XXe Siècle, Le
katholiek dagblad, opgericht te Brussel op 5 juni 1895 door enkele politici, onder wie Joris Helleputte en Charles de Broqueville.
De combattieve Fernand Neuray, directeur-hoofdredacteur sedert 1898, bepaalde de politieke koers van de krant. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Le XXe Siècle, die toen in Frankrijk verscheen, een van de invloedrijkste exilkranten. De nauwe bindingen met regeringsleider de Broqueville waren daar niet vreemd aan: Le XXe Siècle en de Nederlandstalige zustereditie Het Vaderland kregen een opvallende voorkeursbehandeling en hun verspreiding aan het front werd sterk gestimuleerd.
Le XXe Siècle koos na augustus 1914 resoluut voor een 'nationale' koers en werd berucht als spreekbuis van het annexionisme. De hyperpatriottische toon mocht dan sommige Vlamingen ergeren, toch was Le XXe Siècle in het begin van de oorlog niet anti-Vlaams. Pas begin 1916, na de eerste activistische agitaties, de affaire rond De Vlaamsche Stem en de onenigheid over de gebiedseisen in Nederland, opende de krant de aanval op de Vlaamsgezinden, ook op loyale flaminganten.
De nationalistische koers van Le XXe Siècle leidde tot een breuk tussen Neuray en enkele aandeelhouders. Neuray richtte in maart 1918 La Nation belge op. Le XXe Siècle bleef tijdens de oorlog verder verschijnen als weekblad, onder leiding van de abt Norbert Wallez. In november 1918 werd het opnieuw een dagblad, van nationalistische maar vooral van conservatief-katholieke signatuur. Le XXe Siècle verdween in 1940.
Het Vaderland, de Nederlandstalige tegenhanger van Le XXe Siècle, werd opgericht in Le Havre in augustus 1915 en verscheen vanaf augustus 1916 in Parijs. De krant stond onder leiding van Leo de Paeuw, chef van het burgerlijk kabinet van de Broqueville, en onder redactie van de Nederlander E.J.C Kuyper. Na heroïsche ruzies met Neuray werden De Paeuw en Kuyper in 1916 ontslagen en vervangen door de volgzamere Leo van Goethem. Als spreekbuis van de Haverse passivisten (passivisme) bestreed Het Vaderland het activisme en wilde het de invloed aan het front van het flamingantisme, en van de krant Ons Vaderland (1914-1922) in het bijzonder, tegengaan. Na de oorlog verscheen het nog een tijdje in Brussel, tot de publicatie in 1919 werd gestaakt.
