De Groodt, Arthur

Persoon
Helma De Smedt (2023, aanvulling), Helma De Smedt (1998)

Arthur de Groodt (1883-1952) was een arts, hoogleraar en mecenas van Vlaamse wetenschapsbeoefening.

Volledige voornaam
Petrus Henricus Arthur
Geboorte
Antwerpen, 15 maart 1883
Overlijden
Antwerpen, 29 april 1952
Leestijd: 4 minuten

Biografie

Arthur de Groodt studeerde in Leuven en behaalde in 1910 voor de Centrale Examencommissie in Brussel het artsendiploma. De Groodt specialiseerde zich in Amsterdam (1910), Heidelberg (1911) en Parijs (1911-1912) en vestigde zich in 1912 als uroloog in Antwerpen. Vanaf 1910 was hij actief in de Vlaamsche Natuur- en Geneeskundige Congressen Vlaamsche Natuur- en Geneeskundige Congressen
Lees meer
, die hij ook herhaaldelijk voorzat. Hij huwde op 11 juli 1911 met de letterkundige Juliette Adant (1892-1964).

Toen de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
uitbrak, vluchtte het echtpaar met hun twee kinderen naar Westgate-on-Sea in Groot-Brittannië. De Groodt kon als internist aan de slag in Londense hospitalen. Daar ontwaakte zijn belangstelling voor de pathologische anatomie, de bacteriologie en de algemene pathologie, domeinen waarin hij zich vanaf 1915 met succes bekwaamde aan de Universiteit van Glasgow. In 1917 werd hij er als assistent in die vakgebieden belast met een gedeeltelijke leeropdracht. Hij werd in dat jaar ook patholoog-anatoom en bacterioloog aan het Royal Sick Children Hospital in dezelfde stad. Dat bleef hij tot hij zich in 1919 met zijn gezin, dat inmiddels vijf kinderen telde, opnieuw in Antwerpen vestigde en er zijn gespecialiseerde praktijk hervatte.

In zijn thuisstad werd hij in 1924 diensthoofd van de anatomo-pathologische en bacteriologische afdeling van de Burgerlijke Gasthuizen. Vanaf 1934 werd hem ook het bestuur van het sociaal laboratorium van het Provinciaal Gezondheidsinstituut (nu het Provinciaal Instituut voor Hygiëne) toevertrouwd. Tegelijk groeiden zijn academische activiteiten. In 1925 kreeg hij een leeropdracht aan de Gentse Rijksuniversiteit voor de cursussen Bijzondere Weefselleer, Histologie en Embryologie aan de faculteit Wetenschappen. Hij werd er vervolgens buitengewoon hoogleraar (1935) en gewoon hoogleraar (1936). Het laboratorium voor Histologie en Embryologie stond er van 1930 tot 1952 onder zijn leiding.

De Groodt was vanaf 1938 lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België
De Vlaamse Academie voor Geneeskunde van België, werd in 1938 door Frans van Cauwelaert opgericht vanuit een streven naar Vlaamse culturele autonomie. De Academie kende even moeilijkhede... Lees meer
. Hij was tevens actief in Nederlandse medische genootschappen. Hij schreef diverse bijdragen voor overwegend Vlaamse, Belgische en Nederlandse geneeskundige tijdschriften en verwierf vooral veel prestige met zijn Leerboek der bijzondere weefselleer: mikroskopische ontleedkunde. Het vormde het tweede deel van het Leerboek der Algemeene en bijzondere weefselleer van Jan Boeke, Arthur de Groodt  en Gerald Carel Heringa (Utrecht: Oosthoek, 1938-1939), dat naar inhoud en naar vorm als een model gold.

De Groodt overleed op 29 april 1952 na langdurige ziekte. Hij werd begraven op de Antwerpse parkbegraafplaats Schoonselhof Schoonselhof
Het Schoonselhof is een begraafplaats in de stad Antwerpen. Als laatste rustplaats van tal van culturele en politieke boegbeelden van de Vlaamse beweging speelt de begraafplaats een bijzo... Lees meer
.

Culturele emancipatie en wetenschapsbeoefening

Vanuit zijn bekommernis om de wetenschappelijke ontwikkeling van jonge Vlaamse onderzoekers richtte De Groodt in 1928, in samenspraak met en sterk gestimuleerd door zijn echtgenote, de Vlaamse Wetenschappelijke Stichting Vlaamse Wetenschappelijke Stichting
Lees meer
op. De Stichting zou de wetenschappelijke vorming en het wetenschappelijke werk van studerende Vlamingen ondersteunen door het verlenen van toelagen voor onderzoek en studiereizen, door het toestaan van leningen voor studiedoeleinden en door andere tegemoetkomingen. De Stichting bestaat nog steeds, maar verving vanaf 2003 de beurzen door eenn jaarlijkse wetenschappelijke prijs die beurtelings wordt toegekend in de domeinen van de Humane en Sociale, de Exacte en de Biomedische Wetenschappen.

In 1929 werd de Groodt stichter en voorzitter van het Vlaamsche Fonds voor Wetenschap – een initiatief waarin zijn echtgenote een sterke hand had –, dat zich ten doel stelde Vlaamse gediplomeerden assistentschappen aan buitenlandse universiteiten te laten verwerven en dat ook lezingen door buitenlandse geleerden voor een Vlaams wetenschappelijk publiek organiseerde. Het Fonds hield rond 1933 op te bestaan.

Kasteel Cantecroy in Mortsel, dat het echtpaar de Groodt sinds 1921 betrok, werd een trefpunt van Vlaams cultureel leven en van vooral Vlaams-Nederlandse wetenschappelijke contacten. Belangrijke wetenschappers zoals Albert Einstein werden er verwelkomd. Ook bekende auteurs zoals onder meer Pieter Geyl Geyl, Pieter
Pieter Geyl (1887–1966) was een Nederlandse historicus met uitgesproken Groot-Nederlandse opvattingen, die een belangrijke rol speelde in het Vlaams-nationalisme tijdens het interbellum.... Lees meer
, Johan Huizinga, Willem Elsschot De Ridder, Alfons
Alfons de Ridder (1882-1960) verwierf als schrijver grote bekendheid onder het pseudoniem Willem Elsschot. Tijdens zijn school- en studiejaren was hij lid van diverse Vlaamse culturele ve... Lees meer
, Alice Nahon Nahon, Alice
Alice Nahon (1896-1933) was een populaire Vlaamse dichteres. Lees meer
en musici zoals Jef van Hoof Van Hoof, Jef
Lees meer
waren er graag te gast.

Dat de Groodts belangstelling verder reikte dan geneeskunde blijkt onder meer uit publicaties van zijn hand, zoals Johan Huizinga. Verbeelding en uitbeelding bij een historicus-aestheet en De oude hoeven in het Land van Waas en uit het feit dat hij mecenas werd van de door componist Jef van Hoof in 1917 gestichte muziekuitgeverij De Crans De Crans
Lees meer
.

Werken

– Johan Huizinga. Verbeelding en uitbeelding bij een historicus-aestheet, in: Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, januari 1952, pp. 71-162.
– De oude hoeven in het Land van Waas, Antwerpen, 1955.

Literatuur

– M. De Groodt-Lasseel, Groodt, Petrus Henricus Arthur de, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, pp. 578-580, dl. 1.
– K. Dierickx, Arthur De Groodt (1883-1952), in: Liber Memorialis, Gent, 1960, pp. 231 – 234, dl. 2.
– G.C. Heringa, In memoriam Prof. Dr. Arthur De Groodt, in: Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, 96, II, 24,  14 juni 1952, p. 1487.
– C. Hooft, Lofrede over wijlen Professor dr. Arthur De Groodt, uitgesproken door C. Hooft ter vergadering van 20 december 1952, in: Jaarboek en verslagen van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België, 15, 1952, pp. 66-77.
– A. Lacquet, In memoriam Prof. Dr. A.P.H. De Groodt, in: Jaarboek en verslagen van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België, 15, 1952, pp. 62-66.
– H. Houtman-De Smedt, 50 jaar Vlaamse Wetenschappelijke Stichting 1928-1978, 1978.
– P. van Hees en A.W. Willemsen (eds.), Geyl en Vlaanderen. Uit het archief van prof. Dr. P. Geyl. Brieven en notities, 1974, 3 dln.
– L. Wils, Wetenschap en politiek omstreeks 1928. Het ontstaan van de Vlaamse Wetenschappelijke Stichting, in Wetenschappelijke Tijdingen, jg. 37, 1978, nr. 3, pp. 129-142.

Suggestie doorgeven

1973: Marie Laseel (pdf)

1998: Helma De Smedt

2023: Helma De Smedt

Databanken

Inhoudstafel