Sano, Frits

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Sam Van Clemen (1998)

Psychiater Frits Sano (1871-1946) was een wereldvermaard pionier van de psychiatrie in Belgiƫ en medewerker aan het Vlaamse literaire tijdschrift Van Nu en Straks.

Volledige voornaam
Frederik
Pseudoniem
Frans Heuvels (samen met August Vermeylen)
Geboorte
Antwerpen, 8 februari 1871
Overlijden
Geel, 4 september 1946
Leestijd: 3 minuten

Sano promoveerde in 1895 tot doctor in de geneeskunde aan de universiteit in Brussel en specialiseerde zich in Berlijn en in Parijs verder in de neuropsychiatrie. Vanaf 1899 was Sano als arts verbonden aan de burgerlijke ziekenhuizen in Antwerpen en in 1907 werd hij benoemd tot hoofdgeneesheer bij de afdeling voor geesteszieken van het Stuivenberggasthuis in Antwerpen. Het was op dit terrein van de geneeskunde dat dokter Sano internationale bekendheid verwierf door zijn belangstelling voor de verzorging van kinderen met een psychiatrische problematiek. Tijdens de Eerste Wereldoorlog week hij uit naar Londen, waar hij werkzaam was in diverse instellingen voor geesteszieken. In 1919 werd hij, als opvolger van Frans Meeus, benoemd tot geneesheer-directeur van de kolonie te Geel, een functie die hij vervulde tot zijn opruststelling in 1936. Hij was een voorstander van de gezinsverpleging. In 1938 werd hij benoemd tot een van de stichtende leden van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Geneeskunde van Belgiƫ.

Sano publiceerde tal van artikelen en boeken in zijn vakgebied, ook in het Nederlands. Als Vlaamsvoelende arts stelde hij al tijdens zijn studietijd een kleine gids op die tot doel had de ondervraging van Nederlandstalige zieken door Franstalige dokters te vergemakkelijken. Ook op paramedicaal gebied was hij werkzaam: in het Vlaamse literaire avant-gardetijdschrift Van Nu en Straks Van Nu en Straks
Van Nu en Straks (1893-1901) was een literair en cultureel tijdschrift, dat voor Vlaanderen vernieuwend was doordat het aansloot bij internationale eigentijdse denkrichtingen zoals het an... Lees meer
publiceerde hij in 1896 een artikel in samenwerking met August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer
, onder het gemeenschappelijk pseudoniem van Frans Heuvels, getiteld ā€˜Biologie en Geneesheeren der Maatschappijā€™, en in 1898 schreef hij in samenwerking met Gustaaf Schamelhout Schamelhout, Gustaaf
Gustaaf Schamelhout (1869-1944) was een arts die zich ook cultureel engageerde. Vooral na de Eerste Wereldoorlog ontpopte hij zich tot een expert in de antropologie en rassenkunde. Die in... Lees meer
het artikel ā€˜Vlaamsche geneeskundige Literatuur voor de XIXe Eeuwā€™. Zelfstandig publiceerde hij in de laatste jaargang ā€˜Inleiding tot de Lessen voor Ziekenverpleging aan de burgerlijke Gasthuizenā€™ (1901).

Sano bezocht rond de eeuwwisseling eveneens geregeld de Antwerpse anarchistische ontmoetingsplaats De Kapel De Kapel
De Kapel (1890-?) was een vergaderplaats in Antwerpen van Vlaamsgezinde jongeren. Er vonden kunstavonden, lezingen en vormingscycli plaats. Lees meer
. Later zorgde hij mee voor de bloei van de Vlaamsche Natuur- en Geneeskundige Congressen en was hij stichter, redacteur en medewerker van verschillende tijdschriften, waarin hij in zeven talen artikelen schreef. Zoals Julius Mac Leod Mac Leod, Julius
Julius Mac Leod (1857-1919) was hoogleraar plantkunde aan de Gentse universiteit en een Vlaamsgezinde progressieve liberaal. Hij was een belangrijke pleitbezorger van de vernederlandsing ... Lees meer
, met wie hij samenwerkte, en diens leerling A.J.J. Van de Velde was hij voorstander van het gebruik van het Nederlands in de wetenschap.

Sano ligt begraven op het Schoonselhof. Zijn archief bevindt zich in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en het Letterenhuis.

Werken

ā€“ Artikelen in Van Nu en Straks (1896-1901).
ā€“ Aide-MĆ©moire franƧais-flamand Ć  l'usage des Ć©tudiants en mĆ©dicine, 1895.
ā€“ De la langue des sciences en gĆ©nĆ©ral et de lā€™emploi de la langue nationale en particulier, in: La Belgique mĆ©dicale, jg. 2, 1899, p. 37.
ā€“ De beteekenis der plaatselijke Comiteiten voor de inrichting der Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen, in: Natuurwetenschappelijk Tijdschrift, jg. 5, januari-maart 1923, pp. 1-4.

Literatuur

ā€“ Dr. F. Sano, in: Wetenschap in Vlaanderen, 1939, pp. 331-334.
ā€“ H. Deckx, In Memoriam Dr. Frits Sano, in: Jaarboek en Verslagen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde van BelgiĆ«, 1948, pp. 1-13.
ā€“ J. Lebeer, Sano, Frits Benedictus J. Th., in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 2, 1966, pp. 775-778.
ā€“ R. van Hee, Frits Sano, vernieuwend psychiater, sociaal voorvechter en gedreven Vlaming, in: Geschiedenis der geneeskunde, jg. 14, 2010, nr. 2, pp. 95-106.

Suggestie doorgeven

1975: Wim Van Rooy (pdf)

1998: Sam Van Clemen

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel