Strijd

Uit NEVB Online
Ga naar: navigatie, zoeken

weekblad van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (14 december 1935 – mei 1945), uitgegeven door de Aalsterse drukkerij-uitgeverij Samenwerkende Vennootschap Dietschland van Ernest van den Berghe.

Het blad ontstond uit de fusie van een aantal gewestelijke weekbladen van het VNV: Het Land van Aalst, De Dender, De Strijdpost, Scheldeland, De Oost-Vlaming, De Voorwacht, De Noordzee, Het Leieland, 't Westland, Sinjaal, Dender- en Zennegalm, Nieuw Brabant, De Strijd en Schild en Vriend. Al deze bladen werden trouwens al gedrukt in Aalst en waren inhoudelijk en vormelijk al gedeeltelijk geüniformiseerd. De VNV-leiding wenste de pers centraal te controleren. Alleen De Nieuwe Kempen van Thomas Debacker in het arrondissement Turnhout en de Limburgse gewezen bladen De Bilzenaar en Maas- en Kempenbode bleven apart verschijnen, wat een uiting was van het feit dat op dat moment de Turnhoutse en Limburgse Vlaams-nationalistische partijorganisaties nog niet volledig waren geïntegreerd in het VNV.

Van de 2de jaargang (januari 1937) af verscheen Strijd in drie verschillende edities. Voor de gouwen Antwerpen, Brabant, Oost- en West-Vlaanderen verschenen aparte edities waarin onder de rubriek "Strijd over 't Vlaamse land" regionale mededelingen werden opgenomen en er werd plaats gereserveerd voor artikels van de lokale leiding. Voorts verschenen rubrieken gewijd aan de andere VNV-geledingen zoals de VNVV-Berichten (Vlaamsch Nationaal Vrouwenverbond) en AVNJ-Berichten (Algemeen Vlaamsch Nationaal Jeugdverbond). Van de 4de jaargang af, januari 1939, ontvingen de leden van het Vlaamsch Nationaal Syndicaat en de Vlaamsch Nationale Mutualiteiten automatisch Strijd met een rubriek "Sociaal Leven" in de plaats van het VNS-tijdschrift Sinjaal dat verdween. Op hetzelfde moment veranderde Strijd naar een groter formaat met 8 bladzijden in plaats van 16 bladzijden. Mede door het akkoord met VNS kon Strijd zijn oplage opvoeren tot, naar eigen zeggen, 60.000 exemplaren.

Strijd kan beschouwd worden als het officiële VNV- partijorgaan. Belangrijke mededelingen van de partijleiding, teksten van de landdagredevoeringen, verkiezingsplatforms en dergelijke meer werden erin afgedrukt. Voor de VNV-leiding was het de belangrijkste spreekbuis naar de eigen leden, temeer daar ze Volk en Staat pas volledig onder controle kreeg in november 1937 na een bittere machtsstrijd met hoofdredacteur Herman van Puymbrouck. Tot dan schreef Strijd over het algemeen gematigder taal dan de krant, hoewel het antidemocratische, ultranationalistische en xenofobe discours van het VNV er onversneden in aan bod kwam.

Strijd verscheen tot net voor de Duitse inval, maar het was sedert 18 december 1939 wel verboden lectuur in de kazernes bij de gemobiliseerden. Het VNV-weekblad hield tijdens de bezetting op te verschijnen. Bij de oprichting van de Eenheidsbeweging-VNV in mei 1941 werd het vervangen door De Nationaal-Socialist.

Literatuur

L. de Munck, Van het daensistisch weekblad "De Werkman" tot het Vlaams-nationaal concentratieweekblad "Strijd", 1918-1940. Historiek en repertorium, RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1983; 
B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Auteur(s)

Bruno de Wever