Verschaffelt, Jules

Persoon
Bart Van Camp (2023, ongewijzigd), Bart Van Camp (1998)

Fysicus Jules Verschaffelt (1870-1955) was docent aan verschillende universiteiten. Hij speelde een rol bij de vernederlandsing van de wetenschapsbeoefening in Vlaanderen.

Volledige voornaam
Jules E.
Geboorte
Gent, 27 januari 1870
Overlijden
Den Haag, 22 december 1955
Leestijd: 3 minuten

Studeerde fysica aan de Rijksuniversiteit Gent (RUG), waarna hij te Amsterdam en Leiden wiskunde en natuurkunde volgde. In 1906 werd Verschaffelt docent aan de Université libre de Bruxelles. Van 1914 tot 1923 verbleef hij in Nederland. Toen in 1923 aan de RUG een tweetalig onderwijssysteem werd ingevoerd, kreeg hij daar een aanstelling als docent. Hij werd benoemd tot hoogleraar en bleef dit tot zijn emeritaat in 1940. Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde hij opnieuw naar Nederland.

In zijn studententijd was Verschaffelt lid van 't Zal wel gaan 't Zal Wel Gaan
Lees meer
en het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
. Net zoals vele anderen onderging hij de sterke invloed van Julius Mac Leod Mac Leod, Julius
Julius Mac Leod (1857-1919) was hoogleraar plantkunde aan de Gentse universiteit en een Vlaamsgezinde progressieve liberaal. Hij was een belangrijke pleitbezorger van de vernederlandsing ... Lees meer
. Dit kwam tot uiting in zijn lidmaatschap van het biologisch genootschap Dodonaea Kruidkundig Genootschap Dodonaea
Lees meer
. Tijdens de Eerste Wereldoorlog toonde hij zich in Nederland een aanhanger van het ' passivisme Passivisme
Het begrip ‘passivisme’ verwijst naar de Vlaamsgezinden die tijdens de Eerste Wereldoorlog verdere pogingen om de Vlaamse eisen te realiseren tot na het einde van het politiek-militair co... Lees meer
'. Als docent en hoogleraar aan de RUG bouwde hij na de oorlog via zijn colleges, zijn natuurkundig laboratorium en zijn assistenten een volwaardige Nederlandstalige opleiding uit en legde de basis voor hoogstaand wetenschappelijk onderzoek in het Nederlands. Ook nam hij deel aan de Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen
De Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen (1887-1942) ijverden in uiteenlopende vakgebieden voor een Nederlandstalige wetenschapsbeoefening in Vlaanderen. Lees meer
en was hij stichtend lid en tussen 1928-1929 ook voorzitter van de Vlaamse Wetenschappelijke Stichting Vlaamse Wetenschappelijke Stichting
Lees meer
. Uit deze laatste functie nam hij ontslag toen de organisatie zich volgens hem te veel op het politieke terrein bewoog. Daarnaast schreef hij talrijke wetenschappelijke bijdragen in diverse Nederlandstalige tijdschriften. Toen Verschaffelt in 1928 naast de tienjaarlijkse prijs voor natuur- en scheikunde greep veroorzaakte dit langs flamingant Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
ische zijde een fikse rel. Pas in 1931 werd hij dan toch gehuldigd.

Als vooraanstaand fysicus speelde Verschaffelt een rol in de vernederlandsing van de wetenschapsbeoefening Wetenschap
Lees meer
in Vlaanderen. Hij was voorstander van onderwijs Onderwijs
Lees meer
en wetenschapsbeoefening in de Nederlandse taal maar hield zich ver van elk radicalisme. Als oud-lid van 't Zal wel gaan was hij een tegenstander van de groeiende nationalistische invloeden in dit studentengenootschap. Net zoals zijn leermeester Mac Leod verzette hij zich tegen elke politieke inmenging in het wetenschappelijke leven. De wetenschap moest volgens hem de politieke tegenstellingen overstijgen. Bijgevolg had hij geen bezwaar tegen het gebruik van het Frans of het Engels op internationale wetenschappelijke contacten, weigerde hij in 1928 zijn lidmaatschap van de Académie royale op te geven in ruil voor een lidmaatschap van een Vlaamse Academie, uit vrees dat deze laatste een te provincialistische mentaliteit zou krijgen, en veroordeelde hij datzelfde jaar de boycot van de Vlaamse studenten tegen het systeem van de gedeeltelijk vernederlandste universiteit ( Nolf-barak Nolfbarak
Lees meer
).

Literatuur

– 'Miskenning van een Vlaamschen professor te Gent', in De Standaard (21 februari 1930).
– B. van Camp, M. Dorikens en L. Dorikens-Vanpraet, J.E.Verschaffelt (1870-1955), 1995.
– B. van Camp, 'J.E. Verschaffelt (1870-1955) en de Vlaamse beweging', in WT, jg. 54, nr. 4 (1996), p. 265-271.

Suggestie doorgeven

1998: Bart Van Camp

2023: Bart Van Camp

Databanken

Inhoudstafel