Soetewey, Stan

Soetewey werd geboren in een katholiek middenstandsgezin. Op de Centrale Hoogeschool voor Christene Arbeiders in Heverlee ontmoette hij in 1925 de latere voordrachtskunstenaar Ast Fonteyne Fonteyne, Ast
Lees meer . Samen verkenden zij hun artistieke ambities en keken daarbij ook over de muren van de katholieke zuil. Soetewey ambieerde aanvankelijk een redacteurschap in de katholieke pers. Hij schreef artikelen over volkskunst die de ‘massa’ diende te ‘verfijnen’ en ‘beschaven’.

Eind jaren 1920 raakte hij geïnteresseerd in de literatuur van de activistische Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer generatie, met name in het werk van Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer . Hier vond hij de meest krachtige vertaling van het ‘Ideaal’, dat in zijn denken tot dan toe vaak de invulling ‘God’ had gekregen, maar nu ook voor een abstractere ‘Nieuwe Wereld’ kon staan. Soetewey omarmde de ‘ultra-moderne’ kunst en stichtte in het voorjaar van 1929 Studio Avontuur, een multidisciplinair kunstencentrum naar voorbeeld van het Berlijnse Der Sturm. De ambities waren groot – galerie, uitgeverij, tijdschrift, radiozender – maar een echt centrum werd het nooit. Naast een tweetal manifesten met een sterk internationalistische strekking, zijn er slechts een paar debatavonden en avond met moderne muziek bekend.

Licht gedesillusioneerd over de desinteresse van zijn generatiegenoten begon Soetewey in deze periode aan de twee romans die hij onder het pseudoniem Kurt Köhler publiceerde: Baltazar Krull’s hart zingt maneschijn (1933) en Vade mecum voor de jonge zelfmoordenaar (1934). Waar Soetewey tot dan toe globaal in de lijn van het internationalistische, literaire activisme had gewerkt, spitste zijn denken zich nu toe op het ideologische vacuüm waarin de naoorlogse jeugd verkeerde. De intellectueel uitdagende en vormelijk bijzonder inventieve romans vertellen het verhaal van een verdwaalde generatie die de uitputting (en zelfmoord) nabij is, maar uiteindelijk wel openstaat voor een nieuw, krachtig initiatief van uiterst links of uiterst rechts.

Soetewey publiceerde zijn romans bij Uitgeverij Anti, die feitelijk een imprint was van Uitgeverij Internacia, die op haar beurt een uitloper was van het weekblad Internacia Internacia
Lees meer van Emiel Ilegems. Bij hetzelfde Anti gaf Soetewey onder de naam D. Goloebjof nog de bundel Het kommunisme ontmaskerd uit. Samen met het tijdschrift Internacia schoof Soetewey steeds verder op in de richting het volksnationalisme. Toen het tijdschrift zijn naam in 1933 veranderde in De Aanval dook Soetewey daarin op als de columnist Halm. Hier pleitte hij onomwonden voor ‘De vestiging der nieuwe Dietsche Orde’.

Na het verdwijnen van De Aanval en de publicatie van Vade mecum voor de jonge zelfmoordenaar is het moeilijk om het parcours van Soetewey te volgen. Hij zou lid geworden zijn van het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer (Verdinaso) en later van de Deutsch-Flämische Arbeitsgemeinschaft Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag). In 1940 meldde hij zich aan bij de Algemeene SS-Vlaanderen Algemeene-SS Vlaanderen
De SS-Vlaanderen was een collaborerende militie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die deel uitmaakte van de Duitse SS. Ze ijverde voor de aanhechting van Vlaanderen bij Duitsland. Lees meer . Actief was hij vanaf dat moment echter vooral bij de DeVlag, waar hij celleider was van de afdeling Antwerpen 2, bijgenaamd ‘Jan de Weze’. In 1944 zou hij, naar eigen zeggen een paar dagen, voor de Wirtschaftliche Fahndungsdienst hebben gewerkt. Na de oorlog werd Soetewey veroordeeld tot levenslange dwangarbeid. Hij overleed echter al op 23 september 1945 aan een onbehandelde uremie.