Seghers, Emile

Persoon
Ludo Collin (2024, aanvulling), Ludo Collin (1998)

Emile Seghers (1855-1927) kwam als bisschop van Gent in conflict met kardinaal Mercier door enkele Vlaamse eisen te steunen en bepaalde activistische daden niet expliciet te verbieden. In 1919 bepaalde Seghers dat het Nederlands voortaan de belangrijkste voertaal moest zijn in de colleges.

Volledige voornaam
Emilius Joannes Gerardus Josephus Maria
Alternatieve naam
Emiel Jan Seghers
Geboorte
Gent, 3 september 1855
Overlijden
Gent, 17 mei 1927
Leestijd: 3 minuten

Emile Seghers was de zoon van welstellende ouders, maar voelde zich als jonge priester (gewijd op 21 september 1875) sterk aangetrokken tot de zielzorg bij armen. Na acht jaar professor te zijn geweest aan het Grootseminarie te Gent, was Seghers dan ook zeer gelukkig met zijn benoeming tot pastoor van de arme, dichtbevolkte arbeidersparochie Sint-Jan-Baptist te Gent, een parochie die hij 28 jaar lang zou leiden. Na het overlijden van Antoine Stillemans Stillemans, Antoine
Geestelijke Antoine Stillemans (1832-1916) voerde als superior van het Klein Seminarie van Sint-Niklaas een Vlaamsgezind beleid. Na zijn benoeming als bisschop van Gent kwam hij in confli... Lees meer
werd hij eerder onverwachts tot bisschop van Gent benoemd. De Vlaamsgezinde vicaris-generaal Maurice de Baets De Baets, Maurice
Maurice de Baets (1863-1931) was priester. Als secretaris van bisschop Antoine Stillemans was hij nauw betrokken bij het conflict tussen de bisschop en priester Adolf Daens. Hij was tegen... Lees meer
was immers jarenlang de gedoodverfde opvolger van Stillemans geweest. De Baets was echter sinds zijn benoeming bij het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte te Leuven (juli 1896) in een persoonlijk conflict verwikkeld met kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
. Deze laatste verzette zich met succes bij het Vaticaan tegen De Baets' benoeming. De benoeming van Seghers tot bisschop was dus eerder een noodoplossing.

De Eerste Wereldoorlog

Seghers werd tot bisschop gewijd op 1 mei 1917 en meteen geconfronteerd met het probleem van de Duitse bezetting. Hoewel hij de vernederlandsing van de Gentse universiteit niet ongenegen was, meende hij dat de omstandigheden waarin dit in 1916 gebeurde er te veel een Duitse zaak van maakten. Bovendien was hij meer voorstander van een geleidelijke vernederlandsing. Bij de publicatie van Lodewijk Dosfels Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
Katholiek Aktivistisch Verweerschrift in 1917, verklaarde Seghers onder de indruk te zijn van die publicatie. Na de oorlog getuigde De Standaard in een van zijn eerste nummers dat Seghers belang stelde in de Vlaamse beweging en dat hij wenste dat men zou ingaan op de rechtmatige eisen van de Vlamingen. Die Vlaamsgezinde houding van Seghers ergerde Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
, die met zijn tegenstand tegen De Baets' benoeming net de bedoeling had een minder uitgesproken flamingantische bisschop in Gent te plaatsen. Toen Seghers in mei 1917 toezegde dat hij niemand in het bisdom Gent ervan zou weerhouden lid te worden van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
of een staatsambt van de Duitsers aan te nemen – iedereen moest in eigen geweten over dergelijke politieke aangelegenheden een beslissing nemen – kwam ook hij rechtstreeks in conflict met de kardinaal.

Mgr. Seghers en de Vlaamse taaleisen

In 1919 bepaalde Seghers dat het Nederlands voortaan de belangrijkste voertaal moest zijn in de colleges, maar dat een degelijke opleiding in het Frans moest blijven bestaan. De beoefening van de Vlaamse letterkunde werd aangemoedigd, maar studentenbonden met een politieke, Vlaams-nationalistische inslag waren verboden. De instellingen konden 11 juli vieren en mochten een gedeeltelijk vrijaf geven of een gezamenlijke wandeling organiseren. Toen zijn gezondheid het openbaar optreden bemoeilijkte, liet Seghers zich meer en meer vertegenwoordigen door zijn vicaris-generaal De Baets.

Hoewel Seghers een aantal Vlaamse eisen steunde, lagen zijn prioriteiten bij zijn specifiek pastorale taak.

Literatuur

– D. Vanacker, Het activistische avontuur, 1991.
– R. Boudens, Emile Seghers (1916-1927), in: Het Bisdom Gent, 1559-1991. Vier eeuwen geschiedenis, 1992.
– L. Collin, Bisschopsbenoemingen te Gent in volle wereldoorlog, in: Collationes, jg. 32, 2002, pp. 273-295.

Suggestie doorgeven

1998: Ludo Collin

2024: Ludo Collin

Databanken

Inhoudstafel