De Morgen

Publicatie
Nico Van Campenhout (2023, herwerking), Hendrik Defoort (1998)

De in 1978 opgerichte krant De Morgen evolueerde van een socialistisch naar een algemeen informatief dagblad.

Volledige titel
De Morgen
Periode
1 december 1978
Leestijd: 3 minuten

Nadat de Antwerpse socialistische krant De Volksgazet Volksgazet
Volksgazet (1914-1978) was een Antwerps socialistisch dagblad, gesticht door Camille Huysmans en Willem Eekelers, dat regelmatig Vlaamsgezinde standpunten innam. Lees meer
in juli 1978 had opgehouden te bestaan en de Gentse zusterkrant Vooruit Vooruit (1884-1991)
Vooruit (1884-1991) was een Gents socialistisch dagblad waarin heel wat bijdragen verschenen van Vlaamse intellectuelen. In 1978 werd het blad een regionale editie van De Morgen, om in 19... Lees meer
zich al enkele jaren in de financiële problemen bevond, werd onder impuls van de Belgische Socialistische Partij Belgische Socialistische Partij
Lees meer
(BSP) besloten om een op heel Vlaanderen gericht socialistisch dagblad uit te geven. De Morgen, waarvan de eerste editie werd uitgebracht op 1 december 1978, presenteerde zich als ‘open, Vlaams, progressief en niet partijgebonden’, wat in essentie tot op vandaag is wat de krant pretendeert te zijn en als missie voorop stelt. Tot 1991 bleef Vooruit bestaan als kopblad voor Gent en gedurende enige tijd werd ook een Antwerpse Morgen uitgebracht.

Paul Goossens

De Socialistische Gemeenschappelijke Aktie – de koepelorganisatie van vakbond, partij, mutualiteit en aanverwante socialistische organisaties – stond aanvankelijk in voor de financiering van het blad. Op aandringen van Karel van Miert Van Miert, Karel
Lees meer
, Vlaams covoorzitter van de BSP en de socialistische burgemeester van Brugge en partijcoryfee Frank van Acker (1929-1992), werd Paul Goossens Goossens, Paul
Lees meer
, economist en redacteur bij De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
en icoon van ‘Leuven Vlaams’ Leuven Vlaams
Lees meer
en Mei 68, aangesteld als hoofdredacteur. Hoewel de krant in naam onafhankelijk was, werd hij geacht (mede) te fungeren als spreekbuis van de Vlaamse sociaaldemocratie, die vanaf maart 1980 los van de Franstalige socialisten haar eigen weg ging als Socialistische Partij Socialistische partij
De socialistische partij werd in België in 1885 opgericht als de Belgische Werkliedenpartij (BWP), veranderde in 1945 haar naam in Belgische Socialistische Partij (BSP) en viel in 1978 u... Lees meer
(SP).

De Vlaamse beweging

Inhoudelijk betoonde en betoont De Morgen weinig specifieke aandacht voor de Vlaamse beweging. Illustratief was dat in de aanvangsjaren van de krant enerzijds werd betreurd dat 11 julivieringen Guldensporenslag
De Guldensporenslag was een veldslag op de Groeningekouter nabij Kortrijk op 11 juli 1302. Hierbij werd het Franse ridderleger verslagen. De slag kreeg in de Vlaamse beweging een symbolis... Lees meer
al te zeer het monopolie waren van wat werd omschreven als het behoudsgezinde en conservatieve Vlaanderen en dat men anderzijds niet naliet te benadrukken dat bij een verdere federalisering ‘de progressieve Vlaming, zeker als hij vrijzinnig is, in zijn eigen gemeenschap een tweederangsrol’ te beurt zou vallen, ‘zoals de Vlaming in het unitaire België lange tijd een tweederangsburger was’. Veel later karakteriseerde communicatiewetenschapper Yves Desmet, tussen 1994 en 2016 achtereenvolgens ‘gewoon’, politiek en/of opiniërend hoofdredacteur, de niet partijpolitieke Vlaamse beweging ooit als ‘een zielig clubje, dat het masochistisch navelgestaar tot kunstvorm verheven heeft’.

Deze twee voorbeelden uit het verleden zijn illustratief en tot op zekere hoogte representatief voor het gebrek aan affiniteit met het flamingantisme – destijds en vandaag – van zowel de (overgrote meerderheid van de) redactie als het lezerspubliek van De Morgen. De (berichtgeving over de) Vlaamse beweging vormde nooit echt een thema of een expliciet aandachtspunt voor De Morgen. Ondertussen is dat, zowel door de fel verminderde impact van het flamingantische middenveld enerzijds als door de opeenvolgende staatshervormingen en de toegenomen evidentie van Vlaanderen en Vlaamse politieke instellingen anderzijds, vrij algemeen in de Vlaamse dagbladpers, hoewel in dit verband ook vandaag nog nuances kunnen worden vastgesteld. Tijdens de vorige eeuw, toen de concurrerende en zich eveneens als kwaliteitskrant afficherende De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
zijn kolommen nog in ruime mate ter beschikking stelde voor berichtgeving en opiniestukken over de Vlaamse emancipatie(beweging) - net zoals de katholieke Gazet van Antwerpen Gazet van Antwerpen
De krant Gazet Van Antwerpen verschijnt sinds 1891 en betoonde van bij de start belangstelling voor de Vlaamse beweging. Aanvankelijk werd de Antwerpse Meetingpartij gesteund en later Fra... Lees meer
- onderscheidde De Morgen zich onder meer op dat terrein van deze bladen door een ander discours.

Onderdeel van een mediaconcern

Aanhoudende financiële problemen en een moeizame relatie met de partijpolitieke Vlaamse sociaaldemocratie leidden – na een faillissement in 1986 – in 1989 tot de overname van De Morgen door Uitgeverij J. Hoste, die onder andere de liberale krant Het Laatste Nieuws op de markt brengt en kort daarna werd omgevormd tot De Persgroep (nu Persgroep Publishing). Sinds 2016 is de redactie van De Morgen gevestigd in Antwerpen en sinds begin 2022 wordt de krant gedrukt in het Nederlandse Eindhoven.

Literatuur

– De Morgen 20 jaar, speciale editie, 1 december 1998.

Suggestie doorgeven

1998: Hendrik Defoort

2023: Nico Van Campenhout

Databanken

Inhoudstafel