Schollaert, Franz

Persoon
Leen Van Molle (2023, herwerking), Reginald De Schryver (1998)

De Franstalige katholieke politicus Franz Schollaert (1851-1917) engageerde zich niet rechtstreeks in de Vlaamse beweging, maar als kamervoorzitter en eerste minister effende hij wel het pad dat uitmondde in de taalwet van 1910 betreffende het vrij middelbaar onderwijs.

Volledige voornaam
Franciscus Victor Maria Ghislena
Alternatieve naam
Frans Schollaert
Geboorte
Wilsele, 19 augustus 1851
Overlijden
Sainte-Adresse, 29 juni 1917
Leestijd: 2 minuten

Franz Schollaert studeerde rechten in Leuven, net als zijn vader en oudere broer. Hij begon aan een loopbaan in de advocatuur, maar verlegde zijn actieterrein al snel naar de politiek. Ook daarin was zijn vader hem voorgegaan. In 1880 werd Schollaert provincieraadslid voor de katholieke partij, vanaf 1888 en tot aan zijn dood was hij volksvertegenwoordiger. Hij nam opeenvolgende ministerfuncties op: Binnenlandse Zaken en Openbaar Onderwijs (1895-1899), Binnenlandse Zaken en Landbouw (1908-1910) en Kunsten en Wetenschappen (1910-1911). Van 1908 tot 1911 was hij bovendien premier. Hij werd tweemaal voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers (nov. 1901-jan. 1908; nov. 1912-juni 1917). In 1907 werd hij minister van Staat.

Franz Schollaert was een zeer gerespecteerd politicus met een Franstalig burgerlijk imago. Hij was veeleer zakelijk, hield zich liever buiten het politieke gekibbel en werd geprezen om zijn grondige dossierkennis. Hij getuigde ook van politieke moed in moeilijke dossiers zoals de overname van Congo Congo
Lees meer
, de invoering van de persoonlijke dienstplicht, de subsidiëring van het vrij lager onderwijs en de invoering van de leerplicht tot veertien jaar. Schollaert opereerde heel vaak in tandem met zijn schoonbroer Joris Helleputte Helleputte, Joris
Joris Helleputte (1852-1925) heeft bijna een halve eeuw lang gewogen op de Belgische samenleving: als neogotisch architect, als gangmaker van sociale organisaties, inzonderheid de Belgisc... Lees meer
. Samen richtten ze bijvoorbeeld in 1890 de Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer
op. Vanaf 1907 tot 1918 bezetten ze alternerend de ministerportefeuille voor Landbouw.

Bij de inhuldiging van het standbeeld van kanunnik Jan-Baptist David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer
te Lier in 1897 werd Schollaert geprezen voor zijn inzet voor de Vlaamse zaak. Hij werd ook gehuldigd in het allereerste nummer van het katholiek weekblad Ons Volk Ontwaakt Ons Volk
Ons Volk Ontwaakt begon in 1911 als Vlaamsgezind weekblad en evolueerde – vooral na de naamswijziging naar Ons Volk in 1932 – tot een katholiek gezinsmagazine. Lees meer
(1911) om zijn inzet voor het onderwijs. In de jaren 1890 was hij ondervoorzitter van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, later werd hij erevoorzitter. Maar een flamingant kan men hem niet noemen, wel iemand die zich kon vinden in de Vlaamse verzuchting om meer Nederlandstalig onderwijs. Als Kamervoorzitter legde hij een afgezwakte versie van het wetsvoorstel- Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer
uit 1901 op tafel: ten minste acht lesuren Nederlands per week in het katholiek middelbaar onderwijs. Een compromis dus dat het francofone en kerkelijke verzet moest breken. Het werd door talrijke Vlaamsgezinden verworpen omdat het de athenea ongemoeid liet en het ideaal van eentalig Nederlands onderwijs in Vlaanderen hypothekeerde. Maar zijn behendigheid effende wel het pad voor de wet Franck-Segers van 1910 betreffende het taalgebruik in het vrij middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer
.

Literatuur

– L. Wils, Honderd jaar Vlaamse Beweging, dl. 1, 1977.
– J. de Maeyer en L. van Molle, Joris Helleputte 1852/1925. Architect en politicus, 1998.

Suggestie doorgeven

1975: Jean-Marie Lermyte (pdf)

1998: Reginald De Schryver

2023: Leen Van Molle

Databanken

Inhoudstafel