Van Bemmel, Eugène

Eugène van Bemmel werd geboren in Gent en was een telg van een Brabants adellijk geslacht. Hij studeerde letteren en wijsbegeerte, linguïstiek, scheikunde en mineralogie aan de Université libre de Bruxelles (ULB) en promoveerde er in 1848 tot doctor in de rechten. Een jaar later werd hij aan dezelfde universiteit hoogleraar letterkunde en geschiedenis. Van 1854 tot 1869 gaf hij het progressieve tijdschrift Revue trimestrielle Revue trimestrielle
Revue trimestrielle was een driemaandelijks tijdschrift, dat in Brussel van 1854 tot 1869 verscheen. Het blad toonde haar hele bestaan een onverholen sympathie voor de Vlaamse beweging en... Lees meer uit en in 1873 nam hij het initiatief tot de publicatie van de eerste nationale encyclopedie, de Patria Belgica. Hij was van 1857 tot 1870 gemeenteraadslid in Sint-Joost-Ten-Node.

Van Bemmel schreef in het Frans, maar leerde Nederlands door zelfstudie. Zoals bij het merendeel van de Brusselse Vlaamsgezinde intellectuelen uit de 19de eeuw vloeide zijn flamingantisme voort uit zijn progressief-liberaal engagement. Volgens Van Bemmel was uit de eeuwenlange vrijheidsstrijd van het Vlaamse en het Waalse volk tegen hun overheersers een broederband gegroeid. Een vrije confederatie zou daarom leiden tot een beter staatsbestel dan een sterk gecentraliseerde staatsvorm, want Vlamingen en Walen zouden een huwelijk uit berekening en niet uit liefde hebben gesloten. Niettemin beschouwde hij die verbintenis tussen twee volkeren als het principe van werkelijke beschaving en hamerde hij op de noodzakelijke solidariteit tussen beide gemeenschappen. Dat vereiste echter de gelijkberechtiging van Vlaanderen en Wallonië. Van Bemmel veroordeelde dan ook de Belgische staat vanwege het feit dat de helft van de bevolking niet in zijn eigen taal werd bestuurd. Hiermee samenhangend streefde hij naar de verbetering van de materiële levensomstandigheden van de arbeidersklasse. Deze ideeën bleef hij zijn leven lang verdedigen.

Vlamingen Vooruit

Samen met Jean B. Langlois Langlois, Jean
Jean Langlois (1835-1860) was bediende bij een verzekeringsmaatschappij. Zijn veelzijdige vrijzinnig-progressieve arbeid bracht hem weldra in aanraking met het Brusselse liberale verenigi... Lees meer richtte Van Bemmel in 1857 het Vlaemsch Liberael Kiesgenootschap op. Verder was hij van bij de stichting in 1858 voorzitter van de Brusselse flamingantische vereniging Vlamingen Vooruit Vlamingen Vooruit
Vlamingen Vooruit was een Vlaamse en vrijzinnige organisatie in Brussel die in 1858 onder impuls van Eugène van Bemmel in Brussel werd opgericht. Het programma eiste de gelijkberechtiging... Lees meer , waar hij werd gerekend tot de liberale vleugel. Hij was de belangrijkste auteur van het programma van deze organisatie en verdedigde als hoofdredacteur van de Revue trimestrielle in vele lezingen en artikels het ideeëngoed van Vlamingen Vooruit. Onder zijn impuls werden in het blad tal van Vlaamsgezinde artikels gepubliceerd. Hij verdedigde het rapport van de zogenaamde Grievencommissie Vlaemsche Commissie
De Vlaemsche Commissie of Grievencommissie inventariseerde op vraag van de regering in 1856-1857 voor de eerste keer de problemen in verband met de positie van het Nederlands in België en... Lees meer tegen minister Charles Rogier Rogier, Charles
Charles Rogier (1800-1885) was een liberale politicus die meermaals een functie als minister of regeringsleider bekleedde. In zijn streven naar een sterke, geünificeerde en op termijn een... Lees meer en nam het in het eerste Jaerboekje van Vlamingen Vooruit (1859) op voor de Belgische eenheid en tegen provincialistische en kosmopolitische stromingen. Van Bemmel was ook actief tijdens de Gentse sociale strijd in 1858-1859 en veroordeelde de coalities tussen de patroons die tot doel hadden om stakingen te breken.

In 1860 verspreidde Vlamingen Vooruit een manifest dat mede door Van Bemmel geïnspireerd was. Het nodigde Vlamingen en Walen uit om een nationale partij te stichten met als doel de Vlaamse taal en de maatschappelijke emancipatie te bevorderen en sociaal- democratische hervormingen in heel België te verwezenlijken. De oproep van Vlamingen Vooruit vond echter niet de gewenste weerklank. In 1861 was Van Bemmel een van de initiatiefnemers van het Vlaamsch Verbond, dat wilde uitgroeien tot een derde politieke Vlaamsgezinde partij.

Ligue de l’Enseignement en Willemsfonds

Na de mislukking hiervan en na het uiteenvallen van Vlamingen Vooruit in 1862, bleef Van Bemmel actief binnen de liberale beweging. Hij was stichtend lid van de in 1864 gestichte progressief-liberale Ligue de l'Enseignement Ligue d'Enseignement
Lees meer en in 1873 medeoprichter van de Brusselse afdeling van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer . Verder publiceerde hij nog enkele wetenschappelijke werken.