Vlaamsche Kunstenaarsgilde

Organisatie
Bernard Van Causenbroeck (2023, ongewijzigd), Bernard Van Causenbroeck (1998)
Alternatieve naam
Federatie van Vlaamsche Kunstenaars
Oprichting
februari 1940
Stopzetting
september 1944
Leestijd: 2 minuten

Vereniging van Vlaamse kunstenaars (1940-1944).

In februari 1940 werd de Federatie van Vlaamsche Kunstenaars opgericht onder voorzitterschap van Emiel Hullebroeck Hullebroeck, Emiel
Emiel Hullebroeck (1878-1965) was een Vlaamsgezinde componist en dirigent. Hij is van grote betekenis geweest voor de Vlaamse liedbeweging in de 20ste eeuw en voor het sociale statuut van... Lees meer
met als doel de Vlaamse kunst te promoten en de belangen van de Vlaamse kunstenaars te verdedigen. Na de Duitse inval, in augustus 1940 deelde de vereniging mee dat ze haar werkzaamheden had hervat en dat met het oog op de Nieuwe Orde de vereniging zou worden hervormd. Begin januari 1941 werd dan het "Plan tot Opbouw en Uitbouw van het Kunstleven" bekendgemaakt. Er werden Plaatselijke Kunstkamers opgericht, verdeeld in verschillende kunsttakken: Letteren, Muziek, Film, Plastische Kunsten en Architectuur. De verschillende Kamers van eenzelfde geografisch gebied vormden de Plaatselijke Gilde; per provincie was er een groepering in Gouwgilden. Als hoogste orgaan werd een Landsgilde ingesteld, die de Gouwgilden overkoepelde. Daarnaast waren alle Plaatselijke Kunstkamers van één kunsttak verenigd in een Gouwkamer. Men kon slechts lid worden van de Vlaamsche Kunstenaarsgilde als men lid was van een Plaatselijke Kunstkamer. Hullebroeck werd algemeen leider. In de Landsgilde hadden Albert Servaes Servaes, Albert
Lees meer
, Lode Monteyne Monteyne, Lode
Lode Monteyne (1886-1959) schreef naast toneelrecensies en essays een standaardwerk over het Vlaamse toneel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij directeur van de Koninklijke Nederlands... Lees meer
en Maurice Roelants Roelants, Maurice
Maurice Roelants (1895-1966) was een Vlaamse literaire auteur en cultuurpromotor. Lees meer
zitting. Gouwleiders waren Urbain van de Voorde Van de Voorde, Urbain
Urbain van de Voorde (1893-1966) was een Vlaamsgezinde dichter, essayist, journalist, literatuurcriticus en polemist. Lees meer
(Brabant), Felix Timmermans Timmermans, Felix
Felix Timmermans (1886-1947) is de auteur van een omvangrijk en veelgelezen oeuvre. Tot zijn bekendste romans horen Pallieter (1916) en Boerenpsalm (1935). Tijdens de Eerste Wereldoorlog ... Lees meer
(Antwerpen), Lieven Duvosel Duvosel, Lieven
Lieven Duvosel (1877-1956) was muziekleraar, dirigent en componist. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij betrokken bij het activisme. Lees meer
(Oost-Vlaanderen), Sam de Vriendt De Vriendt, Sam
Lees meer
(West-Vlaanderen) en Jos Simons (Kempen). De Vlaamsche Kunstenaarsgilde organiseerde geregeld kunstmanifestaties in Vlaanderen en Duitsland. Ze wilde actief bijdragen tot de culturele opvoeding van het volk. Maar de organisatie bekommerde zich toch voornamelijk om de materiële belangen van de kunstenaars. Samen met Winterhulp organiseerde de Kunstenaarsgilde acties voor noodlijdende kunstenaars. In tegenstelling tot de Nederlandse en Duitse Kunstenaarsgildes waren de Vlaamse kunstenaars niet verplicht aan te sluiten om verder te mogen werken, publiceren of exposeren. De Kunstenaarsgilde legde wel de nadruk op de volksverbondenheid, maar van een nazificatie was geen sprake. Volgens de bezetter telde de vereniging eind 1942 1300 leden, maar vanaf 1943 daalde het ledenaantal.

Literatuur

– L. Laureyssens, Cultuurleven en cultuurbeleid tijdens het Duitse bezettingsregime. Een verkennend en vergelijkend onderzoek van de Antwerpse casus, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1983.

Suggestie doorgeven

1975: Albert Goovaerts (pdf)

1998: Bernard Van Causenbroeck

2023: Bernard Van Causenbroeck

Inhoudstafel