Hitlerjeugd Vlaanderen

De Hitlerjeugd Vlaanderen (HJV) werd gesticht op 18 oktober 1943 op initiatief van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer (DeVlag) en de Reichsjugendführung, het Duitse overkoepelende orgaan voor jeugdzaken in het Derde Rijk. DeVlag-leider Jef van de Wiele Van de Wiele, Jef
Jef van de Wiele (1903-1979) was een leraar, schrijver en leider van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap. Hij trad tijdens de Tweede Wereldoorlog in de culturele en politieke collabor... Lees meer en Reichsjugendführung-vertegenwoordiger in België Gerhardt Bennewitz probeerden zo het monopolie op de Nieuwe Orde-gezinde jeugd van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) en zijn Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer (NSJV) te doorbreken. De nationaalsocialistische, Groot-Germaanse HJV wierf zijn jeugdleiders en leden voornamelijk binnen de rangen van de Germaansche-SS Vlaanderen en de voormalige Vlaamsche Jeugd Vlaamsche Jeugd
De Vlaamsche Jeugd (VJ), een jeugdbeweging naar model van de Hitlerjugend, werd in maart 1941 opgericht door Alfons Wachtelaer. In juli 1941 ging de VJ op in de Nationaal-Socialistische ... Lees meer (VJ).

Een nieuwe jeugdbeweging (mei 1943–januari 1944)

Vanaf mei 1943 onderhandelden de DeVlag en de Reichsjugendführung over de oprichting van een nieuwe jeugdbeweging. Van De Wiele ambieerde een Vlaamsgezinde, nationaalsocialistische organisatie met een eigen structuur, gelieerd met de DeVlag en gelijkwaardig aan de Auslands-Hitlerjugend (Auslands-HJ). Die tak van de Duitse Hitlerjugend verenigde sinds eind 1933 alle Rijksduitse kinderen in België. Van de Wiele drong vanwege zijn hoop op gelijkwaardigheid tussen de Duitse en Vlaamse tak aan op de naam Hitlerjeugd Vlaanderen, die ook werd toegekend.

Door het ontbreken van tot kaderlid opgeleide Vlamingen namen Bennewitz en de Auslands-HJ de praktische organisatie van de nieuwe jeugdbeweging op zich, wat de invloed van de DeVlag vanaf het begin ernstig beperkte. De eerste maanden groeide het ledenbestand van de HJV nog vrij snel vanwege het collectieve toetreden van honderdvijftig leerlingen van de Vlaamsche School in Antwerpen in oktober 1943, driehonderdvijftig kinderen van DeVlag-leden in november 1943 en honderdtwintig leerlingen van de Rijksschool Vlaanderen eind 1943. Op haar hoogtepunt telde de HJV vermoedelijk niet meer dan duizend leden, jongens en meisjes samen.

Al snel leidde de toevoeging van de Vlaamsgezinde kinderen aan de Duitse Auslands-HJ tot gemor bij de DeVlag, die haar invloed op de jeugd steeds verder zag afnemen. Van de Wiele drukte op de noodzaak om een Vlaamsgezind kader uit te bouwen. Pas op 20 november 1943 vertrok een eerste groep van vijftien Vlamingen als kandidaat-jeugdleider op opleiding naar Duitsland. Om de verdere instroom van Vlamingen in het leiderskader te stimuleren, opende eind 1943 een Führerinnen-school in Terhulpen en begin 1944 een Führer-school in Schoten. Vervolgens nam de HJV van het NSJV ook de organisatie over van vakantie- en trainingskampen voor Vlaamsgezinde kinderen in Duitsland, zoals de (Erweiterte) Kinderlandverschickung, de Germaansche Landdienst en de Wehrertüchtigungslager.

Duitse dominantie achter een Vlaamsgezinde façade (januari–april 1944)

Vanaf januari 1944 ontstond op lokaal niveau een HJV-werking los van de Auslands-HJ. Bennewitz en zijn Duitse staf leidden echter nog steeds beide organisaties. De DeVlag werd steeds meer buiten spel gezet. Van de Wiele drong er daarom, aanvankelijk zonder succes, op aan om Vlaams SS’er Raf van Hulse Van Hulse, Raf
Raf van Hulse (1903-1977) was een onderwijzer en leider van de Algemene-SS-Vlaanderen (1941-1942). Daarna was hij als SS-vrijwilliger verslaggever aan het Oostfront. In 1944 werd hij beno... Lees meer tot HJV-jeugdleider te benoemen.

Vanwege het groeiende aantal activiteiten creëerde Bennewitz drie nieuwe departementen onder zijn directie: Organisatie, personeel en discipline voor de praktische werking, Wehrertüchtigung en Leibeserziehung voor de sportieve initiatieven, en Wereldbeschouwelijke scholing en propaganda voor de tijdschriften. Een van de belangrijkste activiteiten van de HJV was immers het ideologische onderwijs. Daarin lag de nadruk op het Groot-Germanisme en de rol van Vlaanderen in de geschiedenis, alsook de zuiverheid van het bloed en de dienstbaarheid aan het eigen volk, gepaard aan een doorgedreven racisme, een sterk militarisme (ter voorbereiding van de rekrutering voor het Oostfront) en een grote offervaardigheid. Centraal daarbij stond de figuur van Adolf Hitler.

Naar een Duitse jeugdbeweging (mei 1944–1945)

In mei 1944 werd Van Hulse benoemd tot Inspecteur der HJV. Tot grote frustratie van Van de Wiele kreeg Van Hulse echter geen inhoudelijke verantwoordelijkheden. Bennewitz’ adviesraad telde slechts één Vlaming en Van Hulse werd het werken onmogelijk gemaakt. Midden augustus 1944 diende hij zijn ontslag in, maar vanwege de kort daarop volgende evacuatie naar Duitsland kwam hij daarop terug. Die evacuatie eind augustus 1944 gebeurde op bevel van Bennewitz, die op Duits grondgebied finaal de HJV in handen nam. De HJV raakte verspreid en plaatselijke Duitse Hitlerjugend-jeugdleiders namen de werking over. In september 1944 werd de algemene arbeidsdienstplicht ingevoerd. Heel wat HJV-leden werden in de oorlogseconomie ingezet.

De Duitse Reichsjugendführung richtte in de laatste oorlogsmaanden een Kriegseinsatzstab Germanische Jugend op. Van Hulse aanvaardde nog de leiding van de afdeling Sonderstab Flandern, maar botste met Van de Wiele, die lobbyde voor de invoering van de jeugddienstplicht voor Vlaamsgezinde jongeren en die toestond dat onder de leden van de voormalige HJV geworven werd voor de Waffen-SS. Begin 1945 werd een jeugdbataljon toegevoegd aan de Vlaamse Division Langemarck Division Langemarck
Division Langemarck was een Vlaamse Waffen-SS eenheid, met als officiële benaming 27.SS-Freiwilligen-Grenadier-Division 'Langemarck'. Lees meer bestaande uit tweehonderd tot vierhonderd jonge vrijwilligers, voornamelijk uit de HJV. Het kreeg de naam SS-Freiwilligen-Bataljon Hitlerjugend-Flandern en werd eind april 1945 zonder veel resultaat nabij Prenzlau ingezet.