Studentenbeweging in Luik

Begrip
Lieve Gevers (2023, aanvulling), Bregt Henkens (1998)

In het elan van de onpartijdige landdagbeweging van de jaren 1860 en 1880 ontstond een Vlaamsgezinde werking aan de rijksuniversiteit van Luik. Ondanks de ups en downs kan er een zekere continuïteit worden vastgesteld tot in het interbellum.

Leestijd: 3 minuten

De opkomst van de progressieve onafhankelijke volkspartij en de daarmee gepaard gaande onzijdige landdagbeweging Landdagbeweging
De Landdagbeweging, die zich ontwikkelde vanaf de vroege jaren 1860, vormde tot aan de Eerste Wereldoorlog de aanzet tot een reeks al dan niet succesvolle initiatieven tot samenwerking va... Lees meer
van jaren 1860 gaf een spoorslag aan Vlaamsgezinde studentenbeweging aan de universiteiten van Leuven, Gent en Luik. Zo kwam er op 13 december 1868 aan de rijksuniversiteit in Luik de Vlaamsgezinde studentenvereniging De Vlaamsche Eendracht tot stand. Het initiatief schijnt te zijn uitgegaan van Gustaaf Meses (van Turnhout), een oud-student van Leuven, die een actieve rol had gespeeld in het Leuvense studentengenootschap Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
en die kort na de oprichting overleed. Het manifest waarin de stichting werd aangekondigd was door negen studenten ondertekend. Max Rooses Rooses, Max
Lees meer
, die zelf in Luik had gestudeerd, had de oprichting aangemoedigd. J. Gombault werd voorzitter en H. Candrix, L. Schols en Snyckers waren bestuursleden.

De vereniging was op onpartijdige grondslag ingericht en telde vanaf haar eerste bestaansjaar al een 50-tal leden. Naast studenten waren er ook burgers en onderwijzers uit de stad lid. Op geregelde vergaderingen hielden ze voordrachten over de Vlaamse beweging Geschiedenis van de Vlaamse beweging
Het ontstaan en verdwijnen van gemeenschappen is het gevolg van een complex geheel van onbewuste en bewuste processen. De verdediging van het Nederlands in België en van de belangen van d... Lees meer
, de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
, het algemeen stemrecht, Marnix van Sint-Aldegonde, vergelijkende taalkunde en dergelijke meer. De lezing werd telkens gevolgd door een discussie. Vanaf het eerste bestaansjaar organiseerde de vereniging mogelijk naar het voorbeeld van het Leuvense Met Tijd en Vlijt ook volksvoordrachten waarmee ze vele Vlaamse werklieden in de stad hoopten te bereiken. Ze drong eveneens onmiddellijk en met succes bij de academische overheid aan op de herinrichting van een cursus in de Nederlandse taal- en letterkunde die sinds het emeritaat van Jan H. Bormans Bormans, Jan-Hendrik
Jan-Hendrik Bormans (1801-1878) was hoogleraar in de letterkunde. Hij was een promotor van de eengemaakte spelling in Vlaanderen en rapporteur van de Spellingcommissie (1836-1841). ... Lees meer
in 1867 niet meer werd gegeven. Auguste-Jean Stecher Stecher, Auguste-Jean
Auguste-Jean Stecher (1820-1909) was een docent en later hoogleraar aan de Universiteit van Luik met specialisatie in de literatuurgeschiedenis. Hij was lid van de Société Huet en publice... Lees meer
werd tot nieuwe docent aangesteld, maar die zou zijn cursus wel in het Frans doceren. In 1869-1870 organiseerde de Luikse vereniging een geslaagd 'Vlaams broederfeest' waarop vertegenwoordigers van Met Tijd en Vlijt en van het Gentse 't Zal Wel Gaan 't Zal Wel Gaan
Lees meer
aanwezig waren. De goede verstandhouding tussen Vlaamgezinde studenten van verschillende universiteiten bleek onder meer ook uit het feit dat Luikse studenten meewerkten aan de Gentse Studentenalmanak voor 1870 van 't Zal Wel Gaan. Daarna schijnt de werking van de Vlaamsche Eendracht te zijn stilgevallen.

De Landdagbeweging van de jaren 1880 vormde een nieuwe stimulans voor het opwekken van Vlaamsgezindheid bij Vlaamse studenten die in Luik studeerden. In de loop van 1882-1883 ontstond een nieuw Vlaamsgezind genootschap, aanvankelijk onder de naam Zonder Nijd daarna onder die van Onze Taal. Leuvense studenten van de Vlaamsche Strijdersbond zochten in 1885-1886 toenadering tot hun Vlaamsgezinde collega's van de universiteiten van Brussel, Luik en Gent en nodigden ze uit voor een gezamenlijke vergadering in november 1885. Daar werd besloten tot de oprichting van een onzijdig Verbond van Vlaamsche Studenten. Er werden nog vergaderingen belegd op 31 januari 1886 in Luik en in februari in Brussel. Het Verbond wilde een actie op touw zetten om van het hof een grondige Nederlandstalige vorming van prins Boudewijn te bekomen. Het had daartoe al een vertoogschrift opgesteld, ondertekend door vijf studenten van elke universiteit en gericht aan de voornaamste Vlaamsgezinde verenigingen. De actie werd de wind uit de zeilen genomen toen de prins kort daarop een openbare toespraak in het Nederlands hield. Op het einde van het academiejaar bleek dit interuniversitair verbond evenwel al ter ziele te zijn gegaan.

Onze Taal bleef voortbestaan tot in het interbellum. Er waren betere en minder goede momenten in de werking. Het ledenaantal was klein, maar er was wel continuïteit. Met een zekere praal vonden in 1893, 1898 en 1908 respectievelijk de feesten plaats wegens het 10-, 15- en 25-jarige bestaan. Tijdens het interbellum was de vereniging lid van het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond
Het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond (AVHV) was een overkoepeling voor Vlaamsgezinde studentenverenigingen van verschillende universiteiten, gesticht door Leuvense en Gentse Vlaamse... Lees meer
. Het telde in 1929 ongeveer 20 leden.

Literatuur

– L. Gevers, Bewogen Jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.
– L. Vos, De Dietse studentenbeweging, 1919-1940, in: Acta Colloquium over de geschiedenis van de Belgisch-Nederlandse betrekkingen tussen 1815 en 1945, 1982, pp. 451-493.

Suggestie doorgeven

1998: Bregt Henkens

2023: Lieve Gevers

Inhoudstafel