Doorbraak

Publicatie
Koen Van Keer (2023, herwerking), Bart De Wever (1998)

Doorbraak was vanaf 1962 het tijdschrift van de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Aan het begin van de 21ste eeuw werd parallel een digitale output gelanceerd. In 2013-2014 koos de website Doorbraak voor een onafhankelijke koers en werd de papieren uitgave stopgezet.

Volledige titel
Doorbraak : Vrijmoedig maandblad
Alternatieve titel
Berichtenblad [1958-1962]
Berichtenblad : Maandblad van de Vlaamse Volksbeweging
Berichtenblad : Vlaanderen staat in Europa
Berichtenblad : Driewekelijks blad
Periode
1958 -
2013
Leestijd: 4 minuten

In 1958 begon de Vlaamse Volksbeweging (VVB) Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
met de uitgave van een Berichtenblad Berichtenblad van de Vlaamse Volksbeweging
Lees meer
, een gestencild blaadje voor de werkende en steunende leden. In 1959 werd overgeschakeld op krantenformaat en werd het blad gedrukt door de N.V. De Vlijt, die onder andere ook de krant Gazet van Antwerpen Gazet van Antwerpen
De krant Gazet Van Antwerpen verschijnt sinds 1891 en betoonde van bij de start belangstelling voor de Vlaamse beweging. Aanvankelijk werd de Antwerpse Meetingpartij gesteund en later Fra... Lees meer
op de markt bracht. De opeenvolgende verantwoordelijke uitgevers waren Paul Rubbens Rubbens, Paul
Paul Rubbens (1924-2008) speelde een prominente rol bij onder andere de vereniging De Clauwaert, de Bond van Grote en Jonge Gezinnen en het Vlaams Verbond van Katholieke Scouts. Ook bij d... Lees meer
, L. Riddems en Paul Daels Daels, Paul
Paul Daels (1921-1989) werd na de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse... Lees meer
en vanaf begin 1961 Wilfried Martens Martens, Wilfried
Lees meer
. Het was vooral onder impuls van Martens dat het ledenblad evolueerde naar een politiek maandblad. In 1962 werd de titel door hem veranderd naar Doorbraak.

Opgang

Inmiddels werd het blad gedrukt op de persen van het Gentse christendemocratische dagblad Het Volk Het Volk
Het Volk (1891-2008) was de Gentse krant van de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer
en werd het verspreid op meer dan 10.000 exemplaren, een cijfer dat later nooit meer zou worden overtroffen. Er werd ook gecolporteerd met Doorbraak en het werd tegelijk te koop aangeboden in kiosken. Vanaf 1964 verscheen Doorbraak tweewekelijks op vier bladzijden. Medewerkers in die periode waren - naast Martens - onder meer Maurits Coppieters Coppieters, Maurits
De progressieve Vlaams-nationalist en christelijke humanist Maurits Coppieters (1920-2005) was vanaf het midden van de jaren 1960 een van de boegbeelden van de Volksunie (VU). Lees meer
, Daels, Andries Caluwaerts Caluwaerts, Andries
Andries Caluwaerts (1930-1998) speelde een prominente rol in de Vlaamse Volksbeweging, lag mee aan de basis van de Orde van de Vlaamse Leeuw en publiceerde vanuit een kritisch Vlaamsgezin... Lees meer
(Lou Bas), Etienne Ducatteeuw (Ed of Ducatteux), Lode Verhaegen, K. Smeesters, Frans Dambre, Marc Boey Boey, Marcel
Marcel Boey (1905-1998) was een Brugse auteur en politiek journalist. Hij was Vlaams-nationalist en onder meer bestuurslid van de Vlaamse Volksbeweging. Lees meer
, Ferdinand de Bondt De Bondt, Ferdinand
Ferdinand de Bondt (1923) was een Vlaamsgezinde politicus voor de CVP, die tevens een prominente rol speelde in de Vlaamse Volksbeweging. Lees meer
, Staf Verrept Verrept, Staf
Staf Verrept (1921-1985) engageerde zich op jonge leeftijd in de Dietse jeugdbeweging. Als sociaal-flamingant richtte hij in de jaren 1960 mee de Vlaamse Demokraten op. Lees meer
en Herman Wouters. Later in de jaren 1960 werden ook Frans Baert Baert, Frans
Jurist Frans Baert (1925-2022) was actief in de Volksunie als parlements- en gemeenteraadslid. Hij legde zich vooral toe op de staatshervormingen. Daarnaast speelde hij een prominente rol... Lees meer
en Robert Vandezande Vandezande, Rob
Advocaat Rob Vandezande (1922-2001) engageerde zich in verschillende Vlaamsgezinde verenigingen en was binnen de Volksunie actief als politicus en specialist inzake taalwetgeving. Lees meer
medewerker.

Heroriëntatie

In Doorbraak, dat na het vertrek van Martens weer meer de vorm aannam van een ledenblad, werden de hoofdpunten van het VVB-programma gepresenteerd en toegelicht. Martens werd als hoofdredacteur opgevolgd door achtereenvolgens De Bondt (1965), Verhaegen (1966-1967), Karel van Alsenoy (1968-1969), Jan de Graeve (1970-1971) en Boey (1972-1989). De organisatorische achteruitgang en de daling van het ledenaantal van de VVB vanaf de jaren 1970 weerspiegelde zich in de geleidelijke inhoudelijke verschraling en de verminderde leesbaarheid van Doorbraak.

Bij de brede bestuurswissel in de VVB na de dood van Daels in januari 1989 nam een jongere generatie de leiding ervan op zich en werd Doorbraak door hoofdredacteur Karel Adams vernieuwd. Vanaf 1990 verscheen Doorbraak driewekelijks op A4-formaat. Heel wat nieuwe medewerkers deden hun intrede en het blad profileerde zich opnieuw als een politieke periodiek rond de strijdpunten van de VVB. In 1995 werd overgestapt naar een maandblad, werd het hoofdredacteurschap overgenomen door Dirk Laeremans en werd De Taktivist De Taktivist
Lees meer
opgeslorpt.

21ste eeuw

In 1999 werd Doorbraak in een nieuwe lay out gegoten en werden het VVB-lidmaatschap en het abonnement van elkaar losgekoppeld. Het uitneembare katern Binnendoor bundelde het nieuws van en over de VVB voor de leden. Abonnees die geen lid waren van de VVB ontvingen enkel Doorbraak. Met vaste columnisten als Manu Ruys Ruys, Manu
Manu Ruys (1924-2017) was een Vlaamsgezind journalist en publicist, die van 1975 tot 1989 als politiek hoofdredacteur van De Standaard fungeerde. Ruys gold als een invloedrijk commentator... Lees meer
, Boudewijn Bouckaert Bouckaert, Boudewijn
Lees meer
, Ludo Abicht Abicht, Ludo
De marxistische literatuurwetenschapper en filosoof Ludo Abicht (1936) is een van de boegbeelden van het links-flamingantisme. Als kritische publicist en essayist over diverse thema’s is ... Lees meer
, Bart Maddens Maddens, Bart
Bart Maddens (1963), is hoogleraar politicologie aan de KU Leuven. Naast zijn academisch werk publiceerde hij een aantal boeken en talrijke opiniestukken waarin hij zich uitte als een voo... Lees meer
en Paul Belien groeide het blad uit tot een specifieke stem binnen de brede Vlaamse beweging. Met de voormalige journalist van Het Nieuwsblad Jan van de Casteele als hoofdredacteur en historicus-uitgever Karl Drabbe Drabbe, Karl
Karl Drabbe (1973) is een Vlaamse activist, journalist en uitgever. Hij werkt(e) mee aan Taktivist en Doorbraak, en richtte in 2021 de non-fictie uitgeverij Ertsberg op. Lees meer
als eindredacteur werd Doorbraak bovendien geprofessionaliseerd.

In mei 2010 werd gekozen voor een ander formaat, meer pagina's en vier kleuren. Er werden ook nieuwe medewerkers aangetrokken, van wie de meesten journalistieke ervaring hadden: onder anderen Jean-Pierre Rondas Rondas, Jean-Pierre
Jean-Pierre Rondas (1946) was een radiomaker en cultuurjournalist bij de openbare omroep. Na zijn pensioen ontpopte hij zich tot uitgesproken Vlaams-nationalist en medestander van de Nieu... Lees meer
, Frans Crols Crols, Frans
Priester Frans Crols (1882-1944) was actief in de Turnhoutse studentenbond Eigen Kunst, Eigen Leven. Ook werkte hij mee aan diverse Vlaamsgezinde bladen. Lees meer
, Roger van Houtte (1951-2011) en Hendrik Vuye Vuye, Hendrik
Hendrik Vuye (1962) is hoogleraar staatsrecht en publicist. Hij was politicus voor de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA). Samen met Veerle Wouters brak hij met de partij en richtte hij de nie... Lees meer
. Pieter Bauwens Bauwens, Pieter
Pieter Bauwens (1974) is een journalist en leerkracht, vooral bekend als hoofdredacteur van Doorbraak.be. Lees meer
nam de hoofdredactie op zich en oud-De Standaard-journalist Marc van de Woestyne stond in voor de eindredactie. Steeds meer journalisten schreven onder een schuilnaam voor Doorbraak bijdragen die ze niet konden publiceren in de media waaraan ze professioneel waren verbonden.

Tijdens het eerste decennium van de 21ste eeuw verscheen naast het papieren blad Doorbraak ook het e-zine Tussendoor. Tegelijk werd er een website in het leven geroepen, www.doorbraak.be. Er werd aangekondigd dat het maandblad 'binnen afzienbare tijd' volledig op eigen benen zou staan, los van de VVB, die het blad wel aan haar leden zou blijven aanbieden.

Los van de VVB

Met de oprichting van de vzw Stem in 't Kapittel op 1 april 2013 werden Doorbraak en de VVB definitief organisatorisch en financieel losgekoppeld. Het blad was klaar om als onafhankelijk opiniërend magazine te functioneren. 'Meer dan een mening' werd de nieuwe baseline, die de oude, 'Vrijmoedig maandblad', verving. De website werd verder uitgebouwd, met dagelijks tot vier nieuwe bijdragen en tot 5000 unieke bezoekers per dag. Sociale media als Twitter en Facebook zorgden voor een ruime verspreiding van de opinies, achtergronden, analyses, commentaren en interviews in Doorbraak en de website.

De snelle groei van de webstek vormde de ultieme reden voor de raad van bestuur van de uitgever van Doorbraak om half september 2013 te beslissen het papier definitief achter zich te laten. Vanaf januari 2014 was Doorbraak online gratis toegankelijk. Sinds 2020 hanteert men echter een abonnementsformule en zijn de meeste bijdragen alleen via betaling toegankelijk.

Pieter Bauwens werd hoofdredacteur van de website en Peter de Roover De Roover, Peter
Peter de Roover (1962) is een Vlaams-nationalistisch politicus voor de N-VA. Sinds 2016 is hij fractieleider in de Kamer. Lees meer
chef-politiek. De overstap naar de politiek van De Roover, die na de parlementsverkiezingen van 2014 Kamerlid werd voor de Nieuw-Vlaamse Alliantie Nieuw-Vlaamse Alliantie
De N-VA is op electoraal vlak de meest succesvolle Vlaams-nationalistische partij ooit en slaagde er ook in om de grootste Belgische partij te worden. Ze zit bijna 20 jaar in de Vlaamse R... Lees meer
(N-VA), leidde tot zijn vertrek bij Doorbraak. De kernredactie was eerder dat jaar aangevuld met Tom Garcia en Harry de Paepe. In 2019 startte Doorbraak met een wekelijkse podcast.

Doorbraak presenteert naar eigen zeggen objectieve en onafhankelijke journalistiek over onderwerpen die in andere media niet of te weinig aan bod komen. Vanaf 2021 wordt het gedrukte maandblad Doorbraak Magazine uitgegeven.

Literatuur

– K. Drabbe, Doorbraak: van ledenblad naar opiniesite, geraadpleegd op 2 mei 2023, op: https://doorbraak.be/doorbraak-van-ledenblad-naar-opiniesite/.

Suggestie doorgeven

1973: Erik Vandewalle (pdf)

1998: Bart De Wever (pdf)

2023: Koen Van Keer

Inhoudstafel