Vlaamse Esperantobond

Organisatie
Piet De Smedt (2023, aanvulling), Piet De Smedt / Roland Rotsaert (2023, ongewijzigd)

De Vlaamse Esperantobond (VEB) ontstond in 1930 als de Vlaamse poot van de internationale beweging rond de hulptaal Esperanto. De bond wilde onder meer het Esperanto onder de Vlamingen propageren en aan andere volkeren de Vlaamse cultuur leren kennen.

Afkorting
VEB
Alternatieve naam
Flandra Esperanto–Ligo
Flandria Ligo Esperantista
Flandra Esperantisto
Flandra Esperanto Instituto
Oprichting
1930
Leestijd: 4 minuten

De Vlaamse Esperantobond werd opgericht in 1930 onder de naam Flandra Ligo Esperantista.

Esperanto, de bekendste internationale hulptaal, in 1887 gelanceerd door de Poolse oogarts L.L. Zamenhof, leidde tot een internationale beweging, die haar hoogtepunt bereikte tijdens het interbellum en die ook binnen de Vlaamse beweging weerklank vond. Het twintigste Esperantocongres had in 1928 in Antwerpen plaats en tijdens deze bijeenkomst bezorgde de Antwerpse Vlaamsgezinde Esperantogroep (Flandrema Grupo) alle buitenlandse deelnemers gratis een brochure met als titel La Flandra Movado, klarigata al la partoprenantoj de la XX-a Universala Esperanto-Kongreso en Antwerpen, 3-11a de augusto 1928 (‘De Vlaamse Beweging, verklaard aan de deelnemers van het 20ste wereldcongres in Antwerpen’). Deze groep bestond uit leden van  Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
. In juli 1929 nam zij het initiatief tot de uitgave van een maandelijks tijdschrift Flandra Esperantisto (De Vlaamse Esperantist), met als ondertitel ‘Organo de la Flandra Esperanto Movado’. Redacteur was Jan van Schoor. Het tijdschrift ontstond als reactie tegen de zogenaamd anti-Vlaamse houding van de Belga Ligo Esperantista, en was een tegenhanger van het tijdschrift Belga Esperantisto.

Afzonderlijke Vlaamse congressen

Met Pinksteren 1930 hielden de Vlaamse esperantisten hun eerste congres, onafhankelijk van het Belgische congres, te Antwerpen. Tijdens dit congres besloot men tot het oprichten van de Flandra Ligo Esperantista met als voorzitter Jozef Muys en als secretaris Edgard Verheyden. Flandra Esperantisto werd het eigen orgaan van de vereniging. Als doel werd vastgelegd: het propageren van het Esperanto onder de Vlamingen, andere volkeren de Vlaamse cultuur leren kennen en in de mate van het mogelijke de wereldvrede bevorderen; in november 1930 stichtte de vereniging een eigen boekhandel, Flandra Esperanto-Instituto, een wettelijk geregistreerde vereniging, maar met aandelen die geen rente opleverden.

Elk jaar werd een congres georganiseerd, behalve tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
. In 1947 werden de congressen hervat (Mechelen), tot men in 1951 besloot samen met de Nederlandse esperantisten te congresseren (1951 in Hilversum, 1952 in Rotterdam). In 1953 kwam er enige toenadering tot de Belgische Bond (Reĝa Belga Esperanto-Ligo), en werden de congressen Beneluksaj Kongresoj genoemd.

Van een eengemaakte Belgische bond naar de federalisering

Op het eind van 1961 werd er besloten over te gaan tot samensmelting van de Vlaamse Esperantistenbond met de Koninklijke Belgische Esperantobond en zo ontstond de Belga Esperanto-Federacio. De tijdschriften van beide bonden hielden op te bestaan en er ontstond een gemeenschappelijk tijdschrift, Sonorilo (als herinnering aan de naam van het eerste Belgische Esperantotijdschrift La Belga Sonorilo, 1902). Als gevolg van de politieke evolutie in België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
moest de Belga Esperanto-Federacio zich ook aanpassen en een federale vorm aannemen.

Op 7 oktober 1978 werd de Vlaamse Esperantobond (Flandra Esperanto-Ligo) opnieuw opgericht; de voorlopige voorzitter was Fernand Roose. De Franstalige tegenhanger van de VEB was de Association pour l'Espéranto. De Belga Esperanto-Federacio bleef een overkoepelende, eerder formele vereniging.

Op 24 maart 1979 verkoos de eerste algemene vergadering een definitief bestuur, met als voorzitter Edward Symoens en secretaris Jan Bovendeerd. De VEB werkte volledig autonoom en reorganiseerde de Esperanto-activiteiten in Vlaanderen.

De Bruggeling Grégoire Maertens stimuleerde de vereniging om gebruik te maken van de nieuwe subsidiemogelijkheden van de Vlaamse Gemeenschap Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Gemeenschap (1980) is een van de drie gemeenschappen in België (naast de Franse en Duitstalige Gemeenschap) die bevoegd is voor de zogenaamde ‘persoonsgebonden aangelegenheden’... Lees meer
en onder andere eigen grafische mogelijkheden uit te bouwen. Er werd een pand gehuurd in Arsenaalstraat 5 te Antwerpen met Paul Peeraerts als directeur.

Sinds 1984 geeft de VEB behalve het nieuwsmagazine Monato jaarlijks gemiddeld een vijftal boeken uit, zowel vertalingen als origineel werk van alle mogelijke genres: literatuur, wetenschappen, leerboeken ... Deze uitgaven vinden hun weg naar esperantisten over de hele wereld.

In het kader van deze uitgaven werden er meer mensen (tot acht) aangeworven en kocht een Nederlands Esperanto-Fonds, Institucio Hodler, een ruim burgerhuis aan op de Frankrijklei 140 te Antwerpen. De Vlaamse Esperantobond evenals de plaatselijke afdeling (La Verda Stelo) huurden dit pand.

In 1995 pionierde de VEB in de Esperantowereld met de eerste webpagina en enkele jaren later met de eerste webwinkel. Als vzw kon hij de snelle evolutie in de drukkerswereld echter niet volgen. Drukwerken werden voortaan uitgegeven aan private bedrijven en het aantal bedienden slonk. In december 2016 verhuisde de zetel van de Frankrijklei naar de Lange Beeldekensstraat 169 in Antwerpen.

Suggestie doorgeven

1975: Piet De Smedt (pdf)

1998: Piet De Smedt / Roland Rotsaert

2023: Piet De Smedt / Roland Rotsaert

2023: Piet De Smedt

Inhoudstafel