatuur

— A. Toelen, Vlamingen aan het Oostfront, Antwerpen, 1973-1975, 2 dln.
— O. van Ooteghem, Vriendenkring Sneyssens 50 jaar jong, Gent, 2000.
— J. Trigg, Het testament van de Vlaamse Waffen-SS. De allerlaatste Oostfronters getuigen, 2017.
— K. Aerts, Kinderen van de repressie. Hoe Vlaanderen worstelt met de bestraffing van de collaboratie, 2018.
— P.J. Verstraete, “Trouw aan de doden!”. Beknopte historiek van de naoorlogse Oostfrontersverenigingen en -herdenkingen, 2021.

Suggestie doorgeven

2023: Jasper Snoeys

Databanken

Inhoudstafel