Werkgroep De Witte Kaproenen

Organisatie
Henk Cuypers / Marc Vincké (2023, herwerking), Henk Cuypers (1998)

De Werkgroep De Witte Kaproenen (DWK), meestal kortweg Witte Kaproenen genoemd, was een Antwerpse studiegroep die in 1967-1968 ontstond in de schoot van de Vlaamse Volksbeweging (afdeling Deurne) en tot het midden van de jaren 1970 vrij actief was, vooral met de uitgave van brochures. Begin 1980 staakten de Witte Kaproenen hun activiteit.

Afkorting
DWK
Oprichting
1967
Leestijd: 3 minuten

De naam verwijst naar de Witte Kaproenen, een soort gilden militie die tijdens de 14de en de 15de eeuw in Gent mee instond voor de ordehandhaving en ook gemobiliseerd werd in de machtsstrijd van de stad met de Bourgondische hertog. Als herkenningsteken droegen de leden een wit, kapachtig hoofddeksel, een kaproen.

De stichters van DWK waren de arts Jorden Bockaert en de arbeider Alfons (Fons) Wolfs, een lid van de communistische partij. DWK was een kleine groep van linkse Vlaamsgezinden van divers pluimage met een sterke Vlaams-nationalistische én marxistische inslag (zie Links-radicalisme Links-radicalisme
De verhouding tussen de radicale linkerzijde in Vlaanderen en de Vlaamse beweging werd nauwelijks bestudeerd. De marginaliteit van deze linkerzijde is hier natuurlijk niet vreemd aan, maa... Lees meer
). Zij onderhielden contacten met soortgelijke initiatieven in Vlaanderen, onder meer Werkgroep Arbeid Werkgroep Arbeid
Werkgroep Arbeid was een linkse, flamingantische groep die in 1972 werd opgericht door Paul van Caeneghem. Lees meer
.

Activiteiten

Van 1969 tot 1974 beschikten de Witte Kaproenen over een spreekbuis in de vorm van het Vlaamsgezinde blad Het Pennoen Het Pennoen (1950-1977)
Het Pennoen was een Vlaamsgezind maandelijks opinieblad dat, geleid door Jan Olsen, verscheen tussen 1950 en 1977. Het evolueerde van een traditioneel jeugdblad naar een vernieuwend en la... Lees meer
, dat sinds het midden van de jaren 1960 pleitte voor federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
en sociaaleconomische structuurhervormingen, het motto van de Vlaamse betoging in Antwerpen op 10 november 1963. DWK was voorstander van een tweeledig Vlaams-Waals federalisme met antikapitalistische maatschappelijke structuren. ‘Vlaamse strijd is klassenstrijd’ en ‘zonder socialisme géén nationale bevrijding en zonder nationale bevrijding géén socialisme’ was de essentie van hun ideeëngoed.

Deze kleine werkgroep gaf een aantal brochures uit over de relatie tussen nationaliteitenconflicten en socialisme. In 1969 publiceerden De Witte Kaproenen Het kolonialisme in Vlaanderen. Vanaf 1973 volgden, in samenwerking met de Werkgroep Arbeid-Vlaams Socialistische Beweging, Vlaamse strijd socialistisch (1973), De multinationals en Vlaanderen (1974) en Het Brussels separatisme (1975).

Werkgroep Arbeid

In 1972 ontmoetten leden van de Witte Kaproenen en Werkgroep Arbeid elkaar voor het eerst tijdens de Vlaamse betoging van 15 oktober in Vilvoorde. De Werkgroep Arbeid was nog op zoek naar een ideologisch houvast. Dat bood DWK ruim voldoende met haar links-Vlaamse, marxistisch-geïnspireerde dialectiek. Deze ontmoeting betekende meteen de start van een intense jarenlange samenwerking.

Vanaf het midden van de jaren 1970 werden enkele leden van DWK (waaronder Marc Vincké) actief in de Antwerpse kern van de Werkgroep Arbeid. Toen Werkgroep Arbeid haar activiteiten midden jaren 1980 staakte, nadat DWK dat enkele jaren voordien hadden gedaan, werd een poging ondernomen om De Witte Kaproenen nieuw leven in te blazen, maar dat mislukte.

Einde

Een van de laatste activiteiten vond plaats op 17 juni 1983 in Brussel. Tijdens een grote Waalse vakbondsbetoging ageerden enkele leden van DWK door met een groot spandoek en een leeuwenvlag mee op te stappen. De Vlaamse ACOD-delegatie verbood DWK om hen daar te vervoegen. De Waalse arbeiders daarentegen verwelkomden het initiatief. Dat haalde de pers Pers
Van bij het ontstaan van de Vlaamse beweging vervulde de Nederlandstalige pers een belangrijke rol als spreekbuis. De veelheid aan Vlaamse kranten en (week)bladen die in de 19de en 20ste ... Lees meer
, omdat ook José Happart Happart, José
Lees meer
er zich in negatieve zin mee had bemoeid. In het najaar van 1983 ging DWK op non-actief.

Literatuur

– J. Strobbe, Het Pennoen (1950-1977). Een opinieblad. Van flamingantisme naar maatschappijkritiek, KU Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1986.
– M. Vincké, In memoriam. Fons Wolfs is niet meer, in: Meervoud, jg. 2, nr. 6, december 1994, p. 29.
– M. Vincké, In memoriam. Afscheid van een Witte Kaproen, over J. Bockaert, in: Meervoud, jg. 16, nr. 142, december 2008, pp. 13-15.
– S. Vincké, Werkgroep De Witte Kaproenen (1967-1985) en Werkgroep Arbeid (1972-1989). Een progressieve poging tot het beëindigen van de historische dichotomie Vlaams-Links, Universiteit Gent, 2003.

Suggestie doorgeven

1975: Jan Olsen (sr.) (pdf)

1998: Henk Cuypers

2023: Henk Cuypers / Marc Vincké

Databanken

Inhoudstafel