De Schelde (1882-1940)

Publicatie
Sam Van Clemen (2024, aanvulling), Digna Coppieters (1998)

De Schelde (1882-1940) was een katholiek en Vlaamsgezind blad voor Temse en omstreken.

Volledige titel
De Schelde : Nieuws– en Aankondigingsblad van Temsche en Omliggende
Periode
8 januari 1882 -
11 mei 1940
Leestijd: 2 minuten

De Schelde, dat als ondertitel ‘Nieuws- en Aankondigingsblad van Temsche en omliggende’ droeg, werd opgericht door Petrus de Landtsheer en verscheen voor het eerst verschenen op 8 januari 1882, als concurrent van de sinds 1861 bestaande Gazette van Temsche.

De stichter gaf het blad de stempel die het tot het einde toe zou dragen: Vlaamsgezind, katholiek en politiek onafhankelijk. In 1896 nam zijn zoon Edward de leiding over. Na 3 oktober 1914 en tot 21 juni 1919 kon het blad niet verschijnen als gevolg van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
. De Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
legde de publicatie opnieuw stil. De editie van 11 mei 1940 zou de allerlaatste worden.

Een groot deel van de inhoud van De Schelde ging op aan advertenties, maar het blad verstrekte ook lokale en nationale berichtgeving. Hoewel allerlei onderwerpen aan bod kwamen, viel een sterke klemtoon op Vlaamse culturele aangelegenheden. Tot de medewerkers behoorden Lode Scheltjens, Jan Aertgeerts, Hubert Melis Melis, Hubert
Hubert Melis (1872-1949) was een Vlaamse auteur en ambtenaar. Hij was van 1895 tot 1918 ambtenaar bij de stad Antwerpen, waarna hij werd geschorst op beschuldiging van activisme. Lees meer
, Jef Hinderdael Hinderdael, Jef
Jef Hinderdael (1878-1948) was een Vlaamsgezinde drukker die tijdens de Eerste Wereldoorlog in het radicale, Jong-Vlaamse activisme terechtkwam. Hij werd in de jaren 1930 een overtuigde n... Lees meer
, Piet van Rossem (sr.) Van Rossem, Piet (sr.)
Lees meer
, Leo de Nayer, Constant Hodister, Benedikt van Britsom, Frans van Raemdonck Van Raemdonck, Frans
Lees meer
en Oscar Dambre Dambre, Oscar
Oscar Dambre (1896-1972) was betrokken bij de Frontbeweging en droeg onder andere bij aan de herinneringscultus rond de gebroeders Van Raemdonck en Joe English. Tijdens de Tweede Wereldoo... Lees meer
.

Na de Eerste Wereldoorlog droeg het blad duidelijk de (Vlaams-nationalistische) stempel van Clemens de Landtsheer De Landtsheer, Clemens
Clemens de Landtsheer (1894-1984) speelde als secretaris van het IJzerbedevaartcomité een grote rol in de organisatie van de vereniging en van de IJzerbedevaarten. Verder was deze belangr... Lees meer
, zoon van Edward en later een van de bezielers van de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
. Talrijke bijdragen verschenen over de gebroeders Van Raemdonck, Joe English English, Joe
Joe English (1882-1918) was een Brugse kunstschilder, die zijn grote faam binnen de Vlaamse beweging vooral ontleende aan zijn tekenwerk als frontkunstenaar. Lees meer
en andere IJzersymbolen IJzersymbolen
Lees meer
, het Verbond der Vlaamse Oud-strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
, amnestie Amnestie
Lees meer
, enzovoort.

Literatuur

– L. de Ryck, De geschiedenis van de pers in Temse, in: Jaarboek Gemeentemuseum Temse, 1990, pp. 1-16.
– L. de Ryck, Edward De Landtsheer, drukker, uitgever ‘De Schelde’, in: Jaarboek Gemeentemuseum Temse, 1980.
– L. de Ryck, De Schelde, Nieuws- en Aankondigingsblad van Temsche en omliggende, in: Jaarboek Gemeentemuseum Temse, 1980.

Suggestie doorgeven

1975: Janine Beyers-Bell (pdf)

1998: Digna Coppieters

2024: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel