Martens, Gaston

Persoon
Geert Opsomer (2023, ongewijzigd), Geert Opsomer (1998)

Gaston Martens (1883-1967) was een auteur van toneelstukken, die een bijdrage leverde aan de intensivering van het Vlaamse toneelleven.

Volledige voornaam
Gaston Marie
Geboorte
Zulte, 24 april 1883
Overlijden
Deinze, 11 mei 1967
Leestijd: 2 minuten

Was de zoon van een brouwerszoon die als zodanig de volksmens en diens taal grondig leerde kennen en er de stof uit putte voor zijn toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer
werk. Martens' debuut was volks (Paus van Hagendonck, 1917), met een vleugje sociale bezorgdheid (The golden river, 1916), en romantisch (De zot, 1918) en stond in het teken van de nagestreefde intensivering van het Vlaamse toneelleven tijdens de Eerste Wereldoorlog, waaraan hij (inzonderheid met Beatrix, op 3 april 1918 opgevoerd in de Koninklijke Nederlandse Schouwburg te Gent), samen met zijn streekgenoten Clovis Baert Baert, Clovis
Clovis Baert (1897-1966) was redacteur, ‘ster-reporter’ en van 1938 tot 1941 ook hoofdredacteur van het dagblad De Dag en oprichter van het naoorlogse reclameblad De Antwerpse Post. ... Lees meer
, Richard de Cneudt De Cneudt, Richard
Richard de Cneudt (1877-1959) was een onderwijzer en dichter die tijdens de Eerste Wereldoorlog mee de Raad van Vlaanderen oprichtte en binnen de Raad vooral actief was rond onderwijs. ... Lees meer
, Germain van Herrewege, Herman van Overbeke Van Overbeke, Herman
Herman van Overbeke (1895-1957) was een theaterman die in de jaren twintig pleitte voor toneelvernieuwing in Vlaanderen. Lees meer
en anderen, meewerkte. De doorbraak kwam na de oorlog met het Breugeliaanse Prochievrijers (1921) en met De grote neuzen (1924), gecreëerd door Oscar de Gruyter De Gruyter, Oscar
Lees meer
en met veel bijval heropgevoerd door Het Vlaamsche Volkstooneel Het Vlaamsche Volkstooneel (1924-1932)
Lees meer
(1925). Zijn grootste successen waren Het dorp der mirakelen (1932) en Paradijsvogels (1934); het laatste werd bekroond met de staatsprijs voor toneel en verfilmd (Les gueux au Paradis, 1945, met Raimu en Fernandel; Die Schelme im Paradies, 1965, televisiefilm door Wolfgang Liebeneiner).

Het werk van Martens werd du Rabelais flamand genoemd en droeg er ook over de grenzen toe bij om een beeld van de Vlaamse volksaard te creëren, respectievelijk te bestendigen, dat door folkoristische en kleurrijke toetsen uit volkstaal en volksleven dik in de verf zat. Minder bekend is dat Martens die gedoodverfd is als maker van folkloristisch-realistische schetsen, ook een tijdje in de ban kwam van het toneelexpressionisme (De grote neuzen). In zijn hele oeuvre heeft hij een soort comédie humaine weten te scheppen met volkse stereotypes uit het dorpsleven. Martens was ook beeldhouwer (kop van Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer
, 1937). Hij woonde vele jaren in Cannes.

Literatuur

– W. Putman, Tooneel-Groei, 1927.
– R. Roemans, Gaston Martens, 1929.
– W. Putman, Tooneeldagboek, 1938.
– J. Florquin, Ten huize van..., II, 1964.

Suggestie doorgeven

1975: Joos Florquin (pdf)

1998: Geert Opsomer

2023: Geert Opsomer

Databanken

Inhoudstafel