De Halletoren

Publicatie
Hilde Van Parys (2024, aanvulling), Filip Boudrez (1998)

Het Brugse maandblad De Halletoren (1874-1881), opgericht door Julius Sabbe, diende aanvankelijk als spreekbuis van de Breidelcommissie, die ijverde voor een standbeeld voor Jan Breidel en Pieter de Coninck. Gaandeweg kwam het accent vooral op de Vlaamse taalrechten te liggen en mat het blad zich een strijdend liberaal karakter aan.

Volledige titel
De Halletoren : maandblad voor het oprichten van een gedenkteeken aan de Brugsche volkshelden Jan Breidel en Pieter De Coninc
Periode
30 augustus 1874 -
december 1881
Leestijd: 2 minuten

De Halletoren. Maandblad voor het oprichten van een gedenkteeken aan de Brugsche volkshelden Jan Breidel & Pieter De Coninc (1874-1881) werd opgericht door Julius Sabbe Sabbe, Julius
Lees meer
(hoofdredacteur), Leo van Gheluwe en August van der Meersch. Het blad was de officiële spreekbuis van de Breidelcommissie, een vereniging opgericht in 1867, die ijverde voor een standbeeld voor Jan Breidel en Pieter de Coninck Breidel en De Coninck
Jan Breidel en Pieter de Coninck waren volksleiders in de vroege 14de eeuw. Door de Vlaamse beweging werden ze later vereerd als helden van de vrijheidsstrijd en het Vlaamse verzet tegen ... Lees meer
op de Brugse markt (zie Monumenten Monumenten
Voor de Vlaamse beweging monumenten oprichtte, ging België haar daarin reeds voor. Na de onafhankelijkheid van 1830 ontstond in België een uitgebreide en diverse historische cultuur, die ... Lees meer
). Het blad was niet goedkoop, maar abonnees ondersteunden op die manier de kostprijs van het kunstwerk.
Aanvankelijk werkten zowel katholieken als liberalen mee aan het blad (onder anderen Karel de Flou De Flou, Karel
Karel de Flou (1853-1931) was historicus, filoloog en letterkundige. Hij schreef tientallen historische en taalkundige artikelen en bezorgde publicaties van Middelnederlandse teksten. Hij... Lees meer
, Adolf Duclos Duclos, Adolf
Adolf Duclos (1841-1925) was priester van het bisdom Brugge en publicist. Hij was vooral bekend als geëngageerd pleitbezorger van het West-Vlaamse taalparticularisme en ideologisch bewerk... Lees meer
, Edward Gailliard Gailliard, Edward
Bruggeling Edward Gailliard (1841-1922) was een boekhandelaar-uitgever, die zelf ook Nederlandstalige historische werken en tijdschriftartikelen publiceerde. Hij ijverde voor de vernederl... Lees meer
en Arthur Cornette Cornette, Arthur
Arthur Cornette (1852-1907) was een Vlaamsgezinde liberaal. Hij lag aan de basis van de loge Marnix van Sint-Aldegonde, waar het Nederlands vanaf het begin de voertaal was. Lees meer
). De aandacht van de redacteurs beperkte zich niet tot het op te richten monument, maar richtte zich ook in bredere zin op het Vlaamse culturele leven. Door kunstenaars te ondersteunen, wilde de redactie het Vlaamse bewustzijn stimuleren. De prent die vooraan elk nummer prijkte, zette dat oogmerk kracht bij: De ‘Maagd van Vlaanderen’, die met een vaandel in haar hand over Vlaanderen troont (zie Gender Gender
Vrouwen en mannen kregen verschillende rollen binnen de Vlaamse beweging. De heersende verwachtingen spoorden echter niet altijd met de werkelijke genderverhoudingen en evolueerden boven... Lees meer
). Een specifiek Vlaamse cultuurtrots klonk ook door in Sabbes herhaaldelijke waarschuwingen voor de moderniseringswoede die in zijn ogen Brugges architecturale eigenheid bedreigde. Om zijn argumenten bij zijn tegenstanders kenbaar te maken bediende hij zich daarbij van het Frans.
Het blad zocht toenadering tot Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
en beschouwde de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
als een breuk in de organische eenheid van de Nederlanden. De tolunie was voor haar een eerste stap in de oprichting van een federatie. Daarnaast werd in het blad regelmatig een lans gebroken voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer
.

Tijdens de zomer van 1878 onderging de redactie enkele wijzigingen en kwam de klemtoon op de verdediging van de Vlaamse taalrechten te liggen. Vanaf 1879 kreeg de krant geleidelijk aan een strijdend liberaal karakter en zetten de katholieke redacteurs hun medewerking aan het blad stop. Er werd voortaan meer aandacht besteed aan de Liberale Vlaamsche Bond Liberale Vlaamsche Bond Brugge
Lees meer
, het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
en de Brugse liberale verenigingen.
De Halletoren is digitaal raadpleegbaar op de website van Erfgoed Brugge (https://www.historischekrantenbrugge.be).

Literatuur

– De Halletoren, 30 augustus 1874. [https://www.historischekrantenbrugge.be]
– L. Monteyne, De Sabbe's, 1933.
– R. van Eenoo, De pers te Brugge: 1792-1914. Bouwstoffen, 1961.
– H.J. Elias, De geschiedenis van de Vlaamse gedachte, 1964, dl. 3.
– C. Vlaemynck, Standbeeldtribulaties rond Breydel en de Coninck, in: Brugsch Handelsblad, 11 juli 1970. [https://www.historischekrantenbrugge.be]
– E. Schepens, Julius Sabbe en de herleving van Brugge, 1996.

Suggestie doorgeven

1973: Romain Van Eenoo (pdf)

1998: Filip Boudrez

2024: Hilde Van Parys

Inhoudstafel