Verdurme, Evarist

Persoon
Matthijs de Ridder

Evarist Verdurme (1895-1914) maakte voor de Eerste Wereldoorlog korte tijd naam als opstandig schrijver. Zijn verwijdering van het Gentse atheneum veroorzaakte een schandaal. Zijn schrijverschap werd in de knop gebroken door zijn vroege dood.

Pseudoniem
M.B. Ledegouwer
Geboorte
Zeveneken, 1 september 1895
Overlijden
Parijs, 15 januari 1914
Leestijd: 2 minuten

Evarist Verdurme groeide op in de landelijke omgeving van Zeveneken. Hij bezocht het Koninklijk Atheneum van Gent, waar hij onder meer les kreeg van Leo van Puyvelde Van Puyvelde, Leo
Leo van Puyvelde (1882-1965) richtte als student aan de Leuvense universiteit in 1903 mee het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond op en was tot 1914 erg bedrijvig binnen het kathol... Lees meer
. Verdurme sloot zich aan bij de Heremans Zonen, de Gentse vereniging van Vlaamsgezinde atheneumstudenten, en groeide samen met Michel van Vlaenderen Van Vlaenderen, Michel
Lees meer
en de al wat oudere Marcel Minnaert Minnaert, Marcel
De vrijzinnige flamingant en Groot-Nederlander Marcel Minnaert (1893-1970) was ook een overtuigde links-radicaal en (atoom)pacifist. Vanaf het begin van de jaren 1920 tot zijn emeritaat a... Lees meer
uit tot een van de belangrijkste Gentse stemmen binnen de overkoepelende leerlingenvereniging Jong Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1907-1914)
Lees meer
en haar tijdschrift De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer
. Vanaf 1910 publiceerde Verdurme met grote regelmaat opinies, verhalen en gedichten. Hij deed dit onder zijn eigen naam en onder tal van pseudoniemen, waarvan M.B. Ledegouwer veruit het bekendste was. Samen met Van Vlaenderen sprak hij zich, binnen en buiten dit tijdschrift, fel uit tegen de manier waarop men op het Gentse atheneum omging met de taalregels.

In december 1912 ontstond er op het Atheneum van Gent een schandaal toen Verdurme van school werd gestuurd na de publicatie van Heoos, dit is een boek van jeugd (1912), het dichterlijke debuut dat hij onder de naam M.B. Ledegouwer had gepubliceerd. De schoolleiding zou aanstoot genomen hebben aan scabreus taalgebruik, maar toen duidelijk werd dat uitgerekend Leo van Puyvelde de hand had gehad in deze beslissing, concludeerde De Goedendag dat er meer speelde. Ledegouwer had zich zo frank en vrij uitgedrukt dat hij het cultuurflamingantisme ver achter zich had gelaten. Niet de zedelijkheid, maar Ledegouwers intellectuele ongebondenheid werd veroordeeld en daarmee, zo concludeerde Jong Vlaanderen, werd een hele generatie monddood gemaakt. In de roes van het schandaal verschenen in korte tijd nog Ledegouwers toneelstuk Machteld (1912) en het pamflet De naakte jongeling (1913). Hoewel het schandaal buiten De Goedendag weinig weerklank kreeg, was zijn invloed op de jonge intellectuelen die zich op dat moment in dit tijdschrift ontwikkelden zeer merkbaar. Onder meer Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer
en Richard Minne Minne, Richard
Lees meer
verwezen later naar zijn werk. M.B. Ledegouwer kan gezien worden als het prototype van de opstandige dichter en daarmee als een voorloper van de activistische generatie. Eind 1913 vertrok Verdurme naar Parijs, waar hij korte tijd later overleed aan een hersenvliesontsteking.

Literatuur

– M. de Ridder, De kleine garnaal. M.B. Ledegouwer, in: Zacht Lawijd, jrg. 6, nr. 4 (2007), pp. 20-37.
– M. de Ridder, Staatsgevaarlik! De activistische tegentraditie in de Vlaamse Letteren 1912-1933, Universiteit Antwerpen, doctoraatsverhandeling, 2009.

Suggestie doorgeven

2023: Matthijs de Ridder

Databanken

Inhoudstafel