Van Overbeke, Herman

Van Overbeke studeerde rechten aan de Gentse universiteit en werkte nadien als inspecteur bij het Ministerie van Middenstand. Van Overbeke maakte daarnaast naam binnen de theaterwereld (zie Toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer ).

Pleidooi voor vernieuwing

Met een opmerkelijke actie bepleitte Van Overbeke in 1918 de kwaliteitsverbetering van het (Gentse) beroepstoneel. Bij aanvang van de première van Gaston Martens’ Beatrix in de Gentse Stadsschouwburg stapte hij de scène op en in plaats van de verwachte toelichting hield hij een gloedvolle toespraak voor een meer artistieke aanpak. Het Franse melodrama moest worden geweerd en een eigen, nationale toneelschrijfkunst aangemoedigd. De toespraak werd als pamflet, met de Siegfried, gepubliceerd; zoals Siegfried moest het Vlaamse toneel de draak (van het melodrama) bekampen. Dat Van Overbeke zijn statement maakte op het moment dat er in 1918 steeds meer activisten in het Gentse stadsbestuur zaten en dat het bestuur plannen had omtrent een nieuwe leiding voor de schouwburg zorgde ervoor dat zijn naam met het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer werd geassocieerd.

Van Overbeke stapte in de jaren twintig mee in de toneelvernieuwing in Vlaanderen. Daarvan getuigden enkele modernistische (expressionistische) regies (o.a. Judas van Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer in 1923). Hij was een traditionalist met moderne opvattingen, die tot elke prijs wilde vasthouden aan een zuivere Vlaamse traditie en het accent wenste te leggen op het katholieke karakter van de kunst. Tussen 1930 en 1949 concretiseerde hij die theateropvattingen in een reeks massa- en openluchtspelen (aanvankelijk in Gent, later ook elders). Hij zette hiermee de traditie verder die in 1909 door Oscar de Gruyter De Gruyter, Oscar
Lees meer was opgestart. Met zijn groots opgezette historische en religieuze evocaties (zoals het avondspel van het Lam Gods vóór de Sint-Baafskathedraal in Gent in 1930) beoogde hij vooral visueel te imponeren. Hij bewerkte en regisseerde onder meer de middeleeuwse teksten van de Beatrijs en Elckerlyc. Hij had ‘de overtuiging dat de confrontatie van duizenden Vlamingen met deze teksten uit de literaire christelijke canon de vonk van het Vlaams-christelijk gemeenschapsgevoel spontaan zou doen overslaan’.

Veelzijdige theateractiviteiten

Van Overbeke was betrokken bij het openluchttheater in het Gentse Citadelpark als ontwerper van de groene toneelruimte en als regisseur en kunstleider. Het gezelschap van de Nederlandse Schouwburg Koninklijke Nederlandse Schouwburg
Lees meer speelde er tussen 1940 en 1942. Hij stimuleerde de initiatieven die tot samenwerking tussen katholieke liefhebbersverenigingen moesten leiden (het Gentse Algemeen Verbond voor Katholiek Tooneel (1923) en het nationale Algemeen Katholiek Vlaamsch Tooneelverbond (1924)). Hij zette zich in voor een nieuwe bloei van het amateurtoneel, de 'moderne Rederijkerij', en voor het tornooi van het Landjuweel, waarvan hij tussen 1947 en 1957 voorzitter van de toezichtscommissie was. In Gent was hij jarenlang hoofdman van toneelmaatschappij De Fonteine De Fonteine
De Fonteine is een rederijkerskamer, de volledige aanduiding luidt: Koninklijke Soevereine Hoofdkamer van Retorica De Fonteine, gevestigd te Gent. Lees meer (1929-1957). Als docent voordracht en toneelspelen was hij verbonden aan het Koninklijk Conservatorium van Gent.