Algemeene Tooneelcentrale

Organisatie
Herman Van De Vijver (2023, aanvulling), Nico Wouters (1998)

De Algemeene Tooneelcentrale was een overkoepelende organisatie onder leiding van Frans Haepers, die tijdens de Tweede Wereldoorlog de toestemming van de bezetter voor de diverse uitvoeringen van amateurtoneelgezelschappen trachtte te bekomen.

Alternatieve naam
Algemene Toneelcentrale
Leestijd: 2 minuten

De Algemeene Tooneelcentrale (ATC) was de voortzetting van de vooroorlogse Federatie der tooneelverbonden. Tot eind 1941 bleef ook de socialistische Federatie voor Arbeiderstooneelverbonden aangesloten, maar die duldde niet langer ingrepen van de bezetter . De ATC ressorteerde onder de in Antwerpen opgerichte en eveneens door Frans Haepers Haepers, Frans
Frans Haepers (1903-1976) was actief in het toneelleven in Vlaanderen. Tijdens de bezetting was hij stichter en voorzitter van de collaborerende koepelorganisatie Volk en Kunst. Lees meer
geleide instelling Volk en Kunst Volk en Kunst
Volk en Kunst (1940-1944) was een organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog probeerde om de cultuurverspreidende organismen in Vlaanderen te coördineren. Lees meer
, een van de culturele initiatieven van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) ter ordening van het Vlaamse cultuurleven. De leden van de Algemeene Tooneelcentrale ontvingen het blad Volk en Kultuur Volk en Kultuur
Volk en Kultuur (1941-1944) was het orgaan van de werkgemeenschap Volk en Kunst, dat behalve door de romantisch-flamingantische traditie ook door het Nieuwe Orde-denken en de collaborati... Lees meer
. Meestal kon de ATC de gevraagde toelatingen bekomen, zelfs voor uitvoeringen van auteurs die op een of andere zwarte lijst voorkwamen en waarvan de werken derhalve verboden waren. Dit gebeurde onder meer door de naam van de auteur of de bewerker te vervangen door die van de vertaler. Om de opvoering van ‘Waar de ster bleef stillestaan’ van Felix Timmermans Timmermans, Felix
Felix Timmermans (1886-1947) is de auteur van een omvangrijk en veelgelezen oeuvre. Tot zijn bekendste romans horen Pallieter (1916) en Boerenpsalm (1935). Tijdens de Eerste Wereldoorlog ... Lees meer
en Edward Veterman mogelijk te maken, werd de naam van de Joodse bewerker, Veterman, bijvoorbeeld weggelaten. Van 1943 af groeide er een verwijdering tussen de ATC en het VNV als gevolg van spanningen rond Haepers die de VNV-bemoeienissen afwees. Ook met de DeVlag Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
kwam het tot botsingen, zodat de toneelgroep van de DeVlag, het Nieuw Vlaams Volkstoneel, zich voor toelatingen voor optredens rechtstreeks tot de Propaganda-Abteilung richtte.

Literatuur

– H. van de Vijver, Het cultureel leven tijdens de bezetting, 1990, (België in de Tweede Wereldoorlog, nr. 8).
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Suggestie doorgeven

1998: Nico Wouters (pdf)

2023: Herman Van De Vijver

Inhoudstafel