Blaricumse Blauwvoetgezellen
De Blaricumse Blauwvoetgezellen (1919-) waren een groep uitgeweken Vlaamse activisten en Vlaamsgezinden, die bijeenkwamen in Blaricum, een dorp nabij Amsterdam. Het ging vooral om kunstenaars zoals Jozef Cantré, Gustaaf de Smet, Frits van den Berghe en René de Clercq.
Benaming voor een groep uitgeweken Vlamingen, inzonderheid kunstenaars, te Blaricum na 1918.
Na de wapenstilstand in 1918 weken enkele honderden activisten uit naar Nederland ( activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer ). Onder hen waren verscheidene kunstenaars. Martha en Jozef Cantré Cantré, Jos
Lees meer vestigden zich te Blaricum, aan de Vliegweg, in huize Henriëtte. Gustaaf en Gusta de Smet, die de hele duur van de oorlog in Nederland verbleven, verhuisden ook daarheen, weldra gevolgd door Albert Daenens Daenens, Albert
De anarchistische kunstenaar en decorontwerper Albert Daenens (1883-1952) verwierf enige faam als illustrator en werkte tijdens de Eerste Wereldoorlog ook voor activistische initiatieven.... Lees meer , Frits van den Berghe Van den Berghe, Frits
Lees meer en Stella van de Wiele. In de tuin stond een houten loods, weldra verbouwd tot atelier en door Van den Berghe De Blauwvoet gedoopt. Vandaar dat Daenens later, wanneer hij het over deze bewogen tijd had, sprak over de Blaricumse Blauwvoetgezellen. Regelmatige gasten waren onder anderen René de Clercq De Clercq, René
Lees meer en zijn gezin, Lucien Brulez Brulez, Lucien
Jurist Lucien Brulez (1891-1982) ijverde als student voor de vernederlandsing van het hoger onderwijs. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij docent aan de Vlaamsche Hogeschool. Ook was h... Lees meer en zijn vrouw Fortuna, Juliane Gabriëls Gabriëls, Juliane
Lees meer , Lieven Duvosel Duvosel, Lieven
Lieven Duvosel (1877-1956) was muziekleraar, dirigent en componist. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij betrokken bij het activisme. Lees meer en Victor de Knop.
De Blaricumse Blauwvoetgezellen leefden er tamelijk geïsoleerd van de Nederlanders en waren op elkaar aangewezen. In deze ballingschap cultiveerden zij hun anti-belgicisme. Van den Berghe maakte er het grootse doek De Uitgewekenen (196 x 153), nu in het bezit van het Gemeentekrediet van België, een historisch document, waarop we de kunstenaar zelf herkennen, naast De Smet, Brulez en, als centrale figuur, De Clercq. Hij portretteerde er ook Van de Wiele, Gabriëls en Fortuna Brulez. Het ontstaan van het Blaricums expressionistische werk van Van den Berghe, Cantré en De Smet wordt bijna altijd onjuist vroeger gesitueerd dan in 1919.
Literatuur
– L. Langui, Frits Van den Berghe. Beschrijvende catalogus van zijn geschilderd oeuvre, 1966.
– id., Frits van den Berghe. De mens en zijn werk, 1968.
– A. Vanderleenen, 'Frits van den Berghe was tijdens de eerste wereldoorlog ook in België. Korrekties aan een oud verhaal dat onjuist is', in De Standaard (8 augustus 1968).
– A. Venema, De ballingen, 1914-1921. Frits van den Berghe, Gustaaf de Smet en Rik Wouters in Nederland, 1979.
– K. Hulpiau, René de Clercq (1877-1932): een monografie, 1986.
– P. Boyens, Gust. De Smet: kroniek, kunst-historische analyse, 1989.
– M. van der Heide (ed.), Dagboek 1917-1920, A.F.Pieck. Herinneringen aan René de CLercq, Betty Pieck, 1993.