Vlaamsch Legioen

Toen op 22 juni 1941 nazi-Duitsland de Sovjet-Unie aanviel, werden in de meeste door Duitsland bezette of met Duitsland verbonden landen en zelfs in enkele neutrale staten anti-bolsjewistische eenheden opgericht om aan de zijde van het Duitse leger te vechten aan het oostfront (zie Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer ). In Vlaanderen werd het initiatief tot de oprichting van een Vlaamsch Legioen genomen door de leiding van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) die reeds enkele maanden eerder tot militaire collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer was overgegaan in de Waffen-SS. De VNV-leiding hoopte de gelegenheid te krijgen te collaboreren buiten de Waffen-SS met een eigen herkenbare Vlaamse eenheid die onder haar politieke controle stond. Tevens rekende ze erop met het anticommunistisch engagement aansluiting te vinden bij een brede rechts-katholieke opinie.

Het Vlaamsch Legioen werd evenwel zoals alle andere Germaanse legioenen aan de Waffen-SS toegevoegd. Weliswaar kreeg het Legioen een apart statuut en werden eigen kentekens voorzien. Er was ook een aparte eed voorzien die de vrijwilligers alleen maar verbond voor de strijd aan het oostfront (zie Oostfronters Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer ). In werkelijkheid werden de legioensoldaten opgeleid en georganiseerd in de Waffen-SS en werden zij onderworpen aan een Groot-Duitse en antichristelijke indoctrinatie, ondanks een overeenkomst tussen de VNV-leiding en de SS-leiding in Brussel die onder meer een katholieke aalmoezenier en controlemogelijkheid van het VNV had toegezegd. De SS-leiding in Berlijn beschouwde de legioensoldaten als een troef voor de Groot-Duitse politiek.

Het kwam vlug tot spanningen. VNV-gezinde vrijwilligers maakten hun beklag bij de VNV-leiding die bij de Duitse overheid vruchteloos aandrong op een naleving van de afspraken. Op 7 mei 1943 beval de SS-leiding de ontbinding van het Vlaamsch Legioen en de omvorming tot de SS-Sturmbrigade Langemarck, een reguliere Waffen-SS-eenheid. Het leidde bij een deel van de vrijwilligers tot verzet en bij de VNV-leiding tot een verscherping van de politieke malaise als gevolg van de politieke strijd met de SS.

Circa 2600 Vlamingen hebben gestreden in het Vlaamsch Legioen, waarvan een 400-tal zich al geëngageerd had in de Waffen-SS voor de oprichting van het Vlaamsch Legioen. Het Vlaamsch Legioen had grotendeels een Duits kader, al waren er ook Vlaamse officieren en onderofficieren. Het werd als een regiment ingezet in de 2.SS-Infanterie-Brigade tegen partizanen en aan het noordelijke front in de Wolchowslag waar een Russisch leger Leningrad (Sint-Petersburg) wou ontzetten maar omsingeld en grotendeels vernietigd werd. Daarna nam het Legioen deel aan de belegering van Leningrad in een stellingenoorlog die wat geleek op de loopgravenoorlog van 1914-1918. Circa 10% van de legioensoldaten liet het leven aan het front. In het dagorder van de Duitse legerleiding werd het Vlaamsch Legioen tot twee keer toe opgemerkt omwille van zijn inzet aan het front.