Van Cauwelaert, Karel

Persoon
Peter Verplancke (2023, aanvulling), Gaston Durnez (1998, aanvulling)

Karel van Cauwelaert (1905-1987) was de Vlaamsgezinde hoofdredacteur van het dagblad Het Volk en werd ook senator voor de CVP.

Volledige voornaam
Karel Emiel Antoon
Pseudoniem
Schildwacht (in Het Volk)
Alternatieve naam
Karel Van Cauwelaert de Wyels
Geboorte
Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek, 15 januari 1905
Overlijden
Ninove, 14 januari 1987
Leestijd: 3 minuten

Karel van Cauwelaert studeerde van 1923 tot 1928 aan de Katholieke Universiteit Leuven waar hij doctor in de rechten en baccalaureus in de wijsbegeerte werd. Van 1929 af werkte Van Cauwelaert als ambtenaar aan het ministerie van nijverheid, arbeid en sociale voorzorg, daarna aan het ministerie van economische zaken. In 1936 werd hij tevens de voornaamste redacteur van het weekblad Elckerlyc Elckerlyc
Elckerlyc (1935-1939) was een katholiek Vlaamsgezind weekblad dat werd opgericht door een groep rond de katholieke en flamingantische politicus Frans van Cauwelaert. Het verdedigde het mi... Lees meer
. Hij werkte ook af en toe mee aan het dagblad De Courant De Courant
De Courant was een katholieke Vlaamse krant die tussen 19 september 1937 en 10 mei 1939 in Brussel werd uitgegeven door de samenwerkende vennootschap De Beiaard. Lees meer
. Van Cauwelaert maakte de veldtocht van 1940 mee als reserveofficier. Tijdens de bezetting trad hij toe tot de verzetsgroep Belgische Nationale Beweging. Na de Tweede Wereldoorlog was hij inspecteur-generaal en rechtskundig adviseur van het ministerie van economische zaken, tot hij in 1945 ontslag nam om politiek directeur en hoofdredacteur te worden van het dagblad Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer
, waarvan hij onder de oorlog clandestien de wederverschijning had helpen voorbereiden. In 1965 verliet hij de journalistiek en werd als gekozene van de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer
(CVP) burgemeester van Roosdaal (Brabant). Van 1958 tot 1971 was hij tevens senator voor de CVP.

Van Cauwelaert behoorde tot de christen-democratische vleugel van de katholieke Vlaamse studentenbeweging in Leuven, waar hij een rol speelde als voorzitter van de Brabantsche Gilde, ondervoorzitter van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Leuven K
Het Katholiek Vlaamsch Hoogstudenten Verbond (KVHV) werd opgericht in 1902 onder de benaming Vlaamsch Verbond als eerste Vlaamse studentenkoepel aan de Katholieke Universiteit Leuven, een... Lees meer
(KVHV) en ondervoorzitter van het Rechtsgenootschap. In 1927 behoorde hij, met Louis Kiebooms en Ludovic Moyersoen Moyersoen, Ludovic
Ludovic Moyersoen (1904-1992) was een Vlaamsgezinde en Belgisch-loyale CVP-politicus, die onder andere Kamerlid was en verschillende ministerposten bekleedde. Lees meer
, tot een groep katholieke jongeren die het Vlaams-nationalisme van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS) aanviel. In 1928 sloot hij zich aan bij de manifestatie voor amnestie Amnestie
Lees meer
naar aanleiding van de tienjarige gevangenschap van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
.

Anti-federalist

Als politiek directeur en hoofdredacteur van Het Volk, waarin hij zijn hoofdartikelen ondertekende met Schildwacht, was hij de vertolker van de christen-democratische richting in de CVP . Hij was een voorstander van de samenwerking van deze partij met de Belgische Socialistische Partij en van het Atlantisch bondgenootschap. Hij verdedigde de verbondenheid van de Benelux-landen en van de Nato-landen. Van Cauwelaert toonde zich op Vlaams gebied een anti-federalist, maar voorstander van een ruime decentralisering. In de Senaat was hij lid van de commissies voor grondwetsherziening, justitie, binnenlandse zaken en culturele zaken. Hij was een van de verslaggevers van de taalgrenswetgeving (1962) en samen met zijn collega Aloïs Sledsens Sledsens, Aloïs
Aloïs Sledsens (1907-1979) was een Vlaamsgezinde CVP-politicus, die onder meer als burgemeester van Borgerhout en als senator fungeerde. Lees meer
diende hij in de Senaat het in de Kamer verworpen wetsvoorstel van Jan Verroken Verroken, Jan
Jan Verroken (1917-2020) was een politicus voor de Christelijke Volkspartij. Hij was volksvertegenwoordiger en burgemeester van Oudenaarde en speelde een belangrijke rol in de totstandkom... Lees meer
in dat de overheveling van de Franstalige afdeling van de Leuvense universiteit naar Wallonië beoogde ( onderwijs Onderwijs
Lees meer
).

Van Cauwelaert was in 1946 lid van het Voorlopig Comité voor het Herstel van het IJzerkruis dat ontstond uit het Comité der Jeugdbedevaart naar de IJzer Comité der Jeugdbedevaart naar de IJzer
Het Comité der Jeugdbedevaart naar de IJzer werd eind maart 1946 opgericht om de Jeugdbedevaart naar de IJzer op 28 april 1946 organisatorisch te begeleiden. Lees meer
. Toen in de zomer van 1948 dit Voorlopig Comité samensmolt met het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
, werd Van Cauwelaert opgenomen in de Algemene Vergadering van dit IJzerbedevaartcomité. In 1950 werd hij verkozen in de Raad van Beheer. Hij bleef hier deel van uitmaken tot zijn verkiezing als senator in 1958.

Literatuur

– X, Nadere kennismaking. Karel van Cauwelaert, in: De Linie (24 maart 1950).
– A. Beck, De IJzerbedevaarten 1945-1965 een politieke massamanifestatie, Gent, RUG (onuitgegeven licentiaatsverhandeling), 1996.

Suggestie doorgeven

1973: Gaston Durnez (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Peter Verplancke

Databanken

Inhoudstafel