Onze Alma Mater

Verschijning

Onze Alma Mater verscheen voor het eerst in 1947 als het orgaan van Vlaamse Leergangen Vlaamse Leergangen te Leuven
Vlaamse Leergangen was een vereniging die gesticht werd in 1924 en een historische rol speelde in de vernederlandsing van het onderwijs en onderzoek aan de Leuvense universiteit. Lees meer . Het redactioneel was ondertekend door de volledige Raad van Beheer van de vereniging. Toch was er ook een beperkt redactiecomité aangesteld: de priester-filosoof Gerard Verbeke, de astronoom Armand van Hoof en de classicus Willy Peremans Peremans, Willy
Willy Peremans (1907-1986) was een Vlaamse wetenschapper die zich als voorzitter van Vlaamse Leergangen engageerde in de Vlaamse beweging. Als historicus van de klassieke oudheid was hij ... Lees meer , de secretaris van Vlaamse Leergangen. Het nieuwe tijdschrift verscheen driemaal per jaar en had omstreeks 1950 een oplage van 7500 exemplaren. Het was niet in de handel verkrijgbaar, maar werd verstuurd naar leden en abonnees; dat waren particulieren (waarvan een belangrijk deel (ex-)Lovanienses), maar ook kloostergemeenten, boerengilden, Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer afdelingen, katholieke colleges, krantenredacties (vaak met een ruilabonnement) en gemeentebibliotheken. Het tijdschrift bracht verslag over 'den groei en den bloei' en 'het wel en wee' van de Leuvense universiteit. Het eerste nummer opende met een bijdrage van rector Honoré van Waeyenbergh Van Waeyenbergh, Honoré
Honoré van Waeyenbergh (1891-1971) was vice-rector (1936-1940) en rector (1940-1962) van de Katholieke Universiteit Leuven. Hij droeg bij aan de vernederlandsing van de universiteit. ... Lees meer en bevatte bijdragen over de wederopbouw, een schets van 'Leuvense figuren' die herinneringen moesten opwekken bij de alumni, 'vulgariserende' artikelen van de wiskundige Gustaaf Verriest Verriest, Gustaaf
Gustaaf Verriest (1880-1951) was hoogleraar wiskunde aan de KU Leuven. Hij stichtte de Vereniging van Vlaamse Professoren en was bestuurslid van de Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Le... Lees meer en latinist Jozef Cochez en nieuwsberichten over het universitaire leven.

De redactie van Onze Alma Mater wisselde berichtgeving over de universiteit, herinneringen en in memoriams, studentenfolklore en rectorale redevoeringen af met de publicatie van prikkelende stukken over het onderzoek dat gevoerd werd aan de verschillende faculteiten. Die wetenschappelijke artikelen voor een breed publiek boden een tegengewicht voor de toenemende specialisering aan de universiteit. Met de uitgave wilde Vlaamse Leergangen publicatiemogelijkheden geven aan het Vlaamse professorenkorps dat na de vernederlandsing gevormd was, het Nederlandstalige universiteitsleven promoten en de band tussen Leuven en het Vlaamse land verzekeren.

Redactie

Vanaf 1960 trad Edmond de Goeyse De Goeyse, Mon
Mon de Goeyse (1907-1998) was van 1958 tot 1972 directeur van de PR-afdeling van de Katholieke Universiteit Leuven. Hij speelde een belangrijke rol in diverse Vlaamse (oud-)studentenorgan... Lees meer als directeur Public Relations als redactiesecretaris toe. De redactie breidde in 1965 uit met fysicus Lodewijk de Greve, die Peremans opvolgde als hoofdredacteur, en advocaat M. van de Kerckhove; in 1969 met fysicus Willy Grevendonk, historicus van de oudheid Herman Verdin en medicus Robrecht Verwilghen.

Vanaf 1978 volgde Verdin De Greve op als hoofdredacteur, vanaf 1980 nam literatuurhistoricus Karel Porteman de fakkel over. Datzelfde jaar werd De Goeyse als redactiesecretaris opgevolgd door historicus Louis Vos. Porteman en Vos droegen het tijdschrift tot en met de 40ste jaargang in 1986, waarna de chemici Harry Reynaers en Arnout Ceulemans de taken als respectievelijk hoofdredacteur en redactiesecretaris overnamen. In 1990 (jaargang 44) onderging het tijdschrift een facelift en kreeg het een nieuwe tandem met rechtshistoricus Dirk van den Auweele en jurist Alain Verbeke. Sinds jaargang 49 (1995) fungeerden socioloog Koenraad Matthijs en sportwetenschapper Jan Tolleneer als hoofdredacteur en redactiesecretaris.

Sinds 1987 (jaargang 41) was Onze Alma Mater ook gastheer van Leuvense Perspectieven, een redactioneel initiatief van rector Roger Dillemans en Vlaamse Leergangen-voorzitter Verdin. Door een onafhankelijke redactie werd een hoofdartikel geplaatst dat meestal ethische of maatschappelijke relevante thema's aankaartte. In het midden van de jaren 1990 was filosoof Herman de Dijn verantwoordelijk voor de rubriek.

Karakter

In 2003 vormde een nieuwe redactie met Jo Tollebeek als hoofdredacteur Onze Alma Mater om tot het wetenschapstijdschrift Karakter. De transformatie vond gelijktijdig plaats met de omvorming van Vlaamse Leergangen tot Academische Stichting Leuven. De opeenvolgende hoofdredacteurs waren historicus Tollebeek, taalkundige Jean-Christophe Verstraete (vanaf 2009), musicoloog Pieter Bergé (vanaf 2015) en politiek filosoof Helder de Schutter (vanaf 2020).

De traditionele katholieke en Vlaamsgezinde inspiratie van Onze Alma Mater verdween met Karakter. Het nieuwe tijdschrift bracht in essayvorm de internationale tendensen in het wetenschappelijke onderzoek tot bij de lezer en was bedoeld als wetenschapscommunicatie. Het blad ontving in 2014 ook de Jaarprijs voor Wetenschapscommunicatie vanwege de Koninklijke Vlaamse Academie van België.