Roland, Walter

Persoon

Nico Wouters (1998)

Walter Roland (1922-2024) schreef romans en non-fictie over oorlog, pacifisme en het Oostfront. Hij beriep zich daarbij op zijn eigen ervaringen als oostfronter, die hem na de oorlog op een veroordeling en gevangenisstraf waren komen te staan.

Geboorte

Antwerpen, 14 oktober 1922

Overlijden

Deurne (Antwerpen), 13 februari 2024

Suggestie doorgeven

Leestijd: 2 minuten

Walter Roland kwam als leerling aan het Sint-Jan Berchmanscollege via de Vlaamsche Studentenbond Vlaamsche Studentenbond
De Vlaamsche Studentenbond was de eerste overkoepelende organisatie van de katholieke Vlaamse studentenbeweging. Ze werd opgericht in 1877 door de Leuvense studenten Albrecht Rodenbach en... Lees meer in contact met de Vlaamse beweging en werd een aanhanger van de Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer gedachte. Tijdens de bezetting was Roland lid van de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer . Later trad hij ook toe tot de SS- Sturmbrigade Langemarck Sturmbrigade Langemarck
De Sturmbrigade Langemarck was een Vlaamse Waffen-SS eenheid in 1943-1944 met als officiële benaming 6.SS-Freiwilligen Sturmbrigade Langemarck. Lees meer , waarmee hij in 1944 aan het oostfront Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer vocht. Na de bevrijding werd hij veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf, waarvan hij er vijf uitzat.

Roland werkte na zijn vrijlating in 1950 als opticien, public-relationsman en rijschoolmonitor. Tot 1962 werd hem verboden onder eigen naam te publiceren; zijn pacifistische oostfrontromans dateren dan ook van na die datum. In zijn debuut De onbekende soldaat (1966), alsook in de latere roman Het Nekschot, protesteerde hij om humanitaire redenen tegen het globale fenomeen oorlog. In de documentaire roman Artikel 113 (1970), een verwijzing naar het wetsartikel over wapendracht tegen België, schetste hij het klimaat waarin mensen zich als oostfronter aanmeldden en vroeg hij hiervoor begrip. Hij putte voor dit werk niet enkel uit eigen ervaringen maar verzamelde ook een twintigtal getuigenissen en maakte zo een werk op de scheidingslijn tussen roman en non-fictie dat zelfs aandacht kreeg in de nationale pers. Ook voor zijn werk De spooktreinen (1972) zocht hij nog levende getuigen op. Ook in zijn latere werken Kaïn, waar is je broeder? (1973) en Onder de zee liggen geen balken (1973) bleef steeds de oorlogsthematiek centraal staan. In het werk Niets dan de waarheid (1976) verzamelde hij getuigenissen van vijftien oostfrontstrijders en wilde hij vooral de hedendaagse jeugd waarschuwen voor manipulatie door de media omdat ook hij naar zijn mening hiervan het slachtoffer was: 'Veel politiek inzicht had ik destijds niet, en ik heb me vooral door emotionele argumenten laten beïnvloeden.'

Werken

– De onbekende soldaat, 1966.
– Een veegje natte verf, 1967.
– Het Kijkgat, 1968.
– De knik in de kern, 1969.
– Artikel 113, 1970.
– Het nekschot, 1970.
– De spooktrein, 1972.
– Onder de zeer liggen geen balken, 1973.
– 'Niets dan de waarheid', in 't Pallieterke (4 december 1975).
– Niets dan de waarheid, 1976.
– Welkom in Siberië, 1977.

Literatuur

– G. Durnez, 'Leeft het verleden nog?', in De Standaard (17 oktober 1975).
– G. Claes, 'Vragen rond het raadsel Oostfront', in Gazet van Antwerpen (17 januari 1976).
– G. Claes, 'Welkom in Siberië. Het verleden laat ons niet los', in Gazet van Antwerpen (8 februari 1978).
– P.J. Verstraete, De Oostfrontroman in de Vlaamse literatuur. Essay, 1994.