Martelaarsfonds

Organisatie
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Luc Boeva (1998)

Het Martelaarsfonds werd vlak na de Eerste Wereldoorlog opgericht ter ondersteuning van de activisten. Het fonds bood materiƫle hulp en pleitte voor een zachter gevangenisregime. Maria de Groodt was de spilfiguur van het fonds.

Alternatieve naam
Martelarenfonds
Oprichting
15 augustus 1919
Leestijd: 2 minuten

Het Martelaarsfonds werd op 15 augustus 1919 opgericht ter ondersteuning van activisten die na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
in de problemen kwamen. 20 gezinnen kregen steun in de vorm van een maandelijkse toelage.

Spil van de vereniging was Maria de Groodt (Kruibeke 23 oktober 1882 - Brasschaat 30 juli 1967), wiens echtgenoot apotheker Constant Gillis (Merksplas 3 december 1868 - Antwerpen 26 december 1957) aanvankelijk zelf in de gevangenis van Antwerpen verbleef. De vereniging bekommerde zich om het gevangenisregime van alle Vlaamsgezinden. Zeker na het overlijden van meerdere Vlamingen in de gevangenis, zoals Jan Hainaut Hainaut, Jan
Jan Hainaut (1877-1920) was medeoprichter van de Groeningerwacht te Merksem. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij activist en lid van de Gouwraad Antwerpen. Hij overleed in de gevangeni... Lees meer
en Marten Rudelsheim Rudelsheim, Marten
Marten Rudelsheim (1873-1920) was een progressief-liberale flamingant die tijdens de Eerste Wereldoorlog koos voor het activisme. Lees meer
, drong het fonds aan op een meer gematigd celbeleid.

Het Martelaarsfonds deed beroep op inzamelingen en donaties om materiƫle hulp te bieden, onder meer door in de gevangenissen voedselpakketten te bezorgen. Het eerste jaar werd 13.000 BEF ingezameld. Zo werden tijdens elf-julimanifestaties bloemen verkocht. Ook morele steun werd verleend. Met het Steunfonds, dat de familie Borms eveneens steunde, werd er samengewerkt. Zo was De Groodt de eerste geestesgenote die August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hƩt symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
in de gevangenis van Leuven kon bezoeken. De apotheek van haar man, aan de Oude Koornmarkt 73 in Antwerpen, werd na diens vrijlating een draaischijf voor onderlinge hulp van Vlaams-nationalisten. De winkel droeg als uithangbord Vlaamsch-Nationale Apotheek. Onder meer Anna Vets Vets, Anna
Onderwijzeres Anna Vets (1893-1974) werd ontslagen na protest tegen kardinaal Mercier. Na WOII was ze betrokken bij de uitgave van Rommelpot. Lees meer
werkte er gedurende 52 jaar. Op het verzoek tot aansluiting van alle Vlaams-nationale caritatieve verenigingen bij het Bormsfonds Bormsfonds
Het Bormsfonds was een in 1927 opgerichte Vlaams-nationalistische liefdadigheidsorganisatie ter ondersteuning van de activisten en hun gezinnen. Lees meer
werd door het Martelaarsfonds niet ingegaan. De Groodt kreeg op het Guldendoek van Vlaanderen van Hendrik Luyten Luyten, Hendrik
De kunstschilder Hendrik Luyten (1859-1945) was de maker van ā€˜Het Gulden Doek van Vlaanderenā€™, een geschilderd groepsportret dat een overzicht van de geschiedenis van de Vlaamse beweging... Lees meer
een ereplaats toebedeeld.

Literatuur

ā€“ A. Borms, Tien jaar in den Belgischen Kerker, 1930.
ā€“ C. Van Everbroeck, August Borms, 2005.
ā€“ H. Vandenhouten, Het Bormsfonds (1927-1990), in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 2006, nr. 3, pp. 196-212.

Suggestie doorgeven

1975: Albert Goovaerts (pdf)

1998: Luc Boeva

2023: Sam Van Clemen

Inhoudstafel