Bormscommissie

Organisatie
Bruno De Wever (2023, aanvulling), Bruno De Wever (1998, aanvulling)

De Bormscommissie was een commissie die tijdens de Tweede Wereldoorlog schadevergoedingen uitkeerde aan door de Belgische overheid gestrafte activisten van de Eerste Wereldoorlog.

Alternatieve naam
Commissie tot Uitvoering der Herstelverordening van 6 september 1940
Herstelcommissie
Oprichting
1940
Leestijd: 2 minuten

De officiële benaming van de Bormscommissie was ‘Commissie tot uitvoering van de herstelverordening van 6 september 1940’, ook wel Herstelcommissie genoemd. Ze werd door de bezetter opgericht bij verordening van 6 september 1940 en had als doel schadevergoeding of herstel in rechten toe te kennen aan activisten Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
uit de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
. Voorzitter werd August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
, leden waren Adelfons Henderickx Henderickx, Adelfons
Adelfons Henderickx (1867-1949) was een Antwerpse katholieke volksvertegenwoordiger. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageerde hij zich in het activisme en tijdens het interbellum in het ... Lees meer
en Alfons Jonckx Jonckx, Alfons
Alfons Jonckx (1872-1953) was een katholieke Gentse jurist die tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke rol speelde in het activisme. Lees meer
. Als plaatsvervangers traden op Hubert Melis Melis, Hubert
Hubert Melis (1872-1949) was een Vlaamse auteur en ambtenaar. Hij was van 1895 tot 1918 ambtenaar bij de stad Antwerpen, waarna hij werd geschorst op beschuldiging van activisme. Lees meer
, A.E. Praet en Karel Fossey Fossey, Karel
Karel Fossey (1894-1955) was een boekhandelaar, die tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken raakte bij het activisme. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stapte hij in de collaboratie, onder ... Lees meer
. Secretarissen waren René Lagrou Lagrou, René
René Lagrou (1904-1969) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Lagrou had contacten met het naziregime, stichtte in 1940 de Algemeene-SS Vlaanderen waar hij de eerste leider van werd e... Lees meer
en L. Sondervorst. Er was ook een Waalse subcommissie.

De Herstelcommissie ontving 1692 aanvragen en 937 personen ontvingen een schadevergoeding voor een totaal bedrag van 197.852.736 frank. De Belgische administratie voerde de genomen beslissingen uit, al werkte Justitie aanvankelijk tegen. Borms zelf ontving een forfaitaire vergoeding van 1.117.921 frank en een maandelijks pensioen ten bedrage van 6600 frank. Na de bevrijding vorderde de Belgische overheid die bedragen terug. Er werd meer dan 100 miljoen frank door de administratie van belastingen ingevorderd, het gros van dat bedrag tussen 1944 en 1959. De commissieleden werden vervolgd en veroordeeld.

Literatuur

– A. Wolgast, Wiedergutmachung statt Amnestie. Erledigung der sog. Flamen-Amnestie-Klausel des Versailler Diktats, in: Zeitschrift für Völkerrecht, jg. 24, 1941, nr. 4.
– H. Brass, Rechtsherstel in België, 1942.
–Senaat - Buitengewone Zitting 1946 - Vragen en Antwoorden, 1946, p. 408.
– M. Beniest, Het Aktivisme en het Rechtherstel, Universiteit Antwerpen, 1979.
– Ch. van Everbroeck, August Borms. Zijn leven, zijn oorlogen, zijn dood. De biografie, Antwerpen, 2005.

Suggestie doorgeven

1973: Frans van der Elst (pdf)

1998: Bruno De Wever (pdf)

2023: Bruno De Wever

Databanken

Inhoudstafel