Haeck, Henriette

Persoon
Sandra Maes (2023, aanvulling), Sandra Maes (1998)

Henriette Haeck of Zuster Maria-Jozefa (1883-1961) was een Vlaamse kloosterzuster, dichter, pedagoge, directrice van de Heilig Grafschool in Turnhout en priorin. Ze zette zich in voor de vernederlandsing van haar meisjesschool en de katholieke meisjes- en vrouwenbeweging.

Religieuze naam
Zuster Maria-Jozefa
Geboorte
Turnhout, 30 september 1883
Overlijden
Maarssen, 30 juni 1961
Leestijd: 2 minuten

Henriëtte Haeck volgde middelbaar onderwijs aan het meisjesinstituut het Heilig Graf in Turnhout en legde er de laatste kloostergeloften af in 1905. Ze bekwaamde zich als regentes en werd benoemd tot directrice van het instituut (1906-1927). Vanuit pedagogische en flamingantische Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
overwegingen vernederlandste ze als eerste in Vlaanderen haar meisjesschool (1906-1911) en voegde er ook een normaalschool aan toe. Ze vertaalde zelf de handboeken naar het Nederlands. Haar pedagogische inzichten maakte ze bekend in het Vlaams Opvoedkundig Tijdschrift Vlaams Opvoedkundig Tijdschrift
Het Vlaams Opvoedkundig Tijdschrift werd in 1919 gesticht en was het eerste Nederlandstalige katholiek pedagogisch tijdschrift. Lees meer
, waarvan ze een van de eerste medewerksters was. Ook steunde ze de katholieke Vlaamse meisjes- Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
en vrouwenbeweging en schreef ze verschillende letterkundige bijdragen voor Gudrun Gudrun
Gudrun was het bewegingstijdschrift van de Katholieke Vlaamse meisjes- en vrouwenbeweging tussen 1919-1942 en 1952-1964. Lees meer
en het katholieke vrouwentijdschrift De Lelie De Lelie
De Lelie (1909-1914) was een katholiek damestijdschift voor Noord en Zuid. Het stimuleerde het gebruik van het Nederlands en ijverde voor de vrouwenemancipatie. Lees meer
(1909-1914), waarvan ze medestichtster was. Samen met de Steenbrugse dom Alfons van Assche Van Assche, Alfons
Alfons van Assche (1891-1945) was als dom Modest abt van de Sint-Pietersabdij van Steenbrugge. Hij was tijdens het interbellum geestelijk leider van de Katholieke Jongeren Vredesactie. Hi... Lees meer
werkte ze aan een vernederlandsing van de hymnen en psalmen van het brevier.

Ook op letterkundig vlak was ze actief; kort na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
schreef ze verschillende gedichten voor Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer
. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verwittigde kanunnik Wouters haar dat ze wegens haar Vlaamsgezindheid verdacht werd van activistische sympathieën ( activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
). Ze liet zich echter nooit in met politiek. In 1927 werd ze aangesteld als priorin van de pas gestichte priorij nabij Nijmegen en verliet Vlaanderen. Ze ijverde er voor een aangepaste hogere katholieke meisjesvorming en stichtte in 1933 het meisjesinstituut Maria Immaculata. Tijdens de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
leed haar stichting een zwervend bestaan. Uiteindelijk kwam haar klooster terecht in Maarssen en begon daar een nieuwe vorm van hoger meisjesonderwijs (1946). Ze zorgde ook voor de samensmelting van de congregatie van het Heilig Graf met die van Sint-Trudo in Male (Brugge) in 1952. In 1957 legde ze haar functies neer en vulde haar laatste levensjaren met het beoefenen van de poëzie.

Literatuur

– A. Dumon, Moeder Maria-Jozefa, in: Gudrun, jg. 40, 1961, pp. 6-10.
– M. Hereswitha, De Heilig-Grafpriorij te Turnhout 1662-1962, 1962.
– Zuster M. Ludvica, Moeder Maria-Jozefa, in Nationaal Biografisch Woordenboek, 1968, dl. 3.
– M.J. van Dyck, Zuster Maria-Jozefa in dienst van opvoeding en onderwijs 1883-1961, in: Onze Alma Mater, jg. 37, 1983-1984, pp. 325-348.
– C. Dujardin, Over een graf dat allesbehalve op een graf lijkt. Kloosterbibliotheek Heilig-Grafpriorij Turnhout, in : KADOC-nieuwbrief, 2012, nr. 5.

Suggestie doorgeven

1975: Angela Tysmans (pdf)

1998: Sandra Maes

2023: Sandra Maes

Databanken

Inhoudstafel