Verbond van Dinaso Corporaties
Het Verbond van Dinaso Corporaties (VDC) was een corporatieve deelorganisatie van het Verdinaso, opgericht in 1934.
Oprichting
Na de maatregelen van de christendemocratische minister van Arbeid Philip van Isacker Van Isacker, Philip
Philip van Isacker (1884-1951) was een Vlaamsgezind historicus, advocaat, katholiek minister en bankier. Hij drukte mee de democratisering en vervlaamsing van de katholieke partij en van ... Lees meer tegen de Dinaso-syndicaten op het einde van 1933, werd op 26 augustus 1934 het Verbond van Nationale Arbeiderssyndicaten Verbond van Nationale Arbeiderssyndicaten
Het Verbond van Nationale Arbeiderssyndikaten (NAS, augustus 1931–augustus 1934) was de vakbondsorganisatie van het Verdinaso en tevens de belangrijkste wervingsbasis van deze beweging. E... Lees meer (NAS) ontbonden en werd het Verbond van Dinaso Corporaties (VDC) opgericht. De nieuwe organisatie werd geleid door Pol le Roy Le Roy, Pol
Dichter Pol le Roy (1905-1983) speelde tot 1941 een prominente rol binnen het Verdinaso en engageerde zich vervolgens in de Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap. Na de oorlog werd hij v... Lees meer , de vroegere verbondssecretaris van het NAS. Hij leidde het nieuwe verbond tot de overgang van het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer naar de Eenheidsbeweging-VNV in mei 1941.
Doelstelling en leden
Het Verbond wilde per beroep de kernen vormen voor een corporatieve en autoritaire staat en baseerde zich hiervoor op de Franse sociale school uit de tweede helft van de 19de eeuw met figuren als René de La Tour du Pin en Frédéric le Play. Het VDC was voor zijn corporatieve ideeën eveneens schatplichtig aan de Oostenrijker Werner Sombart, Charles Maurras en Georges Sorel.
Het VDC genoot een zekere organisatorische onafhankelijkheid ten aanzien van de centrale Verdinaso-leiding en had ten dele eigen financiën via aparte ledenbijdragen en door de verkoop van eigen publicaties. Het VDC probeerde voortdurend niet-Verdinasoleden te rekruteren maar slaagde daar slechts beperkt in. De meesten van de naar schatting 1000 leden kwamen uit de rangen van het Verdinaso. Van de voormalige leden van NAS wist het VDC slechts een deel te rekruteren. Het VDC ontwikkelde een sterke activiteit maar de werking bleef – net als bij het NAS - sterk geconcentreerd in West-Vlaanderen.
Pers
Vanaf 1935 verscheen het blad Orde! Orde!
Orde! was het blad van het Verbond voor Dinaso-Corporaties (VDC). Het verscheen onder verschillende vormen van 1935 tot 1941. Lees meer als bijlage van Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer , eerst als maandblad, vanaf eind 1936 als weekblad. Het blad gaf uitgebreide theoretische beschouwingen over het corporatisme, berichtte over economische aangelegenheden, de specifieke problemen van de onderscheiden beroepstakken en de werking van het VDC. Vanaf december 1937 tot januari 1939 verscheen naast de wekelijkse bijlage in Hier Dinaso! een zelfstandig maandblad onder dezelfde naam dat meer gericht was op een extern publiek. De wekelijkse bijlage aan Hier Dinaso! bleef ondertussen verschijnen maar werd in juni 1938 herdoopt tot ‘Het blad van het VDC’. Onder de medewerkers aan de VDC-bladen waren Pol le Roy, Bert van Damme, Remi Vandromme en de VDC-gewestcommissarissen Robert Casteleyn en Rudolf Claeys. Ze schreven allemaal eerder in Hier Dinaso! over Dinaso-arbeidspolitiek en/of waren betrokken bij het NAS. Ook de Nederlandse ingenieur Hans de Goey, Willem van Nevele, Dr. Albert Cattersel en Frans Wuyts schreven voor het blad.
Verspreiding en diensten
In 1938 telde het VDC een 50-tal corporaties, waarvan sommige nog in een embryonaal stadium. Vooral in West-Vlaanderen was er veel activiteit met een organisatie per gewest en een actieve werking van de Boerencorporatie, de Vlasserscorporatie en het Intercorporatief Verbond van Bedienden. Buiten West-Vlaanderen waren het vooral de regionale overkoepelende corporaties die een rol speelden, naast actieve kernen van de Dinaso-Corporatie voor Onderwijzers of de Corporatie voor Gezondheidszorg. De activiteiten beperkten zich voornamelijk tot studiewerk, kaderdagen, kernvergaderingen en propaganda onder de vorm van huisbezoeken, colportages en volksvergaderingen. Daarnaast werden er ook verschillende diensten opgebouwd met betrekking tot werkverschaffing, juridische bijstand en beroepsdocumentatie. In welke mate die operationeel waren is onduidelijk.
Na de Belgische capitulatie hernam het VDC niet alleen zijn vooroorlogse activiteiten, maar streefde het ook naar de totstandkoming van een concentratie in een eenheidscorporatie. Daarvoor werden gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de christendemocratische en socialistische vakbond, evenals met de werkgeversorganisaties. Mede door een tussenkomst van Frantz van Dorpe Van Dorpe, Frantz
Lees meer voerde Pol le Roy ook besprekingen met Antoine Delfosse, de enige in het land gebleven christendemocratische minister. Sommigen hoopten dat het VDC de kern zou vormen van wat later de Unie van Hand- en Geestesarbeiders Unie van Hand- en Geestesarbeiders
Tijdens de Duitse bezetting in 1940-1945 probeerden Belgische vakbonden, zoals het Christelijk Vakverbond (ACV) en het Belgisch Vakverbond (BVV), hun positie te behouden. Onder druk van D... Lees meer (UHGA) werd, maar het bleef bij wensdromen. Dit laatste gold ook voor bijvoorbeeld het Dinaso-Opvoeders-Gilde (DOG) en andere organisaties waarvan in april 1941 nog sprake was.
Werken
– Artikelen in Orde! en Het blad van het VDC, wekelijkse bijlage in Hier Dinaso!,1935-1941.
– De Dinaso-landbouwpolitiek. Program der Dinaso boeren-corporatie, 1935.
– J. van den Bulcke, De Boer en het corporatiewezen, Uitgave der Dinaso-boerencorporatie aangesloten bij het Verbond van Dinaso-corporaties, Antwerpen, 1935.
– De corporatieve orde en de opvoeding van het kind. De taak der corporatie voor onderwijzers en onderwijzeressen, Gent, 1936.
– De Dinaso-vlaspolitiek. Wat wil de Dinaso-vlascorporatie verwezenlijken?, 1937.
– P. le Roy, Orde in België, 1938.
– En avant pour l’Ordre corporative, 1938.
– Wij kiezen de corporatieve orde, 1938.
– Voor volksgezondheid in het Dietsche Rijk. De taak der corporatie voor gezondheidszorg, Gent, z.d.
– Le Verdinaso et le problème de l’ordre corporatif, z.d.
Literatuur
– R. van den Bossche, De maatschappijleer van het Verdinaso en zijn katholieke achtergrond, 1977.
– M. Duyck, Het maatschappijbeeld van Joris van Severen. Het Verdinaso en de corporatieve orde, in: Gedenkboek Joris van Severen (1894-1994), 1994, pp. 157-176.
– B. Coppein, De hand aan de ploeg. Vlaamse landbouworganisaties en Vlaams-nationalistische partijen in de twintigste eeuw. Dl. 2, in: Wetenschappelijke Tijdingen, 2005, nr.3, pp. 131-148.