Opkomst

Opkomst was een geïllustreerd maandblad van het Algemeen Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Vlaamsch Studentenverbond (AVS) (1928-1934) was een overkoepelende organisatie van Vlaamsgezinde scholierenverenigingen in de diverse voortgezette opleidingen van het rijkson... Lees meer (AVS) van het Officieel Middelbaar Onderwijs, dat verscheen van 1927 tot 1934. Opkomst werd financieel gesteund door een verplichte bijdrage van alle bonden, aangesloten bij het AVS. De redacties waren afwisselend gevestigd in Gent (twee jaar Jan Schepens), in Deinze (Toon Maes), in Brussel (Lode van Haelst), in Gent (twee jaar Dolf van den Abeele en Paul de Ryck De Ryck, Paul
Paul de Ryck (1913-1956) was dichter, redacteur en auteur van diverse essays over Vlaamse poëzie. Lees meer ) en in Brussel (Tsjeef Verminke). Ook vrouwelijke studentes namen actief deel aan het bestuur en de redactie: Rie de Cordier, Ella de Muyter, Paula Foch, Eliza Wybouw. In de laatste jaargang werd door hen ook aandacht besteed aan dichteressen als Eugénie Boeye, Julia Tulkens en Alice Nahon. De bijdragen werden bij voorkeur in de Kollewijnse spelling geschreven, een vereenvoudigde progressieve spelling die onder andere de -ch aan het eind van een woord schrapte.

Vlaamsgezind en Groot-Nederlands

Opkomst wenste zich niet politiek te engageren in de Vlaamse beweging en pleitte als pluralistische en eerder vrijzinnig georiënteerde organisatie voor het eerbiedigen van de verschillende denkwijzen. Het blad profileerde zich nochtans als Vlaamsgezind en getuigde van een Groot-Nederlands Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer cultureel streven. In de gezwollen taal van toen werden Vlaamse voorvechters als Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer , Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer , Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer , Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer en de Blauwvoeterij Blauwvoet
De Blauwvoet werd sinds 1875 een van de meest vertrouwde symbolen van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweging en de Vlaamse beweging. Het was ontleend aan Concience’s De Kerels van Vlaan... Lees meer opgehemeld. Het anti-Belgisch gevoel was nooit ver weg: ‘Wij allen moeten Vlaams overtuigd zijn, dat wil zeggen dat wij van het huidige België niets meer willen weten’, schreef redacteur Bert van Hoorick Van Hoorick, Bert
Bert van Hoorick (1915-2000) was een Vlaamsgezind communistisch en later socialistisch politicus. Hij was antimilitaristisch en zat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet. Hij was v... Lees meer (Opkomst, jg. 5, 1931, nr; 6, p. 23). Met bijdragen over literatuur van eigen bodem, opstellen over kunst en kunstenaars (onder meer door Renaat Braem en Eugeen van Oye Van Oye, Eugeen
Eugeen van Oye (1840-1926) was een arts, dichter en toneelschrijver. Hij was de leerling van Guido Gezelle en vertoefde in de kringen van Peter Benoit. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ... Lees meer ), over grafische kunsten (door Jozef Cantré Cantré, Jos
Lees meer , Frans Dille, Frans van Immerseel Van Immerseel, Frans
Lees meer , Frans Masereel en Jan Wils), verzen van Paul De Ryck, Willy Vaerewijck en Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer trachtte Opkomst een Vlaams bewustzijn te ontwikkelen bij haar leden en wenste het een spreekbuis te zijn voor 'al wat jong en Vlaams is, het bewijs van een voorgoed overwonnen onverschilligheid, van een toegenomen rasbewustzijn'. Daarnaast werd ook aandacht besteed aan aspecten van de jeugdbeweging zoals kamperen, jeugdherbergen, volksdansen en reizen. Ondanks de terughoudendheid op politiek vlak, vormden Vlaanderen en de Vlaamse beweging vaak het onderwerp van de rubriek 'geschiedenis'.

Interne tweespalt

Opkomst gaf verslag over de vergaderingen van de aangesloten bonden, spoorde aan tot gemeenschappelijke acties en vormde een discussieforum over de vorm die het AVS als jeugdvereniging diende aan te nemen. Deze discussie werd door onder meer Renaat Merecy Merecy, Renaat
Renaat Merecy (1909-1987) was een Vlaamsgezinde socialist, die als overtuigde vrijzinnige een fervente verdediger was van het rijksonderwijs, waarin hij gedurende heel zijn beroepsloopbaa... Lees meer , Elvire Herman,Van Hoorick, Eugeen Verstraete Verstraete, Eugeen
Eugeen Verstraete (1910-1982) was een Vlaamse chemicus en heemkundige. Tijdens de bezetting engageerde hij zich in de culturele collaboratie in Groot-Germaanse zin. Hij was oprichter van... Lees meer en De Ryck gevoerd. In het schooljaar 1929-1930 vormden zich twee strekkingen, namelijk de voorstanders van een strijdende beweging die actieve medewerkers aan de Vlaamse ontvoogdingsstrijd zou vormen en de voorstanders van een jeugdbeweging die vooral streefde naar vrijere omgang tussen jongens en meisjes, naar een gezonder en natuurlijker jeugdleven en naar meer leven in de natuur. In februari 1931 werd duidelijk dat enkel het Groot-Nederlandse idee tot het gemeenschappelijk gedachtegoed van het AVS behoorde, waarna het verder bergaf ging met de vereniging. Daar bovenop kwam nog het meningsverschil over de sociale actie. Toen de economische crisis zich omstreeks 1932 het hardst liet voelen, was er ideologisch een verschuiving naar links, met pleidooien voor acties tegen de sociale ongelijkheid en de miserie van de werklozen, maar er was geen eensgezindheid over het concrete objectief en de eigen strategie. Daardoor was er weinig actie en Van Hoorick haakte af omdat hij vond dat het AVS enkel aan geestelijke ontwikkeling deed. De onenigheid in het AVS had ook gevolgen voor Opkomst: in 1934 telde het blad nog slechts een honderdtal abonnees, waardoor de publicatie financieel niet langer haalbaar was. In datzelfde jaar versmolt het blad met Opgang Opgang
Opgang was het orgaan van de Jeugd- en Studiekring Opgang (JESO) en verscheen van 1932 tot april 1934. Het handelde over Vlaamse cultuur en literatuur en streefde naar culturele ontvoogdi... Lees meer , het tijdschrift van de Jeugd- en Studiekring Opgang, tot het nieuwe tijdschrift Rezultante, maar ook dat was geen succes en verdween al na twee nummers.