Crick, Jef

Persoon
Andreas Stynen (2023)

Schrijver, journalist, dichter en kunstrecensent Jef Crick (1890-1965) geloofde sterk in het ideaal van volksopvoeding en trachtte gedurende zijn hele carrière om het Vlaamse volk over zijn voornaamste kunstenaars en leiders te onderrichten.

Pseudoniem
Elsevier
Geboorte
Aalst, 23 oktober 1890
Overlijden
Sint-Amandsberg, 7 juni 1965
Leestijd: 3 minuten

Jef Crick studeerde aan het jezuïetencollege in Aalst, waar hij onder meer Evarist Bauwens Bauwens, Evarist
Evarist Bauwens (1853-1937) was een priester uit Aalst die schoolboeken over Nederlandse literatuur en spraakkunst publiceerde en actief was als letterkundige. Lees meer
als leerkracht had. Al op jonge leeftijd legde hij zich toe op proza en poëzie. Een verhandeling van zijn hand over Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer
werd in 1909 door de redactie van De Student De Student
De Student was een katholiek scholieren- en studententijdschrift dat verscheen van 1881 tot in 1930. Het was voor 1914 het meest gezagvolle orgaan van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweg... Lees meer
bekroond. Na zijn humaniora werkte Crick enkele jaren als secretaris van katholiek volksvertegenwoordiger Louis-Marie de Bethune, meteen zijn enige ervaring met partijpolitiek. Als dichter publiceerde hij in meerdere tijdschriften, vaak onder pseudoniem, en met Excelsior stichtte hij in 1913 ook een eigen periodiek (met medewerking van onder andere Richard de Cneudt De Cneudt, Richard
Richard de Cneudt (1877-1959) was een onderwijzer en dichter die tijdens de Eerste Wereldoorlog mee de Raad van Vlaanderen oprichtte en binnen de Raad vooral actief was rond onderwijs. ... Lees meer
en pater Desiderius Stracke Stracke, Desideratus
Desideratus (Desideer) A. Stracke (1875-1970) was een jezuïet en literatuurhistoricus, die een invloedrijke rol speelde in de katholieke Vlaamse beweging en het Vlaams-nationalisme. ... Lees meer
), dat de uitbraak van de oorlog niet overleefde.

In het interbellum legde Crick zich hoofdzakelijk toe op journalistiek werk, in de redactie van onder meer De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer
en Ons Volk Ontwaakt Ons Volk
Ons Volk Ontwaakt begon in 1911 als Vlaamsgezind weekblad en evolueerde – vooral na de naamswijziging naar Ons Volk in 1932 – tot een katholiek gezinsmagazine. Lees meer
.
Hij specialiseerde zich in culturele aangelegenheden, onder meer met kunstkritieken en interviews met Vlaamse kunstenaars. Vanuit de ambitie een zo breed mogelijk publiek te bereiken, herwerkte en bundelde Crick meerdere van zijn vulgariserende teksten in monografieën zoals Silhouetten (1924) en het tweedelige Kunstalbum (1932-1935). Een gelijkaardig streven lag aan de basis van zijn campagne rond de begraafplaats van Sint-Amandsberg, waar hij sinds 1927 woonde. Crick publiceerde jarenlang in periodieken en monografieën over de boegbeelden uit de Vlaamse beweging die er begraven lagen, op basis van intensief onderzoek in archieven en bibliotheken. Plannen voor een museum bij het kerkhof draaiden op niets uit, maar de benaming Campo Santo Campo Santo
Campo Santo, de begraafplaats van Sint-Amandsberg, geniet faam als ‘de merkwaardigste van Vlaanderen’, als gevolg van de vele Vlaamsgezinde boegbeelden die er, te beginnen met Jan-Frans W... Lees meer
die hij introduceerde, vond met zijn acties wel algemeen ingang.

Met poëzie liet Crick zich sinds het Interbellum nog amper in, ten voordele van andere genres. Zijn bekendste roman was het driedelige De ridder van het slot van Laerne (1933), deels gebaseerd op de jaren waarin hij zelf het kasteel bewoonde, vóór zijn verhuis naar Sint-Amandsberg. Twee jaar na het verschijnen ontving Crick er de Karel Barbierprijs van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde voor. In de jaren 1950 herwerkte de auteur het verhaal eerst tot opera en vervolgens tot ‘kleur-, vuur- en schimmenspel’ dat in 1958 in Laarne werd opgevoerd en ook op televisie te zien was. Vijf jaar voordien had het Nationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR) met Pax (op muziek van Hendrik Verschoor) ook een van zijn kunstoratoria uitgezonden. Met componist Robert Herberigs werkte hij dan weer samen voor de Kantate gewijd aan Jan Frans Willems (1943), de eerste op Campo Santo begraven voorman. Ondanks zijn talrijke publicaties kende zelfverklaard ‘cultureel labeurpaard’ Crick financiële moeilijkheden en ook zijn wankele gezondheid speelde hem parten. Na zijn dood werd hij bijgezet op Campo Santo en bewees de stad Gent hem een eerbetoon met een ‘Jef Crickstraat’ in Sint-Amandsberg.

Werken

– Silhouetten van Vlaamsche kunstenaars: interviews en studies, Gent, 1924.
– Kunstalbum: leven en werken onzer beeldende kunstenaars, 1932-1935, 2 dln.
– De ridder van het slot van Laerne: een roman uit de 16e eeuw, Gent, 1933.
– Uitgaven van het Campo Santo, Sint-Amandsberg, 1944-1948, 4 dln.

Literatuur

– R. de Backer, Campo Santo, Antwerpen, 1967 (Vlaamse Toeristische Bibliotheek, nr. 82).
– F. de Vleeschouwer, Jozef Crick, in: Nationaal biografisch woordenboek, Brussel, 1974, dl. 6, pp. 167-174.
– G. Durnez, De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant, Tielt, 1985-1993, dl. 1.
– R. Poelman, Jef Crick en zijn Campo-Santo-uitgaven, in: Heemkundig Nieuws. Contactblad van de Heemkundige Kring ‘Oost-Oudburg’, jg. 18, 1990, nr. 1, pp. 7-10.
– A. Stynen, Een geheugen in fragmenten. Heilige plaatsen van de Vlaamse beweging, Tielt, 2005.
– F. Heymans, Crick, Jef, geraadpleegd op 4 oktober 2023, op: https://literairgent.be/lexicon/crick-jef.

Suggestie doorgeven

1973: Jan Crick (pdf)

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Andreas Stynen

Databanken

Inhoudstafel